پالایش نفس و رسیدن به لقاءالله با بهره‌برداری از ضیافت الهی
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان به نقل از خبرگزاری حوزه، آیت‌الله محمدمهدی شب‌زنده‌دار دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه و عضو فقهای شورای نگهبان با اشاره به ضرورت استفاده از ماه مبارک رمضان بیان کرد: ماه مبارک رمضان ماهی است که رواست آن را به عنوان شروع سال جدید به یکدیگر تبریک بگوییم.
وی گفت: در اسلام شاید پنج نوع سال داشته باشیم سالی که مبدأ آن هجرت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است و به صورت قمری محاسبه می‌شود. این سال، تعیین میزان سن بلوغ و توجه به تکالیف الهی است. سال دیگر، سال شمسی است که بر اساس ثابت بودن خورشید است. سال دیگری در باب خمس داریم که مبدأ آن بسته به نوع کسب یا ظهور ربح یا در برخی موارد خود مکلف تعیین می‌کند. سال دیگری نیز در اسلام در باب زکات داریم که حولان حول (یعنی گذشت یک سال قمری) بر مواد زکوی باید شود تا به نصاب برسد. اما یک سال سلوکی داریم که مبدأ آن ماه مبارک رمضان است. این سال، سالی است که انسان با رصد و پالایش نفس از رذائل و توجه به حق تعالی می‌تواند معرفت خود را نسبت به خداوند و مراتب انبیا و اولیا و معارف الهی ارتقا دهد و به سوی معدن عظمت سلوک کند.
رسالت ادعیه و مناجات‌ها
دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه ادامه داد: یکی از رسالت‌های ادعیه و مناجات‌ها این است که ما را از غفلت بیرون بیاورند و به ما توجه دهند که چه ظرفیت و استعدادی داریم و چگونه می‌توانیم به درجاتی برسیم که لقاء حق تعالی را به دست آوریم. در ادعیه ماه رجب، ماه شعبان و طلوع ماه‌های پر برکت و در دعای شریف کمیل نیز به این موضوع توجه داده شده است. در این دعا‌ها به ما یادآوری می‌شود که اگر خدای نکرده به عذاب جهنم مبتلا شویم، چگونه این مصیبت را تحمل کنیم که نتوانستیم لقاء و دیدار خداوند را به دست آوریم.
راه وصول به خداوند
آیت‌الله شب زنده‌دار افزود: به بیان امام یازدهم حضرت عسکری (ع) این راه وصول به خداوند یک سفر است. به تعبیر برخی از فلاسفه و عقلاء، سفر خلق الی الخالق است و این را شارع مقدس مبدأش را ماه رمضان قرار داده است. انسان باید برنامه‌ریزی معنوی داشته باشد تا در پایان ماه رمضان، خود را محاسبه کند و ببیند که در این سال چه مقدار موفقیت و تعالی معنوی به دست آورده است.
دعای پر مغز و پر محتوا
عضو فقهای شورای نگهبان اظهار کرد: دعایی بسیار پر مغز و پر محتوا از حضرت موسی بن جعفر (سلام‌الله‌علیه) نقل شده است که شبیه دعای کمیل است. مرحوم قمی در اعمال روز‌های ماه رمضان، این دعا را ذکر کرده است. در این دعا، حضرت مکرراً می‌فرمایند: «سَنَتی فِی هَذَا العَام» (سال من در این سال). من به شما عزیزان توصیه می‌کنم که این دعا را حتماً بخوانید. در بین محدثین اختلاف است که آیا این دعا باید در شب اول ماه رمضان خوانده شود یا روز اول. مرحوم مجلسی و مرحوم محدث نوری برداشتشان از روایت این است که این دعا مربوط به روز اول است، اما برخی از علما فرموده‌اند که بهتر است در شب اول نیز خوانده شود. به هر حال، این دعا آموزش‌های بسیاری به انسان می‌دهد.
خصوصیات دعا‌ها
دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه بیان کرد: یکی از خصوصیات دعا‌ها این است که معارف را به خواننده منتقل می‌کنند و علاوه بر ایجاد انس با خداوند و مناجات با او، آثار وضعی بسیار مهمی نیز دارند. این دعا سند معتبری دارد و هرکس آن را بخواند، از فتنه‌های عقیدتی و جسمانی در این سال (از این رمضان تا رمضان بعد) مصونیت پیدا می‌کند. روایاتی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد ایام قدر (لیالی قدر) با این سال سلوکی تنافی ندارند و ممکن است به اختلاف مراتب سلوک مربوط باشند.
فرصت استثنائی ماه رمضان
آیت‌الله شب زنده‌دار در پایان گفت: رمضان فرصتی استثنایی و بسیار مهم است که خداوند متعال در اختیار بندگانش قرار داده است. خداوند در ایام عمر شما نعمت‌هایی را قرار داده است که باید قدردان آنها باشید؛ و در احادیث معصومین (علیهم‌السلام) نیز آمده است که فرموده‌اند:" إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فِی أَیَّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحَاتٌ فَتَعَرَّضُوا لَهَا"به راستی که خداوند تبارک و تعالی در روز‌های عمر شما نفحات (رحمت‌ها و برکت‌هایی) قرار داده است، پس خود را در معرض آنها قرار دهید. "این ماه، فرصتی است برای استفاده از نعمت‌های الهی و تقرب به خداوند.
