یادداشت وارده؛
انتخابات و کارکردهای آن در تحقق مردم‌سالاری دینی
انتخابات چه نقشی می تواند در تحقق مردم سالاری دینی در نظام اجتماعی ایران داشته باشد ؟ این سئوالی‌است که تقریبا همه ساله و در آستانه برگزاری انتخابات در ایران مطرح می شود . سئوالی که علی‌رغم صورت به ظاهر ساده آن ، از پیچیدگی های ساختاری و محتوایی فراوانی برخوردار بوده و شاید اساسا همین پیچیدگی سبب شده تا به امروز کمتر کسی بتواند تعریفی جامع طرفین از این نقش را ارائه کند .
پریسا صحت
انتخابات چه نقشی می تواند در تحقق مردم سالاری دینی در نظام اجتماعی ایران داشته باشد ؟ این سئوالی‌است که تقریبا همه ساله و در آستانه برگزاری انتخابات در ایران مطرح می شود . سئوالی که علی‌رغم صورت به ظاهر ساده آن ، از پیچیدگی های ساختاری و محتوایی فراوانی برخوردار بوده و شاید اساسا همین پیچیدگی سبب شده تا به امروز کمتر کسی بتواند تعریفی جامع طرفین از این نقش را ارائه کند .
برخی از جریانات سیاسی تعمدا یا سهوا نسبت به کارکرد انتخابات در تحقق مردم سالاری نا امید و مایوس هستند .
این افراد که از قضا خط و ربط هایی هم با محافل شبه روشنفکری دارند معتقدند عمده ترین کارکرد انتخابات را می‌باید در ماهیت ابزارگونه آن دانست برای نیل به هدفی بلند چون مردم سالاری .
این گروه در اثبات فرضیه خود تا بدانجا مصمم هستند که تمام نواقص وارد و ناوارد به حوزه عمومی و سیاسی اجتماع را ضمیمه هم می کنند.
آنها می کوشند از این رهگذر تصویری صوری از انتخابات جلوه دهند اما در عین حال عنایت دارند که تنها مکانیسم حضور خودشان در قدرت نیز همین انتخابات است .
لذا کارکرد انتخابات و تعاریف جریان حاکم از آن را انکار کرده و با هدف تنزل بخشی به ماهیت مردمی انتخاباتهای اصیل می کوشند، از این فرصت تاریخی، علی‌رغم شکست در پای صندوق های رای ، برای کسب امتیازات سیاسی در آینده بهره برداری کنند .
این گروه از فعالان سیاسی با کنار هم گذاردن بودها و نبودهای احتمالی در تلاشند از کاه کوهی بسازند و اساس مردم سالاری برخاسته از اراده و رای مردم را زیر سئوال ببرند .
آنها انتخابات را به محملی برای پیگیری اهداف جریانات سیاسی حاکم بر کشور تنزل داده و از پی آن هستند که معیار و شاخصه ای خود ساخته از میزان مردم سالاری در جامعه ترسیم کنند .
این امر نیز بی تردید محقق نخواهد شد جز از مسیر بزرگنمایی برخی کاستی ها و ارائه تصویری مغشوش از پاره ای واقعیات .
این راهکار که عموما از سوی احزاب و گروههای وامانده از ورود به ساخت قدرت سیاسی انتخاب می شود واکنشی رفتاری به شمار می رود که در راستای توجیح عدم بهره‌مندی از پایگاه اجتماعی قدرتمند و نهادینه در سطح جامعه نشات می گیرد .
لذا شاهد آنیم که در میان حامیان این گروه، حضور سران سیاسی و فعالان مدنی بازمانده از رقابتهای انتخاباتی و یا شکست خوردگان رقابتهای انتخاباتی بیش از سایرین ملموس است .
در مقابل این دیدگاه دسته ای دیگر از فعالان و کنشگران سیاسی قرار می گیرند که اعتقاد آنان به مقوله انتخابات به عنوان شاخصه اصلی و عمده مردم سالاری لحاظ می شود .
این گروه معتقدند فرآیند انتخابات به خودی خود می تواند دستاوردی بزرگ برای تحقق مردم سالاری دینی به شمار آید.
چراکه انتخابات کم هزینه ترین و امن ترین راهکار بشری برای انتقال قدرت به نخبگان مورد تأیید اکثریت جامعه است .
لذا این دسته از فعالان سیاسی عمده تلاش خود را معطوف به حفظ و صیانت از فرآیند انتخابات کرده و از ترغیب مردم برای مشارکت بیشتر در آن فروگذار نیستند. چراکه در نگاه این دسته از کنشگران سیاسی و رهبران اجتماعی ، بهترین و کاراترین رهیافت دفاع از انتخابات دعوت مردم به حضور در انتخابات است . این مسئله می تواند در طول زمان به نهادینه شدن انتخابات در جامعه منتهی شده و بالاترین ضمانت اجرایی برای تحقق مردم سالاری دینی فراهم شود .
به عبارت دیگر میزان توجه حاکمان به مقوله انتخابات حکایتگر توجه آنان به اصل مردم سالاری دینی است .
اصلی که در نظام سیاسی ایران ، در جمله معروف بنیانگذار انقلاب اسلامی که فرمودند «میزان رای مردم است» تجلی یافته و به زعم رئیس جمهور تحقق آن (مردم‌سالاری) به عنوان یک «امر اصیل» می تواند ایران را به نمونه‌ای از «مردم‌سالاری متکی بر ارزش‌های اخلاقی و الهی» و «مردم‌سالاری دینی» در جهان مبدل کند .
منبع: روزنامه رسالت
لینک کوتاه :
