اهمیت مجلس تراز در بیان امام راحل
از منظر بنیانگذار فقید نظام مقدس جمهوری اسلامی، امام خمینی(ره)، مجلس شورای اسلامی یکی از قوای اصلی کشور است که جایگاه و اهمیت بسیار والایی دارد و در رأس تمام نهادهای کشور دانسته شده است.
بر اساس اندیشه آن حضرت، اکثریت قاطع مسائل مهم کشور، وابسته به مجلس است و حداقل آنچه پس از دوران مشروطیت بر سر ملت مظلوم ایران آمده و این کشور اسلامی را دستخوش توطئههای بینالمللی ساخته، ریشه در مجلس دوران ستمشاهی داشته است؛ چنانچه مکرراً میفرمودند: «من تکرار میکنم مجلس بالاترین مقامی است در این مملکت[1] .... مجلس محلی است که اکثریت قاطع مسائل مهم کشور بیواسطه یا باواسطه به آن وابسته است. هرچه به سر این ملت مظلوم در طول زمان پس از مشروطیت تا آخر دوره انتصابات ستمشاهی آمد، بهطور قاطع از مجلسهای فاسد بود که ملت در انتخاب نمایندگانش یا هیچ دخالت نداشت یا دخالت بسیار ناچیزی داشت[2]... مجلس شورای اسلامی است که در رأس تمام نهادهای جمهوری اسلامی است.»[3]
مجلس از دیدگاه ایشان، نهتنها خانه ملت و محل تجمع آنها برای هدایت کشور است؛ بلکه پایگاه مستحکم دفاع و مقاومت در مقابل نظام استکباری جهان محسوب میشود: «شما میخواهید که یک مجلسی داشته باشید که در مقابل این مهاجماتی که از خارج میشود، پایدار باشد، یک دولتی را او تعیین کند که در مقابل تهاجماتی که در دنیا واقع میشود، فشارهایی که واقع میشود در دنیا، این بتواند دفاع کند و این از مجلس سرچشمه میگیرد.»[4]
این تعبیر حضرت امام(ره) که میفرمایند:«مجلس خوب، همه چیز را خوب میکند و مجلس بد همه چیز را بد میکند»، ناشی از باور و اعتقاد آن بزرگوار به تأثیر چنین نهادی بر مجموعه کشور و ملت است. چنانچه در جای دیگری نیز تمام بدبختیهای کشور را متأثر از مجلس دانستند و فرمودند: «در این دورههای آخر میدانید که آن بلاهایی که به سر ملت آمد، مادرش مجلس بود. تمام بدبختیها در حکومت از مجلس سرچشمه گرفت. مجلس است که اساس یک کشور را به صلاح میکشد یا اساس یک کشور را رو به فساد میبرد.»[5]
ذکر این قبیل جملات در خصوص ارکان نظام اسلامی بهویژه نقش و شأن مجلس شورای اسلامی در بیان مبارک حضرت امام(ره)، بیانگر جایگاه مجلس در نگاه عمیق و بنیادین آن بزرگوار است.
امام به مناسبتهای مختلف درباره جایگاه قوه مقننه و مجلس شورای اسلامی و نمایندگان بیاناتی داشتهاند که میتوان به برخی از مهمترین آنها اشاره کرد:
- هیچکس حق ندارد که راجع به مجلس جسارتی بکند و مجلس حقش است که موافق و مخالف داشته باشد و ممتنع.[6]
- مجلس است که اساس یک کشور را به صلاح میکشد یا اساس یک کشور را رو به فساد میبرد.[7]
- در مجلس، اسلام تنها کافی نیست، بلکه باید مسلمانی باشد که احتیاجات مملکت را بشناسد و سیاست را بفهمد و مطلع به مصالح و مفاسد کشور باشد.
- سرتسلیم به مجلس یعنی سر تسلیم به اسلام.[8]
- این مجلس، فراهم آمده از الله اکبرهای مردم است.[9]
- این مجلس«ما حَصَل»خون یک جمعیتی است که وفادار به اسلام بودهاند.
