برگزاری جلسه مدرسه حکمرانی با موضوع تحلیل وضعیت حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی ایران

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان، پنجمین جلسه از سلسله جلسات مدرسه حکمرانی با حضور حجت‌ الاسلام و المسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجلس خبرگان رهبری و جمعی از پژوهشگران پژوهشکده شورای نگهبان روز سه شنبه ۲۱ تیرماه برگزار گردید.

در ابتدای جلسه حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا مصباحی مقدم به بیان شاخص‌های حکمرانی خوب از منظر سازمان ملل متحد پرداخت و مشارکت، حاکمیت قانون، شفافیت، مسئولیت‌پذیری، اجماع سازی، عدالت و انصاف، کارایی و اثربخشی و پاسخگویی را جز شاخص های حمکرانی خوب دانست.

عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه افزود: در حکمرانی خوب از منظر دینی شاخص‌های دیگری را می‌توان نام برد که عبارتند از: حکمرانی تحت حاکمیت ((الله))، فی‌الواقع خداوند حاکمیت تکوینی و تشریعی را باهم برعهده دارد. هدف حکمرانی در جهت تعالی انسان است؛ به عبارتی دیگر هدف آن نیست که بشر خوش زندگی کند. یکی از وجوه تفاوت با نظام سکولار موضوع فوق است. مضمون حکمرانی خوب در اسلام حاکمیت ((الله)) و فرامین او در زندگی بشر است. حاکمیت باید با رشد معنویت در انسان همراه باشد. حکمرانی باید همراه با عدالت باشد؛ مسئله اقامه عدالت باید با رهبری و هدایت حاکم توسط مردم باشد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه اظهار داشت: در حکمرانی خوب از منظر دین، حکمرانی باید با رضایت عامه بوده و نمی‌تواند با جبر باشد. انسان آزاد و مختار باید رضایت خود را نسبت به حکمرانی نشان دهد. در واقع حق بودن حکومت را به نوعی می‌توان در رضایت انسان دانست. انسان باید به حکمران حق و خوب رضایت دهد. حکمرانی از آغاز باید همراه با بیعت مردم باشد. سوالی بیان شد مبنی بر آنکه، در مرحله استمرار حکومت اسلامی نقش رضایت مردم چگونه شکل می گیرد؟ هم در مرحله استقرار و هم استمرار مسئله رضایت عامه موضوع دارای اولویت است.

وی در ادامه گفت: مسئله حکمرانی با محبت مطرح می‎گردد؛ حکمران باید دل خود را مملوء از لطف مردم کرده باشد؛ موضوعی که در حکمرانی غربی وجود ندارد. حکمرانی باید همراه با مشورت باشد چرا که در دل مشورت اعتبار قائل شدن برای مردم وجود دارد. مسئله آخر را می‌توان در حکمرانی همراه با شجاعت و قاطعیت دانست.

وی در ادامه بیان نمود: معادل واژه حکمرانی در اسلام ولایت و امامت قرار می‌گیرد. ولایتی که در آن محبت و نزدیکی نهفته است. اما حکمرانی واژه خشکی است. امامت مفهومی که در قبال آن امت قرار دارد؛ از نظر ادبیات سیاسی حکمرانی، این حکمرانی به معیارهایی اشاره دارد من جمله وضع قواعد برای اعمال قدرت و حل و فصل تعارض‌ها در چارچوب آن قواعد. حکمرانی در ادبیات غربی شامل سه نهاد: حکومت، جامعه مدنی و بخش خصوصی می‌گردد که وظیفه حکمرانی خوب هماهنگی هرچه بیشتر سه بخش فوق است.

وی در ادامه گفت: ویژگی‌های حکمران خوب عبارتند از: عصمت یا عدالت (عدالت شخصی و عدالت در رفتار)، عالم به مسئولیت‌ها و مقتضیات وظیفه محول شده، دلسوزی. اما شیوه حکمرانی خوب را می توان در مواردی چند دانست من‌جمله: تبیین و توضیح، اقناع، ارائه الگو( حاکم باید خود الگو باشد یا مرتبا الگو معرفی کند)، ایجاد مشوق‌ها برای جذب حداکثری مردم و در آخر می‌توان به عدم تبعیض اشاره نمود.

در ادامه جلسه دکتر علی فتاحی زفرقندی قائم مقام پژوهشکده شورای نگهبان سوالاتی را پیرامون موضوع مطرح نمود مبنی بر آنکه؛ ملاک‌های موجود در حوزه حکمرانی خوب که من باب مثال توسط سازمان ملل یا سازمان تجارت جهانی ارائه گردیده است؛ ملاک‌های عینی و واقعی هستند که می‌شود آن‌ها را به صورت کمی اندازه گیری نمود؛ اما در حوزه حکمرانی خوب اسلامی بعضا ملاک‌ها کیفی هستند؛ برای تحقق ملاک‌های کیفی فوق آیا ملاک‌های کمی وجود دارد؟ سوال دیگر آنکه در زمینه اقتصادی آیا حکمرانی عدالت محور وجود دارد؟

عضو مجلس خبرگان رهبری در مقام پاسخ بیان نمود: قابلیت تبدیل ملاک‎های کیفی به ملاک‌های کمی وجود دارد؛ که موضوع فوق نیازمند ایجاد شاخص است. در خصوص تحقق عدالت پس از جنگ کار اقتصادی در اختیار اقتصاد‌دانان نئو‌کلاسیک قرار گرفت؛ که میان کارایی و عدالت قائل به تعارض بودند؛ لذا عدالت برای ایشان در مرتبه اول نبود. اما باید گفت، توسعه از راه عدالت تحقق پیدا می‌کند.

گفتنی است سلسله جلسات مدرسه حکمرانی به صورت منظم با حضور اساتید و پژوهشگران در پژوهشکده شورای نگهبان برگزار می‌شود و گزارش کامل پژوهشی این جلسات در دسترس علاقمندان قرار خواهد گرفت.

انتهای پیام /