شورای نگهبان و نشانگرهای نقد و انتقاد
26 تیر ماه، سالروز تشکیل شورای نگهبان به عنوان عالی‌ترین نهاد صیانت کننده قانون اساسی است. هر سال در این تاریخ علاوه بر تمجید این شورا، در نقد عملکرد این نهاد نیز سخن‌ها گفته می‌شود و هر صاحب نظری با توجه به یافته‌های خود، تحلیلی ارائه می کند. لیکن در یک تحلیل واقع بینانه باید اندیشه شود عملکرد این شورا تا چه اندازه مورد تایید افکار عمومی قرار گرفته است و تا چه حد همه این نقدها با سنجه واقعیت هم‌خوانی دارد.
بدیهی است که نقد یک عملکرد و یا نقد یک ساختار نیازمند داده‌های واقعی و صحیح از آن نهاد می باشد. بر این اساس باید ابتدا ترازوی نقد را توزین نمود تا روشن شود که آیا نشانگر آن صحیح عمل می نماید یا خیر؟
گاهی اوقات در نقدها دیده شده که داده‌های تحلیل شده خود صحیح نبوده و به اصطلاح منطقیون صغرای قضیه خود دچار بحران هویتی است. در این صورت نمی توان انتظار داشت که تحلیل نهایی، پاک حاصل شود. اما در آنجا که سنگ محک‌ها خود راستی آزمایی شده و این اطمینان را می دهند که ترازوی نقد به درستی کاستی ها را نشان می‌دهد، می توان اعتماد بر آن کرد و بر شورای نگهبان همانند سایر نهادهای مورد انتقاد، فرض است تا تلاش کند کاستی ها رفع شده و عملکرد این نهاد عالی در طراز جمهوری اسلامی ایران جلوه گر شود.
شورای نگهبان بر این باور است که نقد و انتقاد به مثابحه امر به معروف و نهی از منکر می تواند منجر به رشد کارآمدی این نهاد شده و نواقصی که از درون دیده نمی شود را ناظرین بیرونی با برجسته سازی به منظر اعضا برسانند و این خود موجبی خواهد بود برای اصلاح رویه و عملکرد. البته این شورا که عموما در هنگام انتخابات مورد نقد و انتقاد قرار می گیرد همیشه در نظر داشته تا با دقت لازم در تصمیم گیری های انتخاباتی (اعم از بررسی صلاحیت ها یا تایید صحت انتخابات) آنچه که قانون مقرر داشته است را عمل کند که می توان انتخابات ریاست جمهوری 88 و 96 را شاهد خوبی بر آن دانست.
انتخابات ریاست جمهوری به عنوان انتخاباتی مهم و قابل توجه عموم مردم همیشه مورد کنکاش بوده و بررسی حداقل شش دوره انتخابات ریاست جمهوری در گذشته بر این رویه صحه گذاشته که رویه شورای نگهبان فارغ از نگاه‌های سیاسی معطوف به منافع ملی کشور و اجرای وظایف قانونی بوده است.
البته در هر کنش اجتماعی - سیاسی که عنصر اصلی آن انسان است، احتمال بروز تخلف نیز واقعی است که باید حسب مورد و با توجه به اهمیت آنها و طبق قانون با آن برخورد نمود. موضوعی که در هر انتخابات اتفاق می افتد و گزارش آن نیز برای قوه قضائیه ارسال می‌شود.
شورای نگهبان این اطمینان را به مردم شریف می دهد که همه زمان‌ها توجه به اجرای قوانین داشته و تلاش می کند با در نظر گرفتن رهنمودهای رهبر بزرگوار انقلاب، آنچه که صواب می پندارد عملی سازد، فارغ ا ز اینکه چه کسی را خوش آید و چه کسی را ناخوش. به نظر می رسد که مد نظر قرار دادن قانون به عنوان محک و میزان اصلی می تواند در آینده همچون گذشته مفید این مهم باشد؛ لذا لازم است اقتضائات قانونی انجام شود. در غیر این صورت نقد فاقد میزان را ضرورت آید که خود از ارزش و اعتبار آن می کاهد و جز دردسر چیزی نمی افزاید و مسیر روشنی را فرا راه نهاد عالی نظام قرار نمی دهد.
در این راستا شاید بتوان محورهای زیر را به عنوان الزامات نقدپذیری شورای نگهبان در نظر گرفت:
- نقد و انتقاد نسبت به عملکرد ها از الزامات جامعه امروزی ایران بوده و عنصری است در جهت افزایش کارآمدی همه نهادهای نظام جمهوری اسلامی ایران.
- پیش آمد نقدها، وجود داده‌های عمیق است تا نقد را اعتبار بخشد.
- در نقد و انتقاد به مثابه امر به معروف و نهی از منکر، وجود عنصر بی طرفی، امری است محترم که بدون آن، نقد به دشنام و کینه توزی تبدیل خواهد شد.
- پذیرش نقد صحیح و برآمده از نشانگرهای دقیق برای شورا الزامی است تا کارآمدی آن افزون شده و راه خود را صحیح بپیماید.
منبع: خبرگزاری ایسنا