وظایف و رسالت‌های پژوهشکده شورای نگهبان چیست؟

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان، دکتر عباسعلی کدخدایی در گفت‌وگو با ایسنا درباره فعالیت‌های پژوهشکده شورای نگهبان گفت: به منظور پشتیبانی علمی و کارشناسی و ارائه نظرات مشورتی به شورای نگهبان «مرکز تحقیقات شورای نگهبان» از سال ۱۳۷۶ توسط این شورا تأسیس شده و در سال ۹۲ به پژوهشکده شورای نگهبان تبدیل شده و این پژوهشکده وظایف علمی متناظر با صلاحیت‌های شورای نگهبان را برعهده دارد.
پژوهشکده به عنوان بازوی علمی و تحقیقاتی شورای نگهبان به نحو تخصصی در زمینه های مختلف فعالیت دارد و یکی از این زمینه ها مربوط به بررسی مصوبات مجلس و ارائه نظر مشورتی مستدل و مستند به شورای نگهبان در خصوص مغایرت یا عدم مغایرت آن ها با قانون اساسی است که در این راستا از زمان ارائه طرح یا لایحه به مجلس و جمع‌آوری مدارک و مستندات و پیگیری روند تصویب در مجلس شورای اسلامی، کار تخصصی در پژوهشکده آغاز می‌شود تا بتوان در زمان مقرر و با اتقان کافی نظریه مشورتی را به شورای نگهبان ارائه کرد.

دکتر کدخدایی افزود: در سال ۷۹ در ملاقاتی که اعضای شورای نگهبان با مقام معظم رهبری داشتند، معظم له تاکید بر ایجاد یک مرکز تحقیقات علمی کردند و به طور جدی در دستور کار اعضا قرار گرفت و در آن زمان مرحوم آیت الله شاهرودی مسئولیت آن را بر عهده داشتند و بعد از آن به ریاست قوه قضاییه منصوب شدند و افراد دیگری مسئولیت اداره پژوهشکده را عهده دار شدند و نهایتاً در سال ۱۳۹۲ موفق شدیم موافقت اصولی تبدیل مرکز تحقیقات به پژوهشکده را از وزارت علوم بگیریم و اخیراً هم موافقت قطعی از وزارت علوم دریافت شده است.

وی افزود: پژوهشکده شورای نگهبان از جمله پژوهشکده‌هایی است که با وزارت علوم همکاری می‌کند و در یکی دو سال اخیر با استفاده از نخبگان جوان توانست کمک موثری را به شورای نگهبان و اعضای این شورا داشته باشد و اخیراً با اخذ موافقت از وزارت علوم ساختار جدید پژوهشکده را ترسیم کردیم.

دکتر کدخدایی تصریح کرد: هدف اصلی که برای پژوهشکده در نظر گرفته شده کمک به بررسی مصوبات مجلس و اساسنامه‌های دولتی مصوب هیئت وزیران است که اعضای شورای نگهبان باید در چارچوب اختیارات شان نسبت به آنها اظهار نظر کنند. این کار اگرچه در ابتدا به صورت حداقلی صورت گرفت ولی در حال حاضر به صورت حداکثری در حال انجام است و اعضای شورای نگهبان تا زمانی که گزارش کارشناسان پژوهشکده را نداشته باشند وارد دستور نمی شود.

رئیس پژوهشکده شورای نگهبان ادامه داد: پژوهشکده در راستای اهداف آموزشی و پژوهشی خود و همچنین به منظور آشنایی هر چه بیشتر با شورای نگهبان و نظرات این شورا، کارگاه های آموزشی مرتبط با این نهاد را به صورت منظم در هر فصل یک دوره آموزشی برگزار می کند.

وی ادامه داد: پژوهشکده شورای نگهبان در ساختار جدیدی که ایجاد کرده، سه معاونت اصلی اعم از معاونت پژوهش های راهبردی و معاونت پژوهش های کاربردی و نیز معاونت امور اداری و مالی را دارد. معاونت پژوهشهای راهبردی مباحثی که مربوط به حکومت اسلامی و نظام سیاسی است را مورد بررسی قرار می دهد. معاونت پژوهش های کاربردی نیز مصوباتی که از مجلس شورای اسلامی یا هیئت وزیران می رسد را مورد بررسی قرار می دهد و بدین منظور جلساتی را به صورت منظم در یکشنبه های هرهفته با حضور حقوقدانان و کارشناسان موضوع برگزار می کند و بررسی‌های اولیه انجام می‌شود و گزارش آن روز سه شنبه هر هفته در اختیار اعضای شورای نگهبان قرار می‌گیرد و بعد از آن اعضای شورا نظراتشان را اعلام می‌کنند.

