مجلس تراز انقلاب اسلامی(8)
ویژگیهای نماینده تراز انقلاب اسلامی
بدون شک، مهمترین و ضروریترین پیشنیاز برای تکوین مجلس در تراز انقلاب، راهیابی نمایندگانی در تراز ملت انقلابی ایران و شاخصهای انقلابی به مجلس نهم است.
مجلس تراز انقلاب اسلامی چگونه شکل میگیرد؟ به عبارت بهتر، نمایندگانی که میتوانند بر صندلیهای پرمسئولیت مجلس تراز تکیه بزنند و از حقوق ملت ایران پاسداری کنند، باید از چه ویژگیها و خصایصی برخوردار باشند؟ بدون شک، مهمترین و ضروریترین پیشنیاز برای تکوین مجلس در تراز انقلاب، راهیابی نمایندگانی در تراز ملت انقلابی ایران و شاخصهای انقلابی به مجلس نهم است.
طرح این سؤال، مباحث و عوامل جدیدی چون شروط و شاخصهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی و چگونگی رفتار سیاسی مردم در انتخاب نماینده اصلح و در تراز انقلاب را وارد بحث میکند. بهراستی در انتخابات نهم مجلس، دلسوزان انقلاب و آرمانهای امام و رهبری باید به چه کسانی برای تدوام خط انقلاب و امام(ره) رأی بدهند؟
برخی از ویژگیهای نمایندگان در تراز انقلاب اسلامی و ملت ایران عبارتند از:
1- انقلابی و استکبارستیز
مجلس تراز انقلاب اسلامی مجلسی است که استکبارستیزی را بهعنوان اصل ثابت سیاستهای نظام باور داشته و مرعوب تهدیدات نظام سلطه نمیشود. بر همین اساس، یکی از مطالبات جدی مقام معظم رهبری از نمایندگان چنین مجلسی، ایستادگی و پایداری در مقابل افزونخواهیهای قدرتهای جهانی است: «نکته بعدی هم این است که مجلس باید مجلسی باشد که بتواند در مقابل زورگوییها و زیانخواهیها و مرعوب کردنها و تطمیع کردنهای قدرتمندان جهانی بایستد و مصالح کشور و ملت را محاسبه کند و دنبال آن برود.»[1]
همچنین رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در اولین دیداری که با نمایندگان منتخب مجلس هفتم داشتند، ضمن واکاوی چرایی دشمنیها با انقلاب، مجلس تراز انقلاب را که بتواند تمامقد و بدون اندک واهمهای در مقابل دشمنان و نظام سلطه پایداری کند، آینه تمامنمای اقتدار ملی و مقابله با سیطرهخواهانِ جهانی و بینالمللی نامیدند و تأکید کردند:
«برادران و خواهران عزیز! یک نقطه پرفایده و پرسود در یک نقطه بسیار حساس از لحاظ سوقالجیشی - سیاسی و نظامی - در دنیا به نام ایران وجود داشته و سالهای متمادی در قبضه قدرتهای مستکبر بوده است - یک روز روسیه، یک روز انگلیس، یک روز هم آمریکا - بعد این ملت آمده با اتکا به یک اندیشه و یک فکر و یک اراده، این کشور را از چنگال اینها خلاص کرده؛ اینها میخواهند دوباره سیطره پیدا کنند؛ همه دعوا بر سر این است. ما با کسی دعوا نداریم. ما به کسی که میخواهد دوباره بر ما سیطره پیدا کند، میگوییم نخیر، غلط میکنی؛ اجازه نمیدهیم. منازعه نظام اسلامی با کسانی که در پی چالش با این نظامند، سر این قضیه است؛ مشکل دیگری نیست. همه کشورهای دنیا در تعامل با هم، چالشهای قهری و طبیعی دارند - اینها که مهم نیست - آنچه مهم است، این است که ملت ایران و نظام اسلامی ایستاده است و میخواهد از هویت و استقلال و عزت ملی خود دفاع کند. عدهای میخواهند بر این اراده و عزم دستاندازی کنند؛ دعوا سر این است. مجلس در این دعوای اصولی، اساسی، تعیینکننده و سرنوشتساز باید جایگاه روشنی داشته باشد؛ چون شما نماینده این ملتید ... مجلس باید آینه تمامنمای اقتدار ملی و عزت ملی و ایستادگی بر سر منافع ملی و مقابله با سلطهجویان و سیطرهخواهانِ جهانی و بینالمللی باشد.» [2]
2- تکلیفگرا و ولایتمحور
اعتقاد به جامعیت دین اسلام و ولایت مطلقه فقیه، از دیگر ویژگیهای نماینده تراز انقلاب است. تقید به ولایت، نه در حد تظاهر زبانی بلکه در مقام عمل است؛ یعنی حتی در گفتار و کلام خویش هم نباید به خود اجازه دهد که عقبتر یا جلوتر از رهبری حرکت کند. باید مواضع رهبری را موضع خویش دانسته، دستورات ایشان را مطاع باشد و احکام و فتاوای معظمله را فصلالخطاب بداند.