- مجلس، خانه واقعی ملت است.
- مجلس در رأس همه امور واقع است.[10]
- باید ملت شریف بدانند که انحراف از این امر مهم اسلامی خیانت به اسلام و کشور است و موجب مسئولیت عظیم امت.[11]
- نگذارند حتی یک عنصر خرابکار وابسته، به مجلس راه یابد.
- اگر در این نظام، کسی یا گروهی - خدای ناکرده - بیجهت در فکر حذف یا تخریب دیگران برآید و مصلحت جناح و خط خود را بر مصلحت انقلاب مقدم بدارد، حتماً پیش از آنکه به رقیب یا رقبای خود ضربه بزند، به اسلام و انقلاب لطمه وارد کرده است.
- آن روزی که «مجلسیان» خوی کاخنشینی پیدا کنند - خدای نخواسته - و از این خوی ارزنده کوخنشینی بیرون بروند، آن روز است که ما برای این کشور باید فاتحه بخوانیم.
- آن روزی که دیدید و دیدند که انحراف در مجلس پیدا شد؛ انحراف از حیث قدرتطلبی و از حیث مالطلبی در کشور، در وزیرها پیدا شد، در رئیسجمهور پیدا شد، آن روز بدانند که علامت اینکه شکست بخوریم خودنمایی کرده؛ از آن وقت باید جلویش را بگیرند.
- باید بدانیم که اگر رئیسجمهور و نمایندگان مجلس، شایسته و متعهد به اسلام و دلسوز برای کشور و ملت باشند، بسیاری از مشکلات پیش نمیآید.
- وکیلهایی که آراسته هستند به اخلاق خوب، متعهد هستند به اسلام، وفادار هستند به کشور خودشان، خدمتگزار هستند به شما و به کشور، آن اشخاص را انتخاب کنند و به مجلس بفرستند.
- من انتظار دارم که وحدت کلمه خود را حفظ [کنید] و در انتخاب وکلای خود رضای حق را بر رضای خود مقدم دارید.[12]
- مردم را توجه بدهید به اینکه شما میخواهید اسلام را حفظ کنید باید منتخبین شما اشخاصی باشند که توجه به اسلام داشته باشند، متعهد به اسلام باشند، بازیگر نباشند.
- اشخاصی که انتخاب میشوند، واقعاً منتخب ملت باشند.
- توجه داشته باشند رئیسجمهور و وکلای مجلس از طبقهای باشند که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس نموده و در فکر رفاه آنان باشند، نه از سرمایهداران و زمینخواران و صدرنشینان مرفه و غرق در لذات و شهوات که تلخی محرومیت و رنج گرسنگان و پا برهنگان را نمیتوانند بفهمند.[13]
- حیف است که چهره نورانی مجلس، در آن یک چیزهایی واقع بشود که مخالف زی شما آقایان است.
- علاقه مندم که قداست مجلس معظم و وکلای محترم محفوظ باشد تا الگویی باشند برای مجلسهای جهان.
- امروز مسئولیت به عهده ملت است، ملت اگر چنانچه کنار بنشینند، اشخاص مؤمن، اشخاص متعهد بنشینند و اشخاصی که نقشه کشیدهاند برای این مملکت، از چپ و راست، آنها وارد بشوند در مجلس، تمام مسئولیت به عهده ملت است.[14]
- ملت است که با رأی خودش رئیسجمهوری تعیین میکند، جمهوری اسلامی را رأی میدهد؛ و با رأی خودش که متمرکز است در مجلس، دولت را تعیین خواهد کرد و همه امور دست خود ملت است.
- انتقاد و استیضاح حق مجلس است.
- فرق هاست بین نظارت و استیضاح و بین عیبجویی و انتقامگیری، و این فرق را همهکس پس از رجوع به وجدان خویش میفهمد.
