به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام و المسلمین سید محمدرضا مدرسی یزدی در نشست "علم اخلاق اسلامی" با بیان اینکه علم اصول فقه گر چه از ابتدا برای استنباط مطالب فقهی طراحی شده اظهار داشت: علم اصول فقه دارای کاربردی عامه است و به عنوان یک ابزار در فهم متون به کار می رود. البته هر علمی ویژگیهای مختص خود را دارد که نیاز است در آن پژوهش لازم صورت گیرد.
وی ادامه داد: مبانی سند شناختی خاصی برای علم اخلاق وجود ندارد زیرا روایات معمولاً مشترکند البته برخی از روایات در مسائل فقهی و برخی در مسائل معارفی اهتمام بیشتر داشته اند.
حجت الاسلام و المسلمین مدرسی یزدی گفت: البته گروهی که در مسائل معارفی تحقیق و اهتمام بیشتر داشته اند جزء مجاهیل به شمار می روند و اطلاع ویژه ای از آنان در دسترس نیست.
عضو فقهای شورای نگهبان با بیان اینکه قرآن و روایات مشحون از معارف اخلاقی هستند اظهار داشت: سیرة متشرعه کشف و احرازی ندارد وبا حدود و قیودی که در آن وجود دارد به روایات باز می گردد.
وی گفت: اخلاق اطلاقات متعددی دارد در نظر متکلمین به معنای حسن و قبح است و در تعابیر غربی معنای اعمی پیدا می کند و که هر بایدی و نبایدی را دربرگرفته هر چند الزامی در این بایدها و نبایدها نباشد.
حجت الاسلام و المسلمین مدرسی یزدی افزود: به اطلاق آنچه در گذشته وجود داشته اخلاق مساوی با ملکات و حیات راسخ در نفس است به این معنا با فقه رابطه عموم و خصوص من وجه دارد اما بنابر اصطلاح امر کل فقه اخلاق است مثلاً اخلاق به معنای خاص شامل بحث غیبت نمی شود زیرا غیبت یک رفتار است نه یک ملکه و اگر از غیبت بحث شود بحث از ملکه ای کرده که موجب غیبت می گردد.
وی در قسمت دیگری از این نشست علمی گفت: در معاملات بالمعنی الاخص احتمالاً فقه مقدم است اما تزاحم میان محدودیتهای فقهی و اهداف تربیتی از اساس فرض غلطی است زیرا آن تربیت اخلاقی که با فقه سازگار نباشد سودمند نخواهد بود.
عضو فقهای شورای نگهبان تصریح کرد: فقه متکفل همه مسائل است .
حجت الاسلام و المسلمین مدرسی یزدی در مورد رابطه عرفان نظری با اخلاق اظهار داشت : رابطه عرفان نظری با اخلاق همچون رابطه فلسفه با اخلاق است اما عرفان عملی در حقیقت تحت مجموعه اخلاق به طور اخص قرار می گیرد یعنی بخشی از اخلاق را اگر مورد توجه قرار داده و به صورت برجسته ای بررسی نماییم به عرفان عملی می رسیم .
وی ادامه داد: از عرفان عملی و نظری می توان برای اخلاق بهره گرفت. پایه اخلاق همان بینش و جهان بینی است که اگر در آن اصلاح صورت گیرد و با اخلاق سازگاری پیدا کند به اخلاق متعالی می رسیم.
حجت الاسلام و المسلمین مدرسی یزدی ادامه داد: در عرفان عملی عرفا مهارتهایی را کسب کرده اند که از آن در راه تعالی اخلاقی فرد و جامعه استفاده می کنند. البته عرفان و شهود عرفانی خطا پذیر هستند و معیار آن عقل و شرع است.
وی با اشاره به مسائل مهمی که تاکنون کمتر مورد توجه پژوهشگران اخلاق اسلامی واقع شده اظهار داشت: طبقه بندی و استخراج جنبه های نظری و کاربردی مباحث اخلاقی امروز در یک قالب سازمان یافته و گویا باید مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.
وی افزود: در مورد فلسفه اخلاق نیز هر چند در آثار اسلامی مطالب پراکنده بسیاری وجود دارند اما به نظر می رسد که می توان بر روی آن کار پژوهشی بیشتری انجام داد.
حجت الاسلام و المسلمین مدرسی یزدی خاطر نشان کرد: علوم تربیتی جدید و روانشناسی از دیگر مباحثی هستند که طلاب باید با شناخت آنها قوة استنباط اسلامی خودرا در این زمینه تقویت نمایند.
وی در پایان گفت : عنصر اصلی اخلاق حسن و قبح است که میان شیعه و معتزله مشترک است اما ویژگی دستگاه شیعی دو موضوع حب و بغض (توالی و تبرّی) و رجا است و تاکید زیادی به این دو مسئله شده است.