وی ادامه داد: کارشناسان ما در پژوهشکده دائما با مجلس در ارتباط هستند تا روند قانونگذاری تسریع شود و کیفیت قانون گذاری نیز بالاتر رود. علاوه بر آن کارشناسان پژوهشکده تعامل زیادی هم با کارشناسان دولت دارند. مثلا در مورد لایحه اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نمایندگان و مدیران گمرک در پژوهشکده حاضر شدند و موضوع مورد بررسی بیشتر قرار گرفت یا در خصوص لایحه افزایش سرمایه در بورس کارشناسان سازمان بورس با کارشناسان پژوهشکده گفتگوهایی داشتند و یا در خصوص بودجه معمولاً دوستان در سازمان برنامه و بودجه تشریف می آورند و نظراتشان را اعلام می کنند، لذا این ارتباط میان کارشناسان پژوهشکده با دستگاه های دیگر در بررسی دقیق و تخصصی مصوبات وجود دارد.

دکتر کدخدایی افزود: حدود ۴۰ نفر پژوهشگر در پژوهشکده شورای نگهبان در مقاطع ارشد و دکترا انجام‌ وظیفه می‌کنند و هرکاری که در پژوهشکده انجام شده زحمات این دوستان بوده است.

رئیس پژوهشکده شورای نگهبان درباره برنامه‌هایی که برای آینده پژوهشکده درنظر گرفته است گفت: از آنجا که ارتباط خوبی با وزارت علوم داشتیم، باید این ارتباط را توسعه دهیم و در صدد جذب هیئت علمی هستیم و وزارت علوم هم خوشبختانه این اجازه را داده است و کارهای مقدماتی آن در حال انجام است. ان‌شاءالله اگر بتوانیم به اندازه کافی هیئت علمی جذب کنیم، پژوهشکده را در جایگاهی مستقل قرار می دهیم و دنبال این هستیم.

وی افزود: انتشار نظرات شورای نگهبان به همراه مستندات آنها از وظایف و فعالیت‌های دیگر پژوهشکده است و نظراتی که شورای نگهبان در زمان بررسی مصوبات مجلس اعلام می‌دارد و نیز تشریح و تبیین آنها توسط پژوهشکده در قالب کتاب و گزارش پژوهشی یا از طریق پایگاه اینترنتی پژوهشکده صورت می‌گیرد. همچنین آماده سازی و مستند سازی مشروح مذاکرات شورای نگهبان و انتشار آنها از دیگر فعالیت‌های پژوهشکده است.

رئیس پژوهشکده شورای نگهبان ادامه داد: همچنین مطالعه جایگاه و کار ویژه های شورای نگهبان در نظام حقوقی ایران و بررسی نهادهای مشابه و نیز بررسی و تحلیل جنبه های مختلف نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و بررسی و تحلیل آرا و نظرات شورای نگهبان و مطالعه در زمینه فقه حکومتی و نظام سازی اسلامی و نیز بررسی نظام های انتخاباتی و الگوهای مطلوب برگزاری انتخابات در ایران از جمله محورها و اولویت های مطالعاتی پژوهشکده شورای نگهبان است.

دکتر کدخدایی افزود: در راستای اشراف هرچه بیشتر و فهم عمیق اصول قانون اساسی پژوهشکده شورای نگهبان در قالب برگزاری جلسات تخصصی چند پروژه علمی از جمله برگزاری جلسات هفتگی شرح فقهی قانون اساسی با حضور اساتید حوزوی و برگزاری جلسات شرح قانون اساسی با حضور اساتید دانشگاه و نیز برگزاری سلسله جلسات بازخوانی مشروح مذاکرات مجلس تدوین نهایی قانون اساسی سال ۵۸ و سلسله جلسات بازخوانی مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی سال ۶۸ و نیز برگزاری نشست‌های تخصصی در خصوص موضوعات مرتبط با شورای نگهبان و قانون اساسی را دنبال می‌کند.

