تشکیل کارگروه ویژه برای تدوین قانون جامع انتخابات

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان دکترکدخدایی، در نشستی با خبرنگاران رسانه های جمعی که به میزبانی "باشگاه خبرنگاران جوان" برگزار شد، به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ گفت.

وی در خصوص تعامل شورای نگهبان با رسانه‌ها، فعالیت رسانه‌ها را در ایجاد ارتباط میان مردم و مسئولان، خدمت بزرگی به مردم و مسئولان دانست و اظهار داشت: شورای نگهبان، در سال‌های اخیر در صدد بود ارتباطش را با مردم از طریق رسانه ها، بیشتر کند و تا جایی که منع قانونی ندارد، اقدامات و تصمیمات شورای نگهبان به صورت شفاف در اختیار مردم قرار بگیرد.

سخنگوی شورای نگهبان از تلاش موثر رسانه‌ها در برگزاری پرشور انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، تشکر و قدردانی کرد.

کدخدایی در پاسخ به سوالی درباره «ضعف قانون انتخابات» با بیان اینکه سال‌هاست به موضوع  نواقص و کاستی‌های قانون انتخابات، پرداخته می‌شود، گفت: اساس قانون انتخابات ما مربوط به 30 سال پیش است که در ادوار مختلف دست‌خوش تغییرات ناهماهنگ و ناموزونی شده است به گونه‌ای که هم‌اکنون این قانون، با شرایط جامعه مطابقت نمی‌کند.

وی افزود: تحولاتی که در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی ما بوجود آمده است انتخابات ما را نیازمند قانون جامعی ساخته است.

سخنگوی شورای نگهبان خاطرنشان کرد: قانون انتخابات در بخش بررسی صلاحیت‌ها، اجرا و نظارت، ابهامات و کاستی‌های زیادی دارد که باید رفع بشود.

وی ادامه داد: نکته‌ بعدی که در چند سال اخیر، رسانه‌ها هم به خوبی به آن توجه کرده‌اند و هم مسئولان هم متوجه آن شده‌‌اند این است که ادوار مختلف مجلس یا بطور کلی مجلس نتوانسته است، قانون خوبی را در این زمینه تدوین کند چرا که به هر حال قانون انتخابات مجلس به نوعی به وضیعت تک‌تک نمایندگان برمی‌گردد و در تدوین آن احتمال ملاحظات شخصی وجود دارد. این امر مانع از آن می‌شود که یک قانون مطلوب و متناسب با منافع ملی ما تدوین ‌شود.

سخنگوی شورای نگهبان تاکید کرد: برای قانونگذاری در این خصوص یا باید بتوانیم مرجع دیگری را در نظر بگیریم و یا روش دیگری را  پی‌ریزی کنیم.

دکتر کدخدایی تصریح کرد: باید قانون انتخابات به گونه‌ای تدوین شود که اولاً حداقل عمر آن 20 سال باشد و در ثانی بیش از آن که ملاحظات منطقه‌ای یا احیانا شخصی نمایندگان در آن لحاظ شود، ملاحضات ملی را درنظر بگیرد.

کدخدایی در باره نظر شورای‌نگهبان در مورد دو شغله بودن اعضای این شورا، گفت: نظر اعضای شورای نگهبان، همان تفسیری است که قبلا نسبت به اصل 141 قانون اساسی در شورای نگهبان صورت گرفته است؛ اما این که ضرورت‌های امروز ما چیست و اینکه یک فرد می‌تواند هم حقوقدان باشد و هم در سمت دیگری باشد؛ بحث دیگری است که قابل تأمل می باشد .

وی افزود: به هرحال قانون عادی باید با قانون اساسی منطبق باشد و در غیر این صورت نمی‌تواند مورد تایید شورای نگهبان باشد، مگر آنکه راهکار قانونی برای آن وجود داشته باشد؛ در آن صورت اعضای شورای نگهبان تابع قانون خواهند بود.

خبرنگاری با بیان اینکه "تایید صلاحیت‌ داوطبان این دوره بیشتر از دوره قبل بوده است" پرسید: آیا این تایید صلاحیت‌ها بر اثر فشار دستگاهی یا نظر مقام معظم رهبری صورت گرفته است؟

سخنگوی شورای نگهبان،گفت:‌ آنچه که در این دوره از انتخابات در نظر داشتیم و همت دست‌اندرکاران نیز بر آن اساس بود و رسانه‌ها نیز به خوبی آن را پوشش دادند آن است که ما بر اساس قانون انتخابات عمل کنیم.

