
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی شورای نگهبان، دکتر خیرالله پروین عضو حقوقدان شورای نگهبان و استاد دانشگاه تهران، در نشستی که با عنوان «بررسی تطبیقی الگوی مردم سالاری دینی در اندیشه علامه نائینی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران برگزار شد، به اهمیت تبیین اندیشههای آیتالله محمدحسین نائینی و نقش برجسته ایشان در شکلگیری مردمسالاری دینی اشاره کرد.
وی گفت که بررسی اندیشههای آیتالله نائینی با تأخیری چندین ساله در کشور مواجه بوده و تبیین مقام معظم رهبری، فضای علمی برای پرداختن به این مباحث را متوجه کرده است.
مردمسالاری دینی؛ یک روش نوین حکمرانی
دکتر پروین در ادامه به معرفی مفهوم مردمسالاری دینی پرداخت و آن را به عنوان یک روش نوین در حکمرانی معرفی کرد که مبتنی بر مبانی اسلامی است.
وی تاکید کرد که مردمسالاری دینی با مردمسالاری سکولار در غرب تفاوتهای بنیادین دارد و در این مدل، مردم نقشی کلیدی در فرآیندهای سیاسی و دینی ایفا میکنند. این روش نه تنها به مردم حق مشارکت میدهد بلکه آن را به عنوان تکلیف حکمرانان میداند.

بررسی رابطه مردمسالاری دینی با حقوق اساسی
دکتر پروین به بررسی تطابق مباحث مردمسالاری دینی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخت و اظهار داشت که در این قانون، حضور مردم در امور سیاسی نه تنها یک حق، بلکه تکلیف حکمرانان محسوب میشود.
وی به اصول مختلف قانون اساسی اشاره کرد و گفت که این اصول، از جمله اصل اول و اصل ششم، بر مشارکت مردم و اداره امور کشور از طریق آرای عمومی تأکید دارند.
نگاه تاریخی به اندیشههای آیتالله نائینی
این حقوقدان به پیشینه تاریخی اندیشههای آیتالله نائینی در دوران مشروطه اشاره کرد و گفت که در آن زمان، دو جریان متفاوت در ایران وجود داشت: یک جریان که به دموکراسی غربی تمایل داشت و جریانی دیگر که از استبداد و بیقانونی رنج میبرد.
وی تأکید کرد که آیتالله نائینی به عنوان یکی از علمای مؤثر آن دوران، نقش برجستهای در شکلگیری مردمسالاری دینی ایفا کرد.

شباهتها و تفاوتهای اندیشههای نائینی و قانون اساسی
دکتر پروین در پایان، به مقایسه اندیشههای آیتالله نائینی با مفاد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
وی ضمن اشاره به شباهتهای قوی در مباحثی، چون مردم، انتخابات و شوراها، به تفاوتهایی نیز اشاره کرد.
از جمله این تفاوتها میتوان به دیدگاه نائینی در مورد حکومت و نقش مردم اشاره کرد. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ساختار نوینی مبتنی بر ولایت فقیه را پیشنهاد کرده، در حالی که آیتالله نائینی بیشتر بر مشارکت و نظارت مردم برای کنترل حاکمیت تأکید داشتند.
دکتر پروین در سخنان خود، با تأکید بر اهمیت اندیشههای آیتالله نائینی و جایگاه مردمسالاری دینی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نقش این اندیشهها را در تبیین حکمرانی اسلامی و تنظیم روابط میان حکومت و مردم در چارچوب دینی برجسته دانست.
وی همچنین به اهمیت انطباق میان اراده الهی و مقبولیت مردمی در ایجاد حکومتی اسلامی اشاره کرد و گفت که قانون اساسی ایران این دو رکن را به خوبی در خود جای داده است.

انتهای پیام/