وی افزود: از رسالت‌های پژوهشکده تحلیل موضوعات حقوق اساسی و گفتمان سازی حقوقی در خصوص مسائل و نیازهای روز کشور است. در این راستا این نهاد سعی می کند در خصوص مسائل روز حقوقی نشست های تخصصی را با حضور صاحب نظران برگزار کند مانند نشست های تخصصی بررسی سیاست های کلی انتخابات و نقش شورای نگهبان در آن و نشست های آسیب‌شناسی نظام بودجه‌ریزی و ... که با حضور حقوقدانان شورای نگهبان در پژوهشکده برگزار شد.

دکتر کدخدایی ادامه داد: همچنین رقابت شبیه‌سازی شورای نگهبان از جمله آموزش‌های عمومی است که برگزار می‌شود و جهت آشنایی ملموس‌تر دانشجویان حقوق با فرآیند تصمیم گیری و اظهار نظر حقوقی در شورای نگهبان مسابقات شبیه‌سازی شورا توسط پژوهشکده برگزار می‌شود و در این مسابقات دانشجویان در قالب تیم‌های گروهی ضمن بررسی مصوبات مجلس و ارائه نظرات تفسیری همانند حقوقدانان شورای نگهبان تصمیم گیری کرده و با یکدیگر به رقابت می پردازند و در پایان از برگزیدگان مسابقه جهت همکاری با پژوهشکده دعوت به عمل می آید.

وی افزود: یکی از فعالیت‌های آموزشی پژوهشکده علاوه بر کارگاه‌های آموزشی، برگزاری مدرسه حقوق اساسی در قالب اردوهای چند روزه برای دانشجویان و طلاب است و در این دوره ها اساتید دانشگاه به تدریس موضوعات مهم حقوق اساسی از جمله جایگاه و صلاحیت های رهبری و شورای نگهبان و قوه مقننه و قضائیه و مجریه می‌پردازند و در پایان این دوره ها شرکت کنندگان از مکان های مرتبط با قانونگذاری نظیر مجلس شورای اسلامی بازدید می‌کنند. همچنین با هدف ترویج مطالعه قانون اساسی بین آحاد جامعه به ویژه دانشجویان و طلاب، آزمون ملی قانون اساسی به صورت مجازی توسط پژوهشکده برگزار شده و طی این آزمون شرکت کنندگان اطلاعات خود را از قانون اساسی و نظرات تفسیری شورای نگهبان مورد سنجش قرار داه اند و در نهایت از برگزیدگان تقدیر به عمل آمده است.

وی یاداور شد: در بخش انتشارات، پژوهشکده یک کتابخانه تخصصی دارد و حدود ۱۲ هزار رکورد دارد که مناسب فعالیت های علمی و پژوهشی دانشجویان و پژوهشگران حقوق عمومی است و ۶۰ عنوان کتاب نیز توسط انتشارات پژوهشکده چاپ شده است. در کنار اینها، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشکده را نیز داریم که تا کنون در ۲۸ شماره چاپ شده است.

وی گفت: فراخوانی نیز در خصوص حمایت از پایان نامه ها و طرح های پژوهشی در آینده ارائه خواهیم داد و برای دانشگاه ها ارسال خواهد شد و هر کسی که در حوزه حقوق عمومی فعالیت دارد می تواند در این زمینه با پژوهشکده همکاری کند.

دکتر کدخدایی درباره تعامل شورای نگهبان با قوه قضاییه گفت: ما با هر سه قوه تعاملات خوبی داریم و در بررسی مصوبات کارشناسان مجلس و دولت با ما مرتباً در ارتباطند. در بحث اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ارتباط ما با قوه قضاییه خوب بود و خود رئیس قوه قضاییه مکاتباتی داشتند و مسیر بسیار خوبی را با هر سه قوه داریم و هیچ مشکلی در برقراری ارتباط و تعامل با سه گروه نداریم و نداشتیم و ان‌شاءالله در صدد هستیم این ارتباط را توسعه دهیم.

وی با اشاره به سامانه جامع نظرات شورای نگهبان گفت: در این سامانه کلیه نظرات شورای نگهبان در خصوص مصوبات مجلس و اساسنامه های دولتی و استعلامات دیوان عدالت اداری و نظرات تفسیری و مشورتی و سایر نظرات شورای نگهبان از ابتدای تاسیس این نهاد به صورت به روز و شفاف قرار داده شده است و کاربران می توانند با مراجعه به نشانی http://nazarat.shora-rc.ir، سوابق نظرات شورای نگهبان را جستجو و مطالعه نمایند.

انتهای پیام/