کد خبر: ۱۱۳۴
تاریخ انتشار: ۰۴ اسفند ۱۳۸۷ - ۱۵:۲۲- 22 February 2009

پیامبر اخلاق و اخلاق ما

یادداشتی از دکتر محسن اسماعیلی

باردیگر در آستانه بیست و هشتم صفر هستیم ؛ روزی که پیامبر اسلام (ص) پس از عمری مجاهدت به جوار رحمت حق شتافت . آن بزرگوار ، نه فقط برای ما مسلمانان، که برای همه جان های پاک ، حقیقت و الگویی ماندگار است . حقیقتی که هر روز باید بازخوانی شود و الگویی که هیچ گاه نباید فراموش گردد.

1- آنچه که یگانه تاریخ با گفتار و کردار خود به همه انسانها آموخت و در یک کلام مکتب زندگی و دین اسلام نامیده می شود را در یک گروه بندی مشهور به سه نوع تقسیم کرده اند : عقاید ، احکام عملی ( فقه ، که دربردارنده دستورهای عبادی و نیز مقررات زندگی جمعی است) و بالاخره اخلاق .

2- در مغالطه ای آشکار و بدآموزی ناشیانه ای تلاش شده است تا اخلاق را کم اهمیت ترین بخش دین معرفی کنند؛ یعنی بخشی که دارای الزام و ضمانت اجرا نیست و حداکثر مورد نیاز کسانی است که در اثر بیکاری! و نداشتن دغدغه های مهمتر! ، می خواهند آدم های بهتری شوند . در این فریب تاریخی اخلاق جنبه تزئینی و تشریفاتی دارد . البته احتمالاً و ظاهراً !!

3- اما چنین برداشتی از اخلاق با آنچه شخص پیامبر (ص) به صراحت ابراز کرده اند ، مغایرت دارد . نه اینکه بایدها و نبایدهای فقهی و عقیدتی مهم نیست ، اما اگر قرار باشد در میان نوع آموزه های نبوی ، یکی ( و فقط یکی ) را بعنوان هدف بعثت انتخاب کنیم، آنچه ایشان خود انتخاب کرده و می کند ، همان « اخلاق » است. مگر نه آنکه بارها فرمود: « انمّا بعثت لاتمّم مکارم الاخلاق » ؟ به واژه « انمّا » که از نظر ادبی مفید حصر است دقت کنید : « فقط برای تتمیمم مکارم اخلاق برانگیخته شدم . » !

4- اینک جای این پرسش است که چرا و چگونه پیامبر ما اخلاق را محور اصلی رسالت خود معرفی می کند ؟ پاسخ روشن است . زیرا عقیده صحیح و عمل صالح بدون اخلاق حسنه نه حاصل شدنی است و نه بر فرض حصول ، باقی ماندنی.

تاریخ به تکرار ثابت کرده است که افرادی به ظاهر مومن و عامل چه زود در اثر رذایل اخلاقی همه چیز خود را از دست داده اند . حرص، طمع، حسادت و تکبر از رایج ترین نمونه های تاریخی است که موجب شده است کسانی در برابر حق بایستند ؛ چه در زمان خود پیامبر که به تعبیر قرآن حسادت، خودبزرگ بینی ، و تکبر مانع ایمان کسانی شد که او وحقانیتش را چون فرزند خود می شناختند ، و چه در داستان تاسف بار پس از او که غصب حق و نادیده گرفتن شایستگی ها و نیز نقض بیعت و شمشیر کشیدن ها دلیلی جز همین پستی های اخلاقی نداشت. اصلاً مگر ابلیس را چیزی جز همین کاستی ها کافر ساخت؟! ( استکبر و کان من الکافرینِ )

5- برخلاف پندار برخی خودی ها و شیطنت غیر خودی ها ، از نظر قرآن آنچه سایه اسلام را در سراسر جهان گسترده ساخت تنها اخلاق نیکوی محمدی بود. نه اینکه شمشیر علی یا ثروت خدیجه موثر نبوده است اما آن قدرت و این پول هم بر بستر اخلاق مفید واقع شدند؛ وگرنه به تصریح قرآن جذب انسانها ومحبت آفرینی با زور و پول ناشدنی است. راه رسیدن به اهداف دین و حکومت دینی تنها و تنها از طریق بسط ارزش های اخلاقی می گذرد و البته نشانه موفقیت در آن ترویج باورها درست و رفتارهای شایسته است.