فرد مدعی صلاحیت نمایندگی مردم، باید باور داشته باشد که اسلام دارای نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... است و میتواند به همه نیازهای فردی و اجتماعی، مادی و معنوی انسان پاسخ مثبت دهد؛ از این رو، کسانی که ولایت فقها را در امتداد ولایت پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) نمیدانند و به هر دلیلی، ولی فقیه را محدود به قانون اساسی دانسته، مشروعیت آن را از ناحیه مردم میدانند، در زمره صالحان برای ورود به مجلس تراز انقلاب قرار نمیگیرند؛ چرا که این افراد در التزام عملی به رهنمودهای ولایت فقیه نیز به بهانه قانونگرایی تشکیک خواهند کرد. مجلس ششم و رفتار سیاسی برخی از نمایندگان این مجلس، نمونه خوبی از رفتار غیر ولایی است.
مقام معظم رهبری با صدور حکم حرمت فقهی برای کسی که الزامات نظام ولایی را در دل خود قبول ندارد و با پنهان کردن اعتقاد قلبی نسبت به آرمانهای امام(ره) و نظام اسلامی، پست و جایگاهی را اشغال میکند، در واقع در صددند نشان دهند ولایتمحوری نمایندگان و کلیه کسانی که در سلسله مراتب حاکمیتی نظام اسلامی دارای مقام و موقعیتی هستند، از حساسیت و اهمیت ویژهای برخوردار است: «اگر کسی در نظام جمهوری اسلامی در مسئولیتی مشغول کار است؛ ولی آرمانهای نظام جمهوری اسلامی را آن طوری که امام بزرگوار ترسیم کرده است و در قانون اساسی تجسم پیدا کرده است در دلش قبول ندارد، اشغال آن پست برای او حرام شرعی است.»[3]
3- مردمی و سادهزیست
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در اولین دیداری که با نمایندگان منتخب مجلس هفتم داشتند، به آنها توصیه کردند:
« نماینده مردم باید نماینده توده مردم باشد؛ بهخصوص نماینده کسانی باشد که به حضور نمایندهشان در سطوح تصمیمگیری و تصمیمسازی کشور بیشتر نیاز دارند؛ آنهایی که دستشان به جایی نمیرسد و محرومیت بیشتری را دارند. پس در درجه اول، نمایندگی از مردم محروم را برای خودتان تعریف کنید. درست است که هر یک از شما نماینده همه ملت ایرانید؛ نماینده جمع خاصی، نماینده آن منطقه و نماینده فقط رأیدهندگان نیستند - مجلس، نماینده همه ملت ایران است - اما در عین حال، برخی از اقشار ملت ایران به حضور نماینده خود در مناطق تصمیمگیری نیاز دارند؛ چون محرومند، چون مشکلات دارند، چون از فقر و کمبود امکانات و تبعیضها رنج میبرند و از فسادهایی که دیگران به راه میاندازند، آنها صدمه میبینند. بنابراین خودتان را در درجه اول، نماینده اینها بدانید.» [4]
توصیه به مردمی بودن و مردمی ماندن و سادهزیستی نمایندگان در دیدار با نمایندگان دوره هشتم هم از سوی مقام معظم رهبری ادامه دارد و ایشان با تعبیری زیبا از مردمی بودن، شاخصی نو در این مورد ارائه و تأکید میکنند:
« یک نکته دیگری که من لازم میدانم به برادرها عرض کنم - توی آن پیامی هم که خدمت دوستان فرستادم، روی این نکته تکیه کردم - این است که آقایان و خانمهای نماینده سعی کنند مردمی بمانند. مردمی بودن هم فقط این نیست که انسان هر گاهی یک بار به محل انتخابات سر بزند. البته آن خیلی لازم است، باید رفت، سرزد، با مردم ملاقات کرد، منقطع از مردم نباید شد؛ در این شکی نیست؛ اما فقط این نیست! نباید ما در جمهوری اسلامی کمک کنیم به ایجاد یک طبقه جدید، یک طبقه برخوردارِ اشرافی جدید. نباید بگذاریم این کار انجام بگیرد. این هم با دستور و حکم و فرمان حاصل نمیشود، با دل، با ایمان، با انگیزه، شدنی است.» [5]