کدخدایی تصریح کرد: بر اساس قانون انتخابات افراد باید دارای شرایطی برای داوطلبی باشند و شورای نگهبان هم از این شرایط به هیچ وجه عقب‌نشینی نکرد و نخواهد کرد؛ مگر اینکه قانون تغییر کند.

وی ادامه داد: در شورای نگهبان، فرصت‌هایی اختصاص یافت تا اگر داوطلبان مطالبی دارند در اختیار شورا قرار دهند. سپس مطالب آنها در جلسات شورا مطرح می‌شد و شورا پس از دریافت نظرات داوطلبان نتیجه‌گیری نهایی کرد. در این دوره هم برای مردم اطلاع‌رسانی شد که شورای نگهبان بر اساس قانون عمل می‌کند و هم دقت بیشتر در پرونده‌ها انجام شد.

وی افزود: در واقع فرصتی برای خود داوطلبان محترم ایجاد شد که اگر مطالبی در خصوص صلاحیتشان دارند ارائه دهند و وقتی مطالب ارائه می‌شد در حضور اعضای شورای نگهبان مطرح می‌شد و رای شورای نگهبان بر این اساس اعلام می شود.

کدخدایی در خصوص تأیید سلامت انتخابات مرحله دوم گفت: هیات‌های نظارت تا دوشنبه هفته جاری فرصت داشتند شکایات رسیده را بررسی کرده و نظرشان را اعلام کنند؛ از دیروز این نظرات برای ما ارسال شده و ما امیدواریم که در یکی دو روز آینده کار بررسی و جمع‌بندی انجام شود و نظر نهایی شورای نگهبان را هم احتمالا روز جمعه یا شنبه اول وقت خدمت مردم شریف کشورمان اعلام خواهیم کرد.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوالی در خصوص یک‌مرحله‌ای شدن انتخابات مجلس اظهار داشت: در این باره نمی‌توان اظهارنظر دقیقی کرد چون هر کدام از روش‌های انتخابات که در کشورهای مختلف در حال انجام است بر اساس زیرساخت‌های اجتماعی و فرهنگی آن کشورها، شکل گرفته است.

وی تاکید کرد: نمی‌توان دفعتا یک‌مرحله‌ای شدن انتخابات را به صورت قانون مطرح کرد؛ یک مرحله‌ای شدن انتخابات اگرچه ممکن است هزینه‌ها را کاهش دهد و فضای سیاسی-اجتماعی را فعال‌تر کند اما ممکن است افرادی با آرای بسیار اندک وارد مجلس شوند که ملاحظات خاص خود را دارد.

کدخدایی با بیان اینکه "این موضوع نیازمند بررسی دقیق کارشناسی است" گفت: بهترین راه این است که کارگروهی شکل بگیرد و قانون انتخابات را با توجه به تجارب گذشته خودمان و نیز کشورهای دیگر بررسی کند؛ سپس هر چه در آن کارگروه تصویب شد در نهایت به تصویب مراجع قانونی برسد.

وی در پاسخ به سوال مشابهی مبنی بر اینکه "در مرحله دوم نیز نمایندگان با رای اندک به مجلس راه پیدا می‌کند" گفت: در برخی کشورها مانند انگلیس نیز با همین شیوه انتخابات برگزار می‌شود و در همان مرحله اول نیز یک نفر می‌تواند ولو با آرای حداقلی وارد مجلس شود؛ این موضوع سال‌هاست که در رسانه‌های انگلیس مطرح است؛ که وقتی نمایندگان با "یک رای حداقلی" وارد قدرت شوند مشروعیت آن حزب پیروز، پارلمان و یا دولت –چون هرسه باهم انتخاب می‌شوند- چگونه خواهد بود؟

وی یادآور شد: اینها نکات حساسی است که باید بدان توجه شود و نمی‌توان درباره قانون انتخابات به یکباره تصمیمی گرفت که خدای ناکرده نظام را با مشکل مواجه کند.