6- آنچه یتیم تنهای مدینه را بر جهانی پر از زور و زر و تزویر چیره ساخت و موجب صدور پیام انقلاب او به دورترین های آن روزگار شد، صداقت و راستگویی او بود، نصیحت و خیر خواهی او بود، وفای به عهد و دوری از پیمان شکنی او، حتی با کفار لجوج آن دوران بود. این بود که همانند ضعیف ترین مردمان زندگی می کرد و از هیچ کس و هیچ چیز استفاده ابزاری نمی کرد. برای انسان، از آن جهت که انسان است احترام قائل بود و در مقابل جنازه یهودی نیز به نشانه اکرام بر می خاست. نه بین پیروان که حتی در میان دشمنان نیز تخم کینه و عداوت نمی کاشت و فروتنانه به عیادت آن یهودی بیمار می رفت که هر روز خاکستر و زباله بر سر او می ریخت...

و در کنار این ها مرز بندی شفاف خود با اعداء را به شدت رعایت می کرد و معتقد بود خداوند ما را از نیکی کردن و خوش اخلاقی با دشمنان نهی نکرده است.

7- به نظر می رسد همه ما، هر یک به اندازه خود از پیامبر رحمت و هدف بعثت فاصله گرفته ایم. از نظر قرآن (سوره فتح، آیه 29) فقط آنان همراه و یاور محمد (ص) هستند که با کفار شدید هستند و با یکدیگر رحیم. آنان را در حال رکوع، سجود و جویای لطف و رضایت پروردگار می بینی و ...

نمی دانم تا چه اندازه این نشانه ها در ما و جامعه ما دیده می شود اما هشدار شدید و گلایه آمیز مرد اخلاق و سیاست، حضرت آیت الله مهدوی کنی دامت برکاته مرا سخت به فکر فرو برد. این معلم بزرگ که هیچ کس در تیز هوشی، حکمت و صداقت او تردید نکرده است ، همه گرایش های موجود در کشور را به دلیل بد اخلاقی های مشهود به تاملی دوباره فراخوانده است...

8- و اینک ماییم و پیامبر... به روح بلند او درود می فرستیم و از او درخواست می کنیم تا با نگاهی دوباره به دنیای پرآشوب کنونی، ما را برای درک صحیح دین و ساختن خود و جامعه یاری رساند. اقبال چه زیبا درخواست کرده است:
"معمار حرم باز به تعمیر جهان خیز!"

منبع: خبرگزاری مهر

ارسال نظر
captcha
آخرین اخبار

آیت‌الله یزدی از ابتدای نهضت اسلامی نقش مهمی در روشنگری‌ها داشت/ در مقابل انحرافات و جریان نفوذ فریاد می‌کشید

باید نسبت به رعایت احکام دین تعصب داشته باشیم/مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با رسیدن به نقطه مطلوب، الگوی خوبی برای جهان اسلام خواهد بود

بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور در مجمع مشورتی حقوقی شورای نگهبان

جدیدترین آثار پژوهشکده شورای نگهبان منتشر شد

فیلم|حضور دکتر طحان‌نظیف در نشست علمی «حقوق ملت در قانون اساسی» در دانشگاه شهید باهنر

دکتر طحان نظیف: جریان دانشجویی همواره در تحولات اجتماعی ایران حضور موثر داشته/ قانون اساسی ترسیم کننده آرمان‌های جنبش دانشجویی است

سخنان آیت‌الله مدرسی یزدی پیرامون برخی مسائل روز

عَلَم مبارزه با استکبار از دست دانشجویان نمی‌افتد

نخستین شماره ماهنامه خبری پژوهشی پژوهشکده شورای نگهبان منتشر شد

سخنگوی شورای نگهبان روز دانشجو را تبریک گفت/دکتر طحان نظیف: در یک ماه گذشته در جمع دانشجویان ۶ دانشگاه حضور یافتم؛ این حضور مستمر خواهد بود

پربازدید ها

سومین دوره آزمون ملی قانون اساسی برگزار می‌شود

آزمون ملی قانون اساسی چیست؟

برگزاری نشست علمی«لایحه بودجه ۱۴۰۴ و پی‌ریزی اقتصاد صحیح و عادلانه» در پژوهشکده شورای نگهبان

«حتی اعدام هم برای اینها کم است»

الزامات و بایسته‌های اصلاح ساختار بودجه

نشست علمی«ظرفیت‌های شورای نگهبان و هیأت عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام در اصلاح ساختار بودجه با نگاهی بر لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور»

دکتر مولابیگی: قانون اساسی کشورمان مبتنی بر جهان‌بینی اسلامی است و اقتباسی نیست

دکتر طحان‌نظیف: «قانون اساسی» محور تعامل قوا و سند انسجام ملی است

گزارش تصویری حضور دکتر طحان‌نظیف در دانشگاه شهید باهنر کرمان

مجموعه صوتی "پرسمان اساسی" باحضور سخنگوی شورای نگهبان رونمایی شد/ دکتر طحان‌نظیف: هنوز کار زیادی برای ترویج و تبیین قانون اساسی انجام نشده است