دکتر سوادکوهی در گفت‌وگو با آدینه تهران:
رعایت بی طرفی یکی از اصول حاکم بر رفتار شورای نگهبان به خصوص در مقاطع تعیین کننده‌ای مثل انتخابات است.
دکتر سام سوادکوهی عضو حقوقدان شورای نگهبان معتقد است: رعایت بی طرفی یکی از اصول حاکم بر رفتار شورای نگهبان به خصوص در مقاطع تعیین کننده‌ای مثل انتخابات است. برای اعضای شورای نگهبان بین انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 و انتخابات سال 1388 و یا انتخابات 1384 هیچ تفاوتی وجود ندارد. شورای نگهبان مامور به رعایت حق الناس در انتخابات مختلف است. در همین راستا گفتگویی ترتیب دادیم که در ادامه از نظرتان می گذرد.
انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی نزدیک است و یکی از موضوعاتی که مطرح می شود و برخی از غرض ورزان نیز از آن استفاده سوء می کنند؛ اتهام عدم رعایت اصل بی طرفی شوراست. در صورت امکان در مورد این اصل توضیح بفرمایید.
سوال بسیار مفصلی مطرح کردید که اجزای گوناگونی هم دارد و در این فرصت اندک امکان پاسخ مفصل نیست ولی همانطور که مستحضرید در مورد مسئله انتخابات بی طرف بودن شورای نگهبان در سی و هفت سالی که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد؛ امری مشخص و مشهود است. من در ارتباط با آنچه که در امر نظارت و یا تایید صلاحیتها تا حالا انجام گرفته است از جهات مختلف شورا را موفق می بینم و تمام کسانی که به عنوان ناظرین در این مجموعه فعالیت داشته اند اگر بخواهم یک ارزیابی از مجموعه شان ارائه دهم همه ی آنها را در مقام بی طرفی دیدم و اینطور تلقی کردم که آنها به معنای واقعی سعی در رعایت این اصل دارند. همه اعضای شورا هم به عنوان یک اصل در پی آن بودند تا بی طرفی را اعمال کنند و بحمدلله اعمال هم شده است.
ما در برخوردی هم که با عزیزانمان در سطح کشور داریم مسئله مهم اسلامی بودن امر انتخابات در کشور به عنوان اصلی ترین دغدغه مان مطرح می کنیم. این دغدغه به جایی است که راه حلهای خوبی هم برای آن ارائه شده است.
انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی نزدیک است و یکی از موضوعاتی که مطرح می شود و برخی از غرض ورزان نیز از آن استفاده سوء می کنند؛ اتهام عدم رعایت اصل بی طرفی شوراست. در صورت امکان در مورد این اصل توضیح بفرمایید.
سوال بسیار مفصلی مطرح کردید که اجزای گوناگونی هم دارد و در این فرصت اندک امکان پاسخ مفصل نیست ولی همانطور که مستحضرید در مورد مسئله انتخابات بی طرف بودن شورای نگهبان در سی و هفت سالی که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد؛ امری مشخص و مشهود است. من در ارتباط با آنچه که در امر نظارت و یا تایید صلاحیتها تا حالا انجام گرفته است از جهات مختلف شورا را موفق می بینم و تمام کسانی که به عنوان ناظرین در این مجموعه فعالیت داشته اند اگر بخواهم یک ارزیابی از مجموعه شان ارائه دهم همه ی آنها را در مقام بی طرفی دیدم و اینطور تلقی کردم که آنها به معنای واقعی سعی در رعایت این اصل دارند. همه اعضای شورا هم به عنوان یک اصل در پی آن بودند تا بی طرفی را اعمال کنند و بحمدلله اعمال هم شده است.
ما در برخوردی هم که با عزیزانمان در سطح کشور داریم مسئله مهم اسلامی بودن امر انتخابات در کشور به عنوان اصلی ترین دغدغه مان مطرح می کنیم. این دغدغه به جایی است که راه حلهای خوبی هم برای آن ارائه شده است.
یکی از مقولات مهم و خطوط قرمزی که توسط شورای نگهبان در تایید صلاحیت افراد مطرح شده است؛ وابستگی به جریان فتنه است. دیدگاه شما در این باره چیست؟
آشوب؛ فتنه؛ نفاق و مسائل مختلفی از این قبیل و مواردی که کشور ما لمس کرده است و انکار پذیر نیست؛ قطعاً یکی از شاخصهای مهمی است که در جریان تایید صلاحیتها مورد توجه شورا بوده است و باید باشد. اسلام و اسلام نابی که از ابتدا ما در جهت تحقق آن به فکر بودیم طبیعتاً این مراقبت ها را می‌خواهد و اینها به هیچ وجه مقولاتی نیست که بتوان نسبت به آنها بی توجه بود. ما در مورد فتنه عبارت «اشد من القتل» را داریم. اما اینکه در مورد مصادیقش محل بحث باشد؛ بله در مورد شخص یا اشخاص یا گروه و حزبی که شورا به این جمع بندی رسیده است وابستگی به جریان فتنه وجود دارد به شدت مد نظر قرار داده و آن را لحاظ خواهد نمود. آبرو و حیثیت اشخاص را هم مدنظر قرار داده تا خدای نکرده وجهه افراد مورد لطمه قرار نگیرد. اصل هست اما آنچه که مهم است اینکه با یک امر اتهامی نسبت به یک شخصی داوری نابه جایی صورت نگیرد. این مقوله مورد توجه شورا بوده و هست و تا ابد هم خواهد بود.
شما حدود دو سال است که به جمع اعضای شورا پیوسته اید. شبهه ای که برخی از افراد در مورد شورا مطرح می کنند این است که می گویند در میان اعضای شورا دو سه نفر بیشتر فعالیت و اعلام نظر نمی‌کنند و بقیه صرفاً ناظرند و در تصمیم گیریها و اعلام نظرات هیچ دخالتی ندارند. نظر شما در این باره چیست؟ آیا یک عضو جدید اگر نظری داشته باشد لحاظ می شود یا بقیه بی توجهند؟
اصل اسلامی در مورد شوری می گوید «وامرهم شوری بینهم » و اگر این اصل قرار باشد در یک نهاد اسلامی و حساسی همچون شورای نگهبان رعایت نشود باید نسبت به اساس آن تردید کرد.
من چون کار قضایی کردم به شخصه تا نسبت به امری علم کامل برایم حاصل نشده است اقدام به اتخاذ رای و اعلام نظر نمی کنم. در شورای نگهبان این مسئله خوشبختانه جزء اموری بود که من با آمدنم تجربه کردم. من در دادگاهها و دیوان عالی کشور این تجربه جمعی را داشتم ولی در یک مجمعی مثل شورای نگهبان و در تجربه دو ساله ام فکر نمی کردم تا این اندازه مسئله ای به بحث گذاشته شود و جرح و تعدیل شود و نهایتا رای گیری شود و به عنوان نظر شورا اعلام شود.
من شهادت می دهم که شورا در این دو سالی که بنده در آن هستم با بی‌طرفی مسائل را مورد بحث و بررسی قرار داده است و تصمیم گیری کرده است.
منبع: هفته‌نامه آدینه تهران