ایشان در جمع مردم استان کردستان در میدان آزادی سنندج، انتخاب مسئول سادهزیست را مهمترین عامل حرکت مردم به سمت دوری از اشرافیت میدانند و بیان میدارند: «بهترین، آن کسی است که درد کشور را بفهمد، درد مردم را بداند، با مردم یگانه و صمیمی باشد، از فساد دور باشد، دنبال اشرافیگری خودش نباشد. آفت بزرگ ما اشرافیگری و تجملپرستی است.» [6]
4- وابسته نبودن به کانونهای قدرت و ثروت
بهطور طبیعی، جریانات سیاسی و کسانی که به هر ترتیبی برای رأی آوردن یک کاندیدا سرمایهگذاری مالی میکنند، چشمداشتهایی نیز دارند. خطری که انتخابات را در کشور اسلامی بیهویت میسازد، این است که کاندیدا از ارزشهای اخلاقی فاصله بگیرد و نماینده مجلس، وامدار کانونهای قدرت و ثروت گردد یا با هزینههای کلان و شیوههای تبلیغی پرهزینه و طرح مسائل غیر واقع در مورد کشور و تولید چالش در افکار عمومی، ورود به مجلس را به هر قیمت، هدف قرار دهد. به عبارتی، نمایندهای که به هر قیمت، به دنبال کسب پیروزی در انتخابات است و فاقد مبانی و استقلال فکری باشد، نخواهد توانست به سهم خود در تکوین مجلس تراز انقلاب، ایفای نقش کند و نماینده اهداف و ارزشهای نظام و انقلاب اسلامی باشد. امام راحل و خلف صالحشان، مقام معظم رهبری، همواره و در هر انتخاباتی به نوعی به این نکته تذکر دادهاند:
«اگر دیدید کسی است که دارد پول به مردم میدهد یا دهن آنها را برای اینگونه کارها شیرین میکند، بدانید که این طور آدمها، آدمهای نامناسبی هستند، وقتی معلوم شد که اینها کسانی هستند که میخواهند به خاطر امور مادی و در راه کسب متاع دنیوی، مسند باارزشی را که برای مردم قانون وضع میکند، غصب کنند، بایستی جلوی آنها را بگیریم.»[7]
« اگر کسی فاسد است، نباید وارد مجلس شود، حالا فساد اعم است از فساد مالی و فسادهای گوناگون اخلاقی و یا عقیدتی و سیاسی، همه اینها فساد است.»[8]
بر این مبنا، مقام معظم رهبری نماینده دلسوز و مؤمنی را که به کانونهای قدرت وصل نباشد، صالح میدانند و میفرمایند: «یک نکته هم البته انتخاب نماینده دلسوز و مؤمن و علاقهمند است... مردم باید کسانی را انتخاب کنند که به کانونهای ثروت و قدرت متصل نباشند؛ کسانی باشند که واقعاً مردم اینها را بخواهند؛ بر طبق وجدانشان، بر طبق دینشان، بر طبق وظایف انقلابیشان عمل کنند.»[9]
5- عدالتخواه، فسادستیز و حامی محرومان
از دیگر ویژگیهای نماینده تراز انقلاب اسلامی، عدالتخواهی، فسادستیزی و حمایت از طبقه محروم و مستضعف جامعه است. «بر اساس اسلام عزیز در کمیسیونها با طرح قوانین و لوایح به سمتی حرکت کنند که مشکلات اساسی کشور مرتفع و سیاستهای زیر بنایی کشور در امور فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی و سیاسی در راستای کمک به محرومین و رفع استضعاف مدون و به مورد اجرا در آید.»[10]
شما بدانید که دشمن شما، دشمن این انقلاب، دشمن این نظام، برندهترین حربهای که در اختیار خواهد داشت، فقر و گرفتاری اقتصادی مردم است. روی این مسئله باید فکرکرد.... اولویت مهم این است که شکم مردم را سیرکنید. میشود نشست و حرفهای روشنفکری زد: اگر فلانطور نشود، فلانطور نخواهد شد، اگر چنیننشود، چنان نخواهد شد؛ اما باید دید واقعیت چیست.»
مقام معظم رهبری در اینباره میفرمایند: «اصلح یعنی چه؟ اصلح یعنی کسی که برای ریشهکنی فقر و فساد عزم جدی داشته باشد. یعنی کسی که به حال قشرهای محروم و مستضعف دل بسوزاند. اصلح کسی است که هم به ترقی و پیشرفت کشور و توسعه اقتصادی و غیر اقتصادی بیندیشد، هم زیر توهمات مربوط به توسعه، آنچنان محو و مات نشود که از یاد قشرهای مظلوم و ضعیف غافل بماند. اصلح کسی است که به فکر معیشت مردم، دین مردم، فرهنگ مردم و دنیا و آخرت مردم باشد. اصلح کسی است که بتواند این بار عظیم را به دوش بگیرد. هرکسی نمیتواند این بار را به دوش بگیرد. نشاط و حوصله و همت و قدرت لازم و هوشمندی لازم دارد.»[11]
6- شجاع و مدافع حق
ایمان، شجاعت، پایبندی به ارزشها و آرمانهای انقلاب اسلامی، معیار انتخاب وکیل شایسته از منظر امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب است. امام در اینباره، شهید مدرس را الگوی نمایندگی ملت ایران برای همه زمانها اعلام میکنند و انتظار دارند نماینده اگر لازم باشد، حتی یکتنه در مقام دفاع از حق با شجاعت ایستادگی کند: «سعی کنید مثل مرحوم مدرس را انتخاب کنید، البته مثل مدرس که به این زودیها پیدا نمیشود، شاید آحادی مثل مدرس باشند. کسانی را که انتخاب میکنید، باید مسائل را تشخیص دهند، نه از افرادی باشند که اگر روس یا آمریکا یا قدرت دیگری تشری زد، بترسند، باید بایستند و مقابله کنند.»[12]
اهمیت این نکته به اندازهای است که امام راحل نسبت به اثرگذاری تبلیغات فریبکارانه دشمنان، ابراز خوف و نگرانی کرده، میفرمایند: «خوف آن دارم که تبلیغات برای اشخاصی که به اسلام و جمهوری اسلامی اعتقاد ندارند و اعمال و گفتار آنان در این یکسال شاهد آن است و اکنون برای راه پیدا کردن به مجلس و برای کارشکنی و جنجال در محیط مقدس مجلس شورای اسلامی، خود را هوادار اسلام و مسلمانان جا میزنند، در قشری از ملت و جوانان پاکدل تأثیر کند و آرای مقدس خود را به کسانی دهند که به نفع اجانب، با اسلام و جمهوری اسلامی مخالفت اساسی دارند.»[13]
مقام معظم رهبری نیز در اینباره میفرمایند:
« دنبال آدمهای مؤمن و شجاع و انقلابی و کسانی که بتوانند قدرت این ملت را- که در سایه ارزشهای انقلابی است- حفظ کنند، باشید؛ کسانی که وقتی قوانینی میگذارند و موضعی میگیرند و نطقی میکنند، همه در این جهت باشد.»[14]
« مرعوب شدن، صفت خیلی بدی است. حالا یک وقت انسان در خانه خودش نشسته است و مرعوب میشود، این یک نفر آدم است؛ اما یک وقت در مسند مسئولیتی نشسته است، در مجلس است، در دولت است، او اگر مرعوب شد، واویلاست.»[15]
«مجلس شورای اسلامی اگر چهار خصلت داشته باشد، در جایگاه حقیقی خود قرار خواهد داشت. این چهار خصلت عبارتست از: احساس مسئولیت، استقلال، شجاعت و مردانگی و به کار گرفتن فکر و علم و تخصص.»[16]
7- بصیر و دشمنشناس و دارای موضع روشن در قبال فتنه و انحراف
مجلس در تراز انقلاب نهتنها باید از بصیرت لازم برای تشخیص دوستان و دشمنان انقلاب در هر برههای برخوردار باشد، بلکه باید موضع روشنی هم در قبال آنها اتخاذ کند. در وضعیت فعلی، شناخت جریان فتنه و تجدیدنظرطلب که در انتخابات 1388 شکست سنگینی خورده - و راهبردهای آنها و رصد و پیگیری خط ارتباطی آنها با خارج، از ویژگیهای یک مجلس و نماینده آن است.
ظهور جریان انحرافی در ساختار قدرت، یکی از ویژگیهای این دوره است. هدف اصلی این جریان، استمرار حضور و توسعه آن در حاکمیت و تحمیل مطالبات خود به نظام است. این جریان، مختصات فکری ویژهای دارد که مواضع و رفتارهای آن نشان داد، با وجود ظرفیتها و الگوهای رفتاری متفاوت این جریان با جریان فتنه، لکن از لحاظ رویکرد نظری، گفتمان و اهداف، با آن جریان همپوشانی دارد. شناخت این باند هم امروز برای شکل دادن مجلس تراز، ضرورتی انکارناپذیر است. مهمترین چالش پیشرو از طریق این جریان، تأثیرگذاری بر فرایند انتخابات بهویژه در شهرهای کوچک برای نشانهگیری کرسیهای انتخاباتی مجلس نهم و سپس انتخابات یازدهم ریاستجمهوری است.
از اینرو، یکی از صفات ضروری مجلس تراز انقلاب و نماینده اصلح این است که از مسائل سیاسی روز، اطلاع کافی داشته، نسبت به شناخت و رصد تحولات و مواضع جریانات مخالف و معاند نظام اسلامی در هر زمان، وقوف کامل داشته باشد.
امام راحل همواره توصیه میکردند: «رأی خود را به شخصی که دارای بصیرت در امر دین و دنیا و منزه از گرایش به شرق و غرب و مکتبهای انحرافی و دارای دید سیاسی است، بدهید.»[17]
احتیاط امام(ره)، بنا بر اهمیت جایگاه نمایندگی مردم در مجلس و ضرورت راهیابی افراد متعهد و در خط نظام اسلامی به خانه ملت، به قدری است که هشدار میدهند باید حتی از راهیابی افرادی که احتمال انحراف در بارهشان وجود دارد، جلوگیری کرد وگرنه مسئولیت چنین انتخابی، دامنگیر انسان خواهد بود: «باید به اشخاصی که احتمال انحراف در آنان میرود، رأی ندهند؛ احتمال انحراف عقیدتی، اعمالی یا اخلاقی، باعث میشود که به چنین اشخاصی اعتماد نمیشود کرد و رأی به آنان، موجب مسئولیت خواهد بود.»[18]
مقام معظم رهبری نیز که در سالهای اخیر بیشترین استفاده و تکرار واژه «بصیرت» را داشتهاند، در این مورد میفرمایند: «نماینده باید دارای فهم و درک سیاسی باشد و مسائل کشور را بفهمد، هم مسائل خارجی و توطئههای دشمنان را و هم مسائل داخلی را.»[19]
مسلماً به این فهرست میتوان موارد دیگری از ویژگیها و شاخصهای مجلس تراز انقلاب اسلامی را نیز افزود.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]- مقام معظم رهبری، 26 / 11/78.
[2] - بیانات در دیدار با نمایندگان دوره هفتم مجلس، 27/3/1383.
[3]- مقام معظم رهبری، 9/8/80.
[4] - بیانات در دیدار با نمایندگان دوره هفتم مجلس، 27/3/1383.
[5] - بیانات در دیدار با نمایندگان دوره هشتم مجلس، 21/3/1387.
[6] - بیانات در جمع مردم استان کردستان،22/2/1388.
[7] - مقام معظم رهبری، روزنامه اطلاعات، 15/12/74.
[8] - بیانات در جمع مسئولان انتخابات مجلس چهارم، 4/12/70.
[9] - بیانات در جمع دانشجویان کرمانشاه، 24/8/1390.
[10] - همان ج 19 ص 106.
[11] - مقام معظم رهبری، 17/2/84.
[12] - صحیفه نور، ج 18 ص 198.
[13]- صحیفه نور، ج 12 ص 3.
[14]- مقام معظم رهبری، روزنامه جمهوری اسلامی، 2/12/74.
[15]- مقام معظم رهبری، 26/11/78.
[16]- مقام معظم رهبری، 26/9/82.
[17]- صحیفه نور، ج 15 ص 163.
[18]- صحیفه نور، ج 12، ص75.
[19]- مقام معظم رهبری، 8/7/71.