خبرنگاری سوال کرد: آیا درست است جوانانی با سنین اندک، در هیئت‌های نظارت بر روند برگزاری انتخابات نظارت می‌کنند؟‌

 کدخدایی گفت: کارشناسان شورای نگهبان چه در بحث بررسی صحت انتخابات حوزه‌ها و چه در کارهای مقدماتی بررسی پرونده‌ها، خبره هستند و سال‌ها در امر انتخابات، تجربه داشته‌اند حتی بسیاری از آنان در شرف بازنشستگی هستند. از سوی دیگر کلیه تصمیمات، در شورای نگهبان، اتخاذ می‌شود و کارشناسان فقط بررسی‌های اولیه را انجام می‌دهند و کار کارشناسی کاری نیست که منتج به نتیجه نهایی، بشود؛ در واقع نظر نهایی را شورای نگهبان می‌دهد.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سؤالی درباره اعتراض یکی از نمایندگان مجلس هفتم به برگزاری انتخابات و زیر سؤال بردن تمام انتخابات، گفت: البته شورای نگهبان مسئول اظهارنظر افراد نیست. همین نماینده در دوره قبل با همین سازوکار انتخاب شده است؛ بنابر این اگر بخواهیم تردیدی در این سازوکار داشته باشیم؛ انتخاب این افراد در دور قبل نیز محل تردید، خواهد بود.

وی افزود: آنچه واقعیت دارد این است که شورای نگهبان در تمام مراحل بر اساس قانون حرکت کرده و هیچگاه از این حیطه خارج نشده است.

کدخدایی تصریح کرد: کسانی را که نتوانستند در انتخابات رای بیاورند و یا خودشان را به مردم معرفی کنند را به بررسی عملکرد خودشان ارجاع می‌دهیم.

خبرنگاری در خصوص "راهکار شورای نگهبان برای برخورد با افرادی که پس از تایید صلاحیت و ورود به مجلس برخلاف منافع کشور اقدام می‌کنند و با بیگانگان همزبان می‌شوند" سئوال کرد که کدخدایی پاسخ داد: اگر کسی واقعا خلاف مصالح ملی حرکتی انجام دهد دستگاه‌های قضایی و امنیتی باید به آن رسیدگی کنند. آنچه مربوط به شورای نگهبان است بحث نظارت بر انتخابات است. شورای نگهبان اظهارات افراد را می‌شنود و فقط در موقع انتخابات تصمیماتی را در این‌باره اعمال می‌کند.

وی با بیان اینکه امروزه هر کسی باید مدافع نظام سیاسی خود باشد، گفت: توصیه‌ای من به این افراد این است که منافع شخصی خود را با منافع ملی گره نزنند و به جامعه‌ای که این همه هزینه، برای آن صرف شده و صدها هزار شهید و جانباز در راه آن جانفشانی کرده‌اند با هزینه‌ ارزان، چوب حراج نزنند.

سخنگوی شورای نگهبان در مورد برگزاری انتخابات به شیوه رایانه‌ای گفت: موضع شورای نگهبان دفاع از انتخابات رایانه‌ای است و ما از ابتدا هم مدافع برگزاری انتخابات رایانه‌ای به شیوه قانونی بودیم؛ اما برگزاری رایانه‌ای انتخابات دارای مشکلات قانونی مانند رای دادن با شناسنامه است که باید رفع شود.

کدخدایی تصریح کرد: نکته قابل توجه دیگر این است که برای برگزاری انتخابات به شیوه رایانه‌ای باید امکانات فنی فراهم شود.

وی با بیان اینکه مسئولان وزارت کشور تلاش‌های خوب و قابل تقدیری در زمینه امکانات فنی داشته‌اند، افزود: زمان کافی برای این کار وجود نداشت و اگر این برنامه برای دور بعد اجرا می‌شد نتایج بهتری داشت، در نهایت وزارت کشور هم پذیرفت که به صورت رسمی ، نمی‌تواند انتخابات را، رایانه‌ای برگزار کند.

سخنگوی شورای نگهبان اظهار داشت: البته ما از وزارت کشور به خاطر تلاش‌هایی که در زمینه برگزاری انتخابات به صورت موازی و پایلوت با انتخابات دستی فراهم کرد، تشکر می‌کنیم.

وی در این باره ادامه داد: بحث دیگر در مورد برگزاری انتخابات به صورت رایانه‌ای، فرهنگ انتخابات است؛ ما باید مردم را در اقصی نقاط کشور با روش‌های جدید، آشنا کنیم.

کدخدایی تصریح کرد: اگر در انتخابات ریاست‌جمهوری امکانات فنی فراهم شود و قانون انتخابات نیز اصلاح گردد، شورای نگهبان آمادگی دارد که بر انتخابات رایانه‌ای نظارت کند.

وی در مورد بررسی تخلف یکی از کاندیداها و توزیع بن کالا بین را‌ی‌دهندگان نیز گفت: در مورد تخلفات انتخاباتی دو مرحله وجود دارد. یک مرحله آن توسط دادگستری و محاکم قضایی رسیدگی می‌شود و مرحله دیگر نیز اگر تخلفات در سرنوشت انتخابات موثر باشد، شورای نگهبان رسیدگی می‌کند.