مجلس تراز انقلاب اسلامی(7)
ویژگی‌های مجلس تراز انقلاب اسلامی
مجلس شورای اسلامی تراز انقلاب باید دارای نمایندگان، مصوبات و قوانین و عملکردی باشد که بتواند این انقلاب را نه‌تنها در ریل اصلی خود نگه دارد؛ بلکه آن را چندین گام به پیش هم ببرد.
مجلس تراز انقلاب اسلامی چگونه مجلسی است و اصولاً داشتن چه ویژگی‌ها، مزیت‌ها و بنیان‌هایی، مجلس شورای اسلامی را به مجلسی در تراز انقلاب اسلامی تبدیل می‌کند؟
تأمل در مفاهیم «مجلس تراز انقلاب اسلامی» نشان می‌دهد که چنین مجلسی علاوه بر داشتن وظایف و کارکردهای یک مجلس مطابق با استانداردهای عمومی الگوهای دموکراتیک، باید دارای یک سری مختصات و ویژگی‌هایی از جنس و ماهیت انقلاب اسلامی هم باشد؛ یعنی همان‌طور که انقلاب اسلامی، استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی، عدالت، اسلام و ولایت فقیه را برای مردم ایران در سال 57 به ارمغان آورد و در برابر ابرقدرت‌های شرق و غرب ایستاد و یک قدم عقب ننشست، مجلس شورای اسلامی تراز انقلاب هم باید دارای نمایندگان، مصوبات و قوانین و عملکردی باشد که بتواند این انقلاب را نه‌تنها در ریل اصلی خود نگه دارد؛ بلکه آن را چندین گام به پیش هم ببرد.
از این‌رو، مجلس تراز انقلاب به موازاتی که یک سری خصایص و ویژگی‌های ایجابی و منحصربهفرد چون انقلاب دارد، باید صفات سلبی انقلابی داشته باشد و از یک سری آفات و رذایل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی هم دور باشد. چنین مجلسی تنها در پرتو شعاع‌های نورانی گفتمان امام و خلف صالح ایشان، مقام معظم رهبری، می‌تواند شکل بگیرد. بنابراین، منابع و مبانی مجلس تراز انقلاب اسلامی بر بنیاد سه اصل استوار است: ماهیت و جوهره انقلاب اسلامی، مکتب و گفتمان امام خمینی(ره) و گفتمان مقام معظم رهبری به‌عنوان تنها مرجع مطمئن تفسیر و تبیین گفتمان امام راحل. با روشن شدن این موضوع، انتظارات و مطالباتی که حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) از مجلس طلب می‌کنند و یا ویژگی‌هایی که برای مجلس برمی‌شمارند، می‌تواند ما را به ویژگی‌های مجلس تراز انقلاب اسلامی رهنمون شود.
حضرت امام (ره)، بنیان‌گذار نظام جمهوری اسلامی و خلف صالح ایشان، مقام معظم رهبری، به تناسب انتظارات و مطالبات بسیاری که از این نهاد قدرتمند دارند و جایگاه رفیعی که برای مجلس شورای اسلامی قائل هستند، در بیانات خود به مناسبت‌ها و دیدارهای مختلفی که با مردم به‌ویژه نمایندگان آن‌ها داشتند، ویژگی‌هایی را برای این نهاد تصمیم‌ساز و مؤثر در سرنوشت انقلاب و مردم ابراز کرده‌اند که می‌توان به چند ویژگی و شاخصه مهم از آن‌ها اشاره کرد:
1- عصاره ملت
مجلس تراز انقلاب اسلامی برآیند و معدلی از خصایص منحصربهفرد ملت ایران است؛ از این‌رو، خانه ملت باید عصاره‌ای از خصایص و ویژگی‌های صاحبان خانه که ملت مؤمن و انقلابی ایران هستند، در خود جای داده باشد. به عبارت بهتر، ملت ایران باید با لحاظ جایگاه بلند مجلس در سلسله مراتب حاکمیتی و شأن و نقشی که این قوه در زندگی آن‌ها دارد، دست به انتخابی آگاهانه بزند و بهترین و صالح‌ترین نامزدها را برای تصدی کرسی‌های نمایندگی خود به مجلس روانه سازد. مطابق با گفتمان امام خمینی(ره) تمام مساعی مجلس تراز انقلاب اسلامی باید صرف اسلام، مسائل کشور و ملت ایران شود:
«مجلس باید یک محیطی باشد که با کمال تفاهم و خیرخواهی برای ملت و کشور، مسائل را پیش بیاورند. انتقاد می‌کنند، انتقاد خیرخواهانه باشد، جواب انتقاد می‌دهند، آن هم خیرخواهانه باشد و منظره مجلس یک منظره صالح باشد که وقتی مردم دیدند، بگویند چه کار خوبی کردیم که یک همچو اشخاص صحیحی را در مجلس بردیم و یک وقت خدای نخواسته طوری نباشد که مردم پشیمان بشوند از این رأیی که داده‌اند.»[1]
از منظر امام راحل(ره)، زمانی که مجلس مردمی در تراز آرمان‌های انقلاب شکل بگیرد، محرومیت‌زدایی از جامعه اولین طرح و خواسته آن می‌شود:
«امروز مجلس چون مجلس مردمی است، این مجلس مردمی می‌تواند به فکر محرومین باشد... اما امروز مجلس، مجلسی است که محرومیت کشیده‌اند اهل این مجلس... یک همچو مجلسی می‌تواند خدمت بکند به این کشور و یک همچو مجلسی پشتیبانش همین مردم کوچه و بازار هستند.»[2]
از دیدگاه مقام معظم رهبری نیز مجلس شورای اسلامی رکنی اساسی و مهم برای اداره امور کشور و آینه‌ای است که منعکس‌کