نظریه حکمرانی خوب در دین مبین اسلام و در آموزه‌های شیعی وجود دارد
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان، دکتر ره‌پیک قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان عصر دیروز (دوشنبه، ۲۴ شهریور ۹۹) در نشست علمی با موضوع «الزامات تعالی حکمرانی اسلامی از منظر قانون اساسی جمهوری اسلامی» که در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد، ضمن تسلیت شهادت امام سجاد علیه‌السلام با بیان اینکه در سه، چهار دهه‌ی اخیر موضوع حکمرانی خوب مطرح شده است، گفت: البته موضوع حکمرانی خوب، تئوری کاملاً جدیدی نیست بلکه قدیمی و مورد ابتلا بوده است و در آراء حکمای یونان در این خصوص مطالبی وجود دارد.
قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان خاطرنشان کرد: در دین مبین اسلام و به ویژه در آموزه‌های شیعی و به‌طور خاص از آموزه‌هایی که از حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام به جا مانده، مبانی نظریه حکمرانی مطلوب وجود دارد؛ چنانچه در مرقومه امیر مؤمنان به مالک اشتر شاهد این موضوع هستیم.
عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به اینکه در بیان اصل حکمرانی خوب، نظرات متفاوت وجود دارد، گفت: با مطالعه عناوین اصول حکمرانی خوب، موضوعات کاملاً شناخته شده‌ای وجود دارد که از جمله آنها اصل حاکمیت قانون است؛ یعنی همه در برابر قانون مساوی هستند و قانون برای همه یکسان اجرا می‌شود.
وی افزود: حاکمیت قانون، هم در دین مبین اسلام و هم در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد؛ چنانچه در قانون اساسی آمده است که مقام رهبری نیز در برابر قانون مثل همه مردم است.
دکتر ره‌پیک در ادامه به برخی دیگر از عناوین حکمرانی خوب از جمله دادرسی عادلانه، مشارکت مردم، فقرزدایی و... اشاره کرد و گفت: مسأله‌ای که باید توجه داشت این است که حکمرانی نهاد و یا پدیده‌ای است که طول و عرض زیادی دارد، اما بخشی یا گوشه‌ای از آن به اجرا درمی‌آید.
وی افزود: موضوع حکمرانی خوب، معمولاً در حوزه نظریه‌پردازی در سطح بنیادین باقی می‌ماند؛ درحالی‌که نیاز است پس از نظریه‌پردازی، موضوع و عناوین حکمرانی خوب به مرحله اجرا درآید؛ در اینجا بعد از نظریه‌پردازی، یک مرتبه پایین‌تر، سطح راهبردی است.
قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان با بیان اینکه سطح راهبردی، لایه‌ی میانی و نقطه عطفی برای اجرای موضوعاتی است که در خصوص آن نظریه‌پردازی شده، افزود: در چارچوب راهبردی، عدالت و کارآمدی و نسبت آنها با منابع مادی و معنوی مطرح است. منابع در سطح جامعه به چه شکل توزیع و در چه جهت مصرف می‌شود تا عدالت و کارآمدی وجود داشته باشد؟
دکتر ره‌پیک با بیان اینکه در حکمرانی اگر دولت و جامعه نیز قوی باشند، وضعیت مطلوبی را شاهد خواهیم بود، ادامه داد:، اما اگر حکمرانی ضعیف و جامعه قوی باشد، وضعیتِ حکمرانی خوبی را شاهد نخواهیم بود، چرا که حکمرانی ضعیف، قادر نیست مسائل را حل کند؛ بنابراین با لاینحل باقی ماندن و انباشت مسائل، به مرور معضلات و مشکلات بسیاری بوجود می‌آید.
این استاد دانشگاه در ادامه به شرایط حکمرانی خوب اشاره کرد و گفت: اولین شرطی که دولت قوی باید داشته باشد «توان انسجام‌بخشی» است؛ یعنی پراکندگی‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را انسجام بخشد؛ دومین شرط نیز «استفاده از قدرت مشروع» است؛ یعنی توان مقابله با فساد و ناهنجاری وجود داشته باشد.
وی افزود: سومین شرط دولت قوی «توان بازتولید ارزش‌های بنیادین» است؛ به عنوان مثال ارزش‌هایی مانند اسلامیت و جمهوریت که در اصل ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران غیر قابل بازنگری اعلام شده را بتواند حفظ و دائماً باز تولید کند؛ چهارمین خصیصه دولت قوی «توان حل مسائل و جلوگیری از انباشت مسائل» است.
قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان خاطرنشان کرد: یکی از کارویژه‌های دولت، حل مسائل مختلف از جمله مسائل بهداشتی، مسکن، راه و... است و اگر دولت توان حل مسائل را نداشته باشد حکمرانی خوب اتفاق نیافتاده و اصول حکمرانی نیز رعایت نمی‌شود.
دکتر ره‌پیک افزود: اگر مسائلی که معمولاً در جوامع رخ می‌دهد حل و درمان نشود، پیچیدگی‌های مختلفی بوجود آمده و با انباشت مسائل، عدالت و کارآمدی محقق نخواهد شد.
این استاد دانشگاه، پنجمین شرط دولت قوی را توان تصمیم‌گیری راهبردی در مسایل اساسی و مهم عنوان کرد و افزود: دولت قوی توان تصمیم‌گیری راهبردی و استراتژیک دارد و دولت ضعیف در حالت بی‌تصمیمی و فقد تصمیم قرار دارد.
در پایان این نشست علمی، دکتر ره‌پیک به سئوالات مطرح شده از سوی حاضرین درخصوص حکمرانی خوب پاسخ داد.
انتهای پیام/