اهمیت مجلس تراز در بیان رهبر معظم انقلاب امام خامنهای(مدظلهالعالی)
از دیدگاه مقام معظم رهبری نیز مجلس جایگاه والایی در نظام اسلامی دارد و مهمترین مظهر الگوی مردمسالاری دینی محسوب میشود. اطلاق مفهوم «ویترین نظام اسلامی» از سوی معظمله به مجلس، با توجه به کاربرد کلمه ویترین در عرف مردم، نشان از اهمیت و جایگاه مجلس بهعنوان یکی از نهادهای مؤثر و مهم حاکمیت ملی دارد؛ زیرا اصولاً مردم، چیزهای خوب و ناب را در ویترین منزل مسکونی یا محل کار خود میچینند. مجلس هم بهعنوان ویترین نظام، باید از بهترین افراد جامعه شکل بگیرد و متضمن تصویب بهترین مصوبات و راهگشاترین نظارت و عملکرد باشد تا مصداق ویترین نظام بر آن صدق کند.
از اینرو، مقام معظم رهبری ضمن توجه هشدارگونه به نمایندگان مجلس دوره هفتم در اولین دیدارشان پس از انتخابشان به نمایندگی ملت ایران میفرمایند: «مجلس، مهمترین مظهر مردمسالاری دینی است؛ بنابراین از جایگاه خودتان غفلت نکنید. توجه داشته باشید اینجا کجاست و مجلس شورای اسلامی یعنی چه؟ اهمیت تصمیم و موضعگیری را در این مجلس مورد غفلت قرار ندهید. اینجا مرکز و قله و به تعبیری ویترین مجموعه نظام اسلامی است که جلوی چشم قرار دارد.»[15]
معظمله در این بخش، ضمن رد صریح راهبرد و خواسته دشمنان نظام اسلامی که «همواره یک مجلس بینقش را خواستهاند، مجلسی که تأثیری نداشته باشد»، تأکید میکنند: «مجلس باید اثرگذار، پررنگ، فعال و دارای نقش باشد؛ همه تلاش باید دنبال این باشد.»[16]
از دیدگاه مقام معظم رهبری جایگاه والای مجلس به لحاظ قانونی، تنها به وضع سیاستهای داخلی کشور محدود و منحصر نمیشود؛ بلکه مجلس شورای اسلامی نقش تعیینکننده و مؤثری در دیپلماسی جهانی جمهوری اسلامی ایران نیز دارد: «بر اثر همین قدرت و استقامت در راه و به خاطر حفظ جایگاه قانونی بالایی که در قانون اساسی به این دستگاه عظیم و حساس داده شده، امروز مجلس شورای اسلامی در جهان از حیثیت بالایی برخوردار است و فقط بهعنوان یک دستگاه قانونگذاری در کشور ما شناخته نمیشود؛ بلکه دستگاهی است که در سیاستهای کشور و جهان هم سهم مؤثری دارد و این نقش بایستی بهطور کامل حفظ شود.»[17]
از منظر سیاسی معظمله، مجلس شورای اسلامی با توجه به حوزه مسئولیت و اهمیت وظایفش، میتواند نقش اساسی در حفظ آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی داشته و ضامن تداوم راه انقلاب و امام(ره) باشد:
- «مطمئناً مجلس شورای اسلامی، آن رکن رکینی است که موضعگیری و تصمیم و حرکت صحیح و جهتدار و مدبرانه او، نقش عمدهای در تداوم راه انقلاب و امام خواهد داشت. هرکسی و هر دستگاهی، در این تکلیف بزرگ و عمومی نقش دارد؛ ولی نقش شما تعیینکنندهتر است و لذا تکلیف شما هم سنگینتر است.»[18]
- رهبر معظم انقلاب درباره جایگاه منیع مجلس و اهمیت حوزه مأموریتهای آن، عبارات نغز و مهمی نظیر: «امید ملت، سنگر دفاع ملت در مقابل نظام سلطه جهانی و مرکز اساسی و تعیینکننده برای انقلاب اسلامی» دارند که هرکدام تعیینکننده شأن این نهاد در سلسله مراتب حاکمیتی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران است.
