کد خبر: ۸۱۹۰
تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۴۰۰ - ۱۴:۴۸- 06 December 2021
یادداشت وارده؛

قانون اساسی؛ عامل ثبات داخلی و اقتدار بین‌المللی کشور

قانون اساسی برای اقتدار و ثبات کشور جایگاه ویژه‌ای دارد زیرا تأمین‌کننده حمایت مردمی برای نقش‌آفرینی در نظام بین‌الملل است.

علی هادی زاده

حقوقدان و پژوهشگر حقوق اساسی

سالروز تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مجالی برای تفکر پیرامون این سند حقوقیِ مهم و بنیادین در جامعه سیاسی ایران را فراهم می‌کند. با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، رفراندوم تعیین نوع حکومت در کشور برگزار شد و «جمهوری اسلامی» به‌عنوان الگوی حکمرانی در کشور انتخاب شد. علی‌رغم تعیین نوع حکومت، اداره امور کشور نیازمند قانون یا قوانینی است که زمام امور کشور را براساس منطق، مبنا و چارچوب مشخص تعیین کند و سلایق فردی را از زندگی مردم خارج کند. تصویب قانون اساسی گامی در راستای تحقق حاکمیت قانون و اجتناب از نگاه‌های سلیقه‌ای و فردی در جامعه بود. اگرچه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مانند هر سند بشری در گذر زمان و کسب تجربه نیازمند بهبود است و حکم امام خمینی (ره) برای بازنگری قانون اساسی در سال 1368 مصداق مفهوم اصلاح‌پذیری قانون اساسی بوده است اما تا قبل از آن قانون اساسی باید به‌طور کامل اجرا شود و از هرگونه بی‌توجهی یا نقض آن پرهیز شود زیرا حاکمیت قانون اساسی آثار مثبت فراوانی دارد که یکی از مهمترین موارد آن، ثبات ملی و داخلی کشور و همچنین اقتدار بین‌المللی است. مقصود از ثبات ملی و داخلی کشور، وحدت، یکپارچگی و همبستگی ملی است بدین صورت که کلیه افراد ملت خود را در سرنوشت کشور دخیل می‌دانند و برای پیشرفت کشور نیز تلاش می‌کنند. انشقاق و جدایی در بین افراد ملت در بسیاری از کشورها باعث شده است تا اقتدار کشور به عنوان یک واحد قدرتمند شکسته شود و در بسیاری از موارد تبدیل به کشورهای ذره‌ای، فاقد اهمیت و جایگاه در جهان شوند. این در حالی است که مشارکت همگانی در شئون مختلف کشور که در قانون اساسی دیده شده است، باعث می‌شود هرگونه مداخله، مشارکت، اعتراض و اصلاح امور کشور از طریق سازکارهای قانونی پی‌ریزی‌شده در قانون اساسی صورت گیرد. اصول متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران راهکارهای انتخابات و انتخاب کارگزاران کشور، نظارت همگانی مردم بر دولت در کلیه شئون کشور و دادخواهی مردم علیه تصمیمات دولتی را وضع کرده است تا مشارکت و مداخله مردم در کلیه شئون کشور به رسمیت شناخته شود. از طرف دیگر، قانون با تعیین حقوق و تکالیف موجب بقای نظام اجتماعی است و قانون اساسی به طریق اولویت حائز این جایگاه است زیرا باعث تعیین حقوق و تکالیف دولت و ملت می‌شود تا همگان با شناخت آن مانع بی‌نظمی، استبداد فردی یا گروهی، تعدی به حقوق افراد ملت و نظایر آن شود. امروزه هرکدام از افراد ملت به طور مشخص دارای حقوق و تکالیفی هستند که قانون اساسی شاکله و اساس آن را معین کرده است. از طرف دیگر، هرکدام از مسئولین نیز دارای صلاحیت‌ها و اختیاراتی هستند که باید در حدود و چارچوب‌های قانون اقدام به اعمال آن کنند. این مسئولین در برابر هریک از صلاحیت‌ها و اختیارات اعطایی در برابر قانون، شرع و افراد ملت مسئول و پاسخگو هستند. با توجه به آنچه گفته شد، ثمره قانون اساسی از منظر ملی، تحقق ثبات، نظم، حاکمیت قانون و احترام افراد ملت به یکدیگر است؛ زیرا قاعده بنیادین پذیرفته شده لزوم احترام به قانون است و نقض آن قبیح است و موجبات مسئولیت فرد می‌شود. از منظر بین‌المللی نیز قانون اساسی برای اقتدار و ثبات کشور جایگاه ویژه‌ای دارد زیرا تأمین‌کننده حمایت مردمی برای نقش‌آفرینی در نظام بین‌الملل است. استقلال و حاکمیت ملی و اجتناب از دخالت‌های بیگانه در امور یک کشور ثمره قانون اساسی در عرصه بین‌المللی است.

