فتنه؛ خط قرمز احراز صلاحیت‌ها در انتخابات مجلس

دکتر سیامک ره پیک عضو حقوقدان و معاون اجرایی و امور انتخابات شورای‌نگهبان و عضو و سخنگوی هیات مرکزی نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان است. وی که از حقوقدانان برجسته و با سابقه شورا محسوب می‌شود، در این گفت و گو سازوکار شورای نگهبان برای جلوگیری از ورود اصحاب فتنه به عرصه انتخابات مجلس را مورد تبیین قرار داده است:

سازو کار شورای نگهبان برای جلوگیری از ورود افرادی که به نوعی آلوده به جریان فتنه هستند و یا نوعی وابستگی فکری و سازمانی به این تفکر انحرافی دارند به عرصه انتخابات مجلس دهم چیست؟

شورای نگهبان در بحث انتخابات طبق قانون اساسی وظیفه‌ی نظارتی دارد. یعنی کلیه مراحل برگزاری انتخابات را باید تحت نظر خود داشته باشد. یک بخش نظارت برگزاری انتخابات است که از طریق سازوکارهای خاصی بر برگزاری انتخابات و چگونگی آن نظارت می‌کند. بخش دیگر مربوط می‌شود به نظارت بر صلاحیت‌ها که آنجا قوانینی را داریم که وظایفی را برای دستگاههای مختلف؛ خود شورای نگهبان و هیئت مرکزی نظارت مشخص کرده است. ساز و کار عمومی این است که هر کسی که برای ورود به انتخابات مجلس ثبت نام می‌کند، بایستی شرایط قانونی را داشته باشد.  در قوانین شرایط مختلفی برای نامزدهای انتخاباتی مطرح شده است که شورای نگهبان بر احراز این شرایط نظارت می کند.
در موضوعی که شما سوال کردید به طرق گوناگون این مسئله بررسی و احراز می‌شود و شورای نگهبان وظیفه‌ی نظارتی‌اش را انجام می دهد.
یک بخش کسانی هستند که در این حوادث محکومیتهایی پیدا کرده اند که بخش زیادی ازآن جنبه های امنیتی بوده است. در استعلام هایی که از دستگاه قضایی و امنیتی اخذ می شود این موارد روشن می شود. علاوه بر این خود شورای نگهبان هم دفاتری دارد و این دفاتر اطلاعاتی در اختیار شورای نگهبان قرار می دهند. در مجموع اگر در پرونده‌ی کسی اطلاعاتی وجود داشته باشد که شخص در موضوع فتنه که مقام معظم رهبری صریحا به عنوان خط قرمز اعلام کردند؛ موثر بوده و جزء آن معیارهایی که گفتند _ اخیرا هم ایشان صحبتی کردند مبنی بر اینکه کسانیکه در آن حوادث شرکت داشتند؛ قابل اعتماد نیستند_ آن اشخاص باشند؛ شورای نگهبان طبق وظیفه رسیدگی می‌کند و به عنوان کسی که صلاحیتش رد شده و احراز نشده است، بررسی می‌کند.
در واقع شورای نگهبان یا احراز صلاحیت می کند؛ یعنی کسی که شرایط قانونی را دارد یا کسی را رد صلاحیت می کند به این معنا که روشن است که جرائمی را انجام داده و مسلما شرایط را ندارد یا کسانی هم هستند که اطلاعات در مورد آنها کم است و شناخته شده نیستند که آنها را هم شورای نگهبان عدم احراز صلاحیت می زند؛ چرا که وظیفه شورای نگهبان احراز صلاحیت است.
یعنی فرض بر این نیست که افراد صلاحیت دارند بلکه شورا باید شرایط را احراز کند. بنابراین اگر استعلامات چهارگانه شخص و اطلاعات پرونده اش بیانگر این باشد که این فرد از مصادیق آن خط قرمز هست؛ شورای نگهبان علی القاعده باید رسیدگی کند.

سوال دوم ما به سوال اول مان شاید ارتباط چندانی نداشته باشد ولی سوال مهمی است. به عنوان یکی از اعضای شورا می خواستیم تحلیل و دیدگاهتان را در خصوص دبیر محترم شورا یعنی حضرت آیت الله جنتی بیان بفرمایید. طبیعتاً ایشان از ارکان انقلاب و نهاد مقدسی همچون شورای نگهبان هستند و تبیین شخصیت ایشان از واجبات امور است.

حضرت آیت الله جنتی یک شخصیت انقلابی و پرسابقه و مبارز در کشور هستند و کسی هستند که در شورای نگهبان به دلیل سابقه ای که دارند صاحب نظر هم در بحث های قانونی و هم در بحثهای انتخاباتی هستند و یک منبع خوبی برای اطلاعات شورای نگهبان محسوب می شوند.
ایشان نسبت به رهبری چه در زمان امام(ره) و چه در زمان مقام معظم رهبری یک تبعیت تام و تمام دارند. یک زمانی ایشان تعبیری داشتند که می گفتند اگر احساس کنیم رهبری نظرشان به چیزی هست ما به آن سمت می‌رویم. یعنی گاهی اوقات ممکن است که صریحا هم چیزی نگفته باشند ولی اگر این را احساس کنم که نظر ایشان روی یک موضوع خاص است من به آن سمت می روم. البته بنده زیاد نمی توانم در مورد ایشان صحبت کنم چرا که شخصیت پرسابقه‌ای هستند و سالهای متمادی ایشان در راس امور اجرایی بودند.

منبع: هفته نامه آدینه تهران