یادداشت وارده؛
درحالی که این روزها و در آستانه برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شاهد طرح نام‌هایی برای ورود به عرصه انتخابات یازدهم هستیم، این سؤال مطرح است که رجل مذهبی و سیاسی کیست و با چه مقیاسی رجل مذهبی ـ سیاسی بودن داوطلبان سنجیده می‌شود.
علی اکبر اشعری
اشاره: مطلبی که در ادامه می آید، پیشتر در قالب دو یادداشت مستقل با عنوان «رجال مذهبی سیاسی انتخابات یازدهم» و «رجال مذهبی ـ سیاسی در بوته نقد» به ترتیب در 19 اسفند ۱۳۹۱ و 4 اردیبهشت 1392 در سایت «خبرآنلاین» منتشر شده است. با توجه به بحث و گفتگو درباره شرایط داوطلبان مقاله پیوست، جهت مطالعه علاقه مندان، تقدیم می گردد. نشر آن به منزله تأیید تمام محتوای آن از سوی پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان نمی باشد.
رجال مذهبی سیاسی انتخابات یازدهم
درحالی که این روزها و در آستانه برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شاهد طرح نام‌هایی برای ورود به عرصه انتخابات یازدهم هستیم، این سؤال مطرح است که رجل مذهبی و سیاسی کیست و با چه مقیاسی "رجل مذهبی ـ سیاسی" بودن داوطلبان سنجیده می‌شود:
١. بر اساس اصل یکصد و پانزدهم قانون اساسی رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانی الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.
٢. اصل نود و هشتم تفسیر قانون اساسی را به عهده شورای نگهبان قرار داده است که با تصویب سه چهارم آنان انجام می شود.
٣.اصل نود و نهم قانون اساسی مسئولیت نظارت مطلق بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مراجعه به آراء عمومی و همه پرسی را برعهده شورای نگهبان قرار داده است.
بنابراین، بهترین مرجع تعیین معیارها و نشانه‌های رجل سیاسی ـ مذهبی را می‌توان شورای نگهبان دانست.
اطلاع از این نشانه‌ها علاوه بر افزایش دانش سیاسی مردم و آگاهی داوطلبان شرکت در این انتخابات برای سنجش خود با این نشانه‌ها و تصمیم مناسب برای ورود به رقابت‌های ریاست جمهوری، قضاوت عمومی درمورد تصمیمات شورای نگهبان در بررسی صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری را نیز آسان می‌کند و زمینه هرگونه ابهام ناشی از "تأیید" و "رد" صلاحیت‌ها را در جامعه از بین می‌برد.
به ویژه این که این روزها در رسانه ها با نام کسانی به عنوان داوطلب ورود به انتخابات مواجه می شویم که صرف نظر از درستی یا نادرستی اطلاق عنوان "رجل" به آنها، بیشتر به شخصیت هایی اقتصادی، اقتصادی- مذهبی، فرهنگی - مذهبی، اجرایی و نظیر اینها شهرت دارند؛ درحالی که قید قانون اساسی "رجل مذهبی سیاسی" است.
«رجال مذهبی ـ سیاسی» در بوته نقد
پیش از این عرض کردم که در آستانه برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و طرح نام‌های پُرتعداد داوطلبان ریاست جمهوری اسلامی، چه خوب است شورای نگهبان شاخص‌های رجل مذهبی ـ سیاسی را اعلام کند تا تکلیف داوطلبان و رأی‌دهندگان روشن شود.
در همان یادداشت تأکید کردم که "بهترین مرجع تعیین معیارها و نشانه‌های رجل سیاسی ـ مذهبی را می‌توان شورای نگهبان دانست." در این فاصله مطلع شدم که خوشبختانه شورای محترم نگهبان شاخص‌های "رجل مذهبی ـ سیاسی" را تعیین نموده و موضوع برای اعضای محترم این شورا روشن است. اینک عرض می کنم با توجه به فواید آگاهی داوطلبان احراز مسئولیت ریاست جمهوری و ضرورت شناخت رأی‌دهندگان از این شاخص‌ها، تنها دلیلی که ممکن است اعضای محترم شورای نگهبان را از انتشار عمومی آن منصرف کند، قیل‌وقال برخی جریان‌های سیاسی در آستانه انتخابات است.
برای حل این نگرانی پیشنهاد می کنم شورای محترم نگهبان متن تفسیری خود را در یک فرصت یک‌ماهه در معرض نقد و نظر نخبگان و صاحب‌نظران قرار دهد. این کار فواید زیادی دارد؛ از جمله:
ــ مشارکت مشورتی نخبگان و صاحب‌نظران را به این موضوع جلب می‌کند؛
ــ بر دانش سیاسی جامعه می‌افزاید؛
ــ داوطلبان شرکت در این انتخابات را به سنجش خود با این نشانه‌ها و تصمیم مناسب برای ورود به رقابت‌های ریاست جمهوری آگاه می‌کند؛
ــ ابهامات ناشی از "تأیید" و "رد" صلاحیت‌ها را از میان می‌برد.
- نقد اجتماعی این شاخص‌ها می‌تواند نقطه پایانی بر بحث‌های دامنه‌دار "رجل مذهبی ـ سیاسی" باشد.