با توجه به آنچه در خصوص ثمرات داخلی و بین‌المللی قانون اساسی گفته شد، تلاش بیش از پیش برای شناخت قانون اساسی از یکسو و پاسداشت و صیانت از قانون اساسی از سوی دیگر ضروری باشد. البته صیانت از قانون اساسی از طرق مختلف قانونی، فرهنگی و نظایر آن امکان‌پذیر است.

انتهای پیام/

ارسال نظر
captcha
آخرین اخبار

دکتر طحان‌نظیف: ملت ایران مصمم به پیگیری آرمان فلسطین است/ طرح «تشدید مجازات جاسوسی» پس از اصلاح، مجدد بررسی می‌شود

نهاد‌های بین‌المللی قتل و کشتار علمای شیعه در سوریه را محکوم کنند/ عاملان و حامیان منطقه‌ای این جنایت باید بازخواست شوند

ابهامات و ایرادات طرح «تشدید مجازات جاسوسی» قابل رفع است/ دغدغه همه ما تدوین قوانین جامع، دقیق و قابل اجراست/ لایحه سامان‌دهی پهپاد‌های غیرنظامی در حال بررسی است

آزادیِ بدون هویت و آزادیِ ریشه‌دار در الگوی غربی و ایرانی

ایران از همه ظرفیت‌های حقوقی برای پیگیری و مطالبه خسارات ناشی از تجاوزات اخیر استفاده خواهد کرد

طرح «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با رژیم صهیونیستی و کشور‌های متخاصم علیه امنیت و منافع ملی» برای رفع برخی ابهامات به مجلس برگشت داده شد

تقدیر آیت‌الله مدرسی یزدی از حضور آگاهانه و پرشور مردم در عزاداری‌های دهه اوّل محرم و هشداری جدی نسبت به توطئه‌های دشمن صهیونی

چهل‌وهشتمین شماره فصلنامه دانش حقوق عمومی منتشر شد

امروز قرارگاه حسین بن علی (ع) ایران است

تجاوز رژیم صهیونیستی نقض آشکار منشور ملل متحد بود

پربازدید ها

طرح «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با رژیم صهیونیستی و کشور‌های متخاصم علیه امنیت و منافع ملی» برای رفع برخی ابهامات به مجلس برگشت داده شد

بررسی طرح تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با رژیم صهیونیستی و کشور‌های متخاصم علیه امنیت و منافع ملی در مجمع مشورتی حقوقی شورای نگهبان

دکتر طحان‌نظیف: پویش «به عشق امام حسین (ع) می‌بخشم» تلنگری است تا با الگوبرداری از مکتب عاشورا، روحیه بخشش و دستگیری را در جامعه تقویت کنیم

دکتر کدخدایی: باید برآورد دقیقی از خسارات برای پیگیری‌های بین‌المللی صورت بگیرد/ لزوم تکرار قطعنامه ۴۸۷ علیه رژیم‌صهیونیستی توسط شورای امنیت

حضور پرشور امروز مردم نمایش وحدت مقابل دشمنان بود

امروز دوست و دشمن فهمیدند که ملت ایران از آرمان‌های خود عقب‌نشینی نمی‌کند

فیلم|حضور دکتر کدخدایی در برنامه تلویزیونی «سلام صبح بخیر»

تقدیر و سپاس آیت‌الله اعرافی از مراجع تقلید/ تأکید همه حوزویان و بزرگان اسلام بر احکام و اجماع بر محتوا و مستندات حکم محارب

مطالبه جبران خسارات وارده به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای؛ حق مسلم و مشروع ایران

تجاوز رژیم صهیونیستی نقض آشکار منشور ملل متحد بود