متن دعای حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام" اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ اَلَّذِی دَانَ لَهُ کُلُّ شَیْءٍ وَ بِرَحْمَتِکَ اَلَّتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ وَ بِعِزَّتِکَ اَلَّتِی قَهَرْتَ بِهَا کُلَّ شَیْءٍ وَ بِعَظَمَتِکَ اَلَّتِی تَوَاضَعَ لَهَا کُلُّ شَیْءٍ وَ بِقُوَّتِکَ اَلَّتِی خَضَعَ لَهَا کُلُّ شَیْءٍ وَ بِجَبَرُوتِکَ اَلَّتِی غَلَبَتْ کُلَّ شَیْءٍ وَ بِعِلْمِکَ اَلَّذِی «أَحٰاطَ بِکُلِّ شَیْءٍ» یَا نُورُ یَا قُدُّوسُ یَا أَوَّلُ قَبْلَ کُلِّ شَیْءٍ وَ یَا بَاقِی بَعْدَ کُلِّ شَیْءٍ یَا اَللَّهُ یَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اِغْفِرْ لِیَ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِی تُغَیِّرُ اَلنِّعَمَ وَ اِغْفِرْ لِیَ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِی تُنْزِلُ اَلنِّقَمَ وَ اِغْفِرْ لِیَ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِی تَقْطَعُ اَلرَّجَاءَ وَ اِغْفِرْ لِیَ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِی تُدِیلُ اَلْأَعْدَاءَ وَ اِغْفِرْ لِیَ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِی تَرُدُّ اَلدُّعَاءَ وَ اِغْفِرْ لِیَ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِی تُنْزِلُ اَلْبَلاَءَ وَ اِغْفِرْ لِیَ اَلذُّنُوبَ اَلَّذِی تَحْبِسُ غَیْثَ اَلسَّمَاءِ وَ اِغْفِرْ لِیَ اَلذُّنُوبَ اَلَّتِی تَهْتِکُ اَلْعِصَمَ وَ أَلْبِسْنِی دِرْعَکَ اَلْحَصِینَةَ اَلَّتِی لاَ تُرَامُ وَ عَافِنِی مِنْ شَرِّ مَا أُحَاذِرُ بِاللَّیْلِ وَ اَلنَّهَارِ فِی مُسْتَقْبِلِ سَنَتِی هَذِهِ اَللَّهُمَّ رَبَّ اَلسَّمَاوَاتِ اَلسَّبْعِ وَ رَبَّ اَلْأَرَضِینَ اَلسَّبْعِ وَ مَا فِیهِنَّ وَ مَا بَیْنَهُنَّ وَ رَبَّ اَلْعَرْشِ اَلْعَظِیمِ وَ رَبَّ اَلسَّبْعِ اَلْمَثَانِی وَ اَلْقُرْآنِ اَلْعَظِیمِ وَ رَبَّ إِسْرَافِیلَ وَمِیکَائِیلَ وَ جَبْرَئِیلَ وَ رَبَّ مُحَمَّدٍ سَیِّدِ اَلْمُرْسَلِینَ وَ خَاتَمِ اَلنَّبِیِّینَ أَسْأَلُکَ بِکَ وَ بِمَا تَسَمَّیْتَ بِهِ یَا عَظِیمُ أَنْتَ اَلَّذِی تَمُنُّ بِالْعَظِیمِ وَ تَدْفَعُ کُلَّ مَحْذُورٍ وَ تُعْطِی کُلَّ جَزِیلٍ وَ تُضَاعِفُ مِنَ اَلْحَسَنَاتِ اَلْکَثِیرِ بِالْقَلِیلِ وَ تَفْعَلُ مَا تَشَاءُ یَا قَدِیرُ یَا اَللَّهُ یَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَلْبِسْنِی فِی مُسْتَقْبِلِ سَنَتِی هَذِهِ سِتْرَکَ وَ أَضِئْ وَجْهِی بِنُورِکَ وَ أَحْیِنِی بِمَحَبَّتِکَ وَ بَلِّغْ بِی رِضْوَانَکَ وَ شَرِیفَ کَرَائِمِکَ وَ جَسِیمَ عَطَائِکَ مِنْ خَیْرِ مَا عِنْدَکَ وَ مِنْ خَیْرِ مَا أَنْتَ مُعْطِیهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ وَ أَلْبِسْنِی مَعَ ذَلِکَ عَافِیَتَکَ یَا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوَی وَ شَاهِدَ کُلِّ نَجْوَی وَ عَالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ یَا دَافِعَ مَا تَشَاءُ مِنْ بَلِیَّةٍ یَا کَرِیمَ اَلْعَفْوِ یَا حَسَنَ اَلتَّجَاوُزِ تَوَفَّنِی عَلَی مِلَّةِ إِبْرَاهِیمَ وَ فِطْرَتِهِ وَ عَلَی دِینِ مُحَمَّدٍ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَی خَیْرِ اَلْوَفَاةِ فَتَوَفَّنِی مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ اَللَّهُمَّ وَ جَنِّبْنِی فِی هَذِهِ اَلسَّنَةِ کُلَّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یُبَاعِدُنِی مِنْکَ وَ اِجْلِبْنِی إِلَی کُلِّ عَمَلٍ أَوْ فِعْلٍ أَوْ قَوْلٍ یُقَرِّبُنِی مِنْکَ فِی هَذِهِ اَلسَّنَةِ یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ
وَ اِمْنَعْنِی مِنْ کُلِّ عَمَلٍ أَوْ فِعْلٍ أَوْ قَوْلٍ یَکُونُ مِنِّی أَخَافُ سُوءَ عَاقِبَتِهِ وَ مَقْتَکَ إِیَّایَ عَلَیْهِ حَذَراً أَنْ تَصْرِفَ وَجْهَکَ اَلْکَرِیمَ عَنِّی وَ أَسْتَوْجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لِی عِنْدَکَ یَا رَءُوفُ یَا رَحِیمُ اَللَّهُمَّ اِجْعَلْنِی فِی مُسْتَقْبِلِ سَنَتِی هَذِهِ فِی حِفْظِکَ وَ جِوَارِکَ وَ کَنَفِکَ وَ جَلِّلْنِی سِتْرَ عَافِیَتِکَ وَ هَبْ لِی کَرَامَتَکَ عَزَّ جَارُکَ وَ جَلَّ ثَنَاؤُکَ وَ لاَ إِلَهَ غَیْرُکَ اَللَّهُمَّاِجْعَلْنِی تَابِعاً لِصَالِحِی مَنْ مَضَی مِنْ أَوْلِیَائِکَ وَ أَلْحِقْنِی بِهِمْ وَ اِجْعَلْنِی مُسْلِماً لِمَنْ قَالَ بِالصِّدْقِ عَلَیْکَ مِنْهُمْ وَ أَعُوذُ بِکَ یَا إِلَهِی أَنْ تُحِیطَ بِی خَطِیئَتِی وَ ظُلْمِی وَ إِسْرَافِی عَلَی نَفْسِی وَ اِتِّبَاعِی لِهَوَایَ وَ اِشْتِغَالِی بِشَهَوَاتِی فَیَحُولَ ذَلِکَ بَیْنِی وَ بَیْنَ رَحْمَتِکَ وَ رِضْوَانِکَ فَأَکُونَ مَنْسِیّاً عِنْدَکَ مُتَعَرِّضاً لِسَخَطِکَ وَ نَقِمَتِکَ اَللَّهُمَّ وَفِّقْنِی لِکُلِّ عَمَلٍ صَالِحٍ تَرْضَی بِهِ عَنِّی وَ قَرِّبْنِی إِلَیْکَ زُلْفَی اَللَّهُمَّ کَمَا کَفَیْتَ نَبِیَّکَ مُحَمَّداً صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ وَ فَرَّجْتَ هَمَّهُ وَ کَشَفْتَ کَرْبَهُ وَ صَدَقْتَهُ وَعْدَکَ وَ أَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَکَ اَللَّهُمَّ فَبِذَلِکَ فَاکْفِنِی هَوْلَ هَذِهِ اَلسَّنَةِ وَ آفَاتِهَا وَ أَسْقَامَهَا وَ فِتَنَهَا وَ شُرُورَهَا وَ أَحْزَانَهَا وَ ضِیقَ اَلْمَعَاشِ فِیهَا وَ بَلِّغْنِی بِرَحْمَتِکَ کَمَالَ اَلْعَافِیَةِ بِتَمَامِ دَوَامِ اَلنِّعَمِ عِنْدِی إِلَی مُنْتَهَی أَجَلِی أَسْأَلُکَ سُؤَالَ مَنْ أَسَاءَ وَ ظَلَمَ وَ اِسْتَکَانَ وَ اِعْتَرَفَ أَنْ تَغْفِرَ لِی مَا مَضَی مِنَ اَلذُّنُوبِ اَلَّتِی حَضَرَتْهَا حَفَظَتُکَ وَ أَحْصَتْهَا کِرَامُ مَلاَئِکَتِکَ عَلَیَّ وَ أَنْ تَعْصِمَنِیَ اَللَّهُمَّ مِنَ اَلذُّنُوبِ فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِی إِلَی مُنْتَهَی أَجَلِی یَا اَللَّهُ یَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَ آتِنِی کُلَّ مَا سَأَلْتُکَ وَ رَغِبْتُ إِلَیْکَ فِیهِ فَإِنَّکَ أَمَرْتَنِی بِالدُّعَاءِ وَ تَکَفَّلْتَ بِالْإِجَابَةِ یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ»
کافی جلد ۲ ص ۷۲
من لا یحضره الفقیه ص ۱۷۵
بحار الانوار ج ۵۵ ص ۳۷۶
انتهای پیام/