در اینجا به برخی از بیانات گرانقدر امام خامنهای(مدظلهالعالی) در مورد مجلس اشاره میکنیم:
- مجلس، مظهر حضور و اراده مردم در صحنههای گوناگون سیاسی و اقتصادی است.[19]
- مجلس شورای اسلامی، حساسترین بعدی است که نظام اسلامی ایران از آن، به سمت هدفهای خود عبور میکند.
- مجلس شورای اسلامی، جایی است که امید ملت ما به آن نقطه است. این مجلس برای ملت سنگر است؛ اما سنگری در مقابل دشمنان، در مقابل آمریکا، در مقابل ضد انقلاب. آن کسی که مردم او را به این سنگر میفرستند، میفرستند تا در این سنگر از انقلاب دفاع کند.[20]
- جایگاه مجلس، جایگاهی است بسیار عالی؛ انعکاس نظرات و اراده ملت در قوانین و مقررات کشور و رگههای اجرایی کشور است، این چیز کمی نیست.[21]
- مجلس بحمدالله در نظام جمهوری اسلامی، تا حدود زیادی معنای واقعی خودش را پیدا کرد.[22]
- مجلس شورای اسلامی یک مرکز اساسی و تعیینکننده برای انقلاب است. همه سررشتههای امور به مجلس شورای اسلامی بر میگردد.[23]
- مجلس بسیار مهم است و قشرهای مختلف مردم کوشش کنند که امر انتخابات و مجلس را همیشه مهم بشمارند.
- مجلس مطلوب، خانه ملت، تجلیگاه عزت اسلامی و ملی، تأمینکننده منافع عمومی، حافظ امنیت کشور و سد مستحکمی در برابر تعرض و طمعورزیهای دشمن است.
- قانونگذاری برای هر کشور و ملتی فینفسه مهم است؛ اما برای کشوری همچون ایران و ملت بزرگی نظیر ملت ایران که راه نوینی را در مقابل بشر گشوده است، از اهمیتی بسیار فراوانتر برخوردار میشود.
- من مطمئنم که این انتخابات برای ملت های دیگر هم یک نشانه ای است برای همین هم است که دستگاههای خبیث استکبار از آمریکا و انگلیس و صهیونیست ها و دیگران دارند مرتباً تلاش می کنند که این انتخابت را یک جوری خراب کنند، مخدوش کنند. کشورهای دیگر نگاه می کنند ببینند این پیشکسوت انتخاباتی و انقلابی –کخ ملت ایران است- چه کار خواهد کرد.... استکبار دوست دارد که انتخابات در کشور ما آنچنان بشود که ملت ها را مأیوس کند.[24]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] - حضرت امام خمینی، 6/3/60
[2] - صحیفه نور، ج 14، ص 231.
[3] - همان ، ج 18، ص 273.
[4] - همان ، ج 18، ص 24.
[5] - همان ، ج 17 ، ص 272.
[6] - همان، ج 19، ص 232.
[7] - همان، ج 17، ص 272.
[8] - همان ج14، ص 293.
[9] - همان، ص 239.
[10] - همان ، ج 17، ص 91.
[11] - همان، ج 12، ص 3.
[12] - همان، ج 11، ص 269.
[13] - صحیفه نور، ج 21، ص 187.
[14] - صحیفه نور، ج 12، ص 6.
[15] - بیانات در دیدار با نمایندگان دوره هفتم مجلس، 27/3/1383.
[16] - همان.
[17] - حدیث ولایت، ج 1، 24/3/68.
[18] - همان.
[19] - همان، ج 3، ص 71.
[20] - همان، ج 5، ص 282.
[21] - همان ، ج 9، ص 38.
[22] - همان.
[23] - همان، ج 3، ص 71.
[24]- بیانات در دیدار با مردم قم 19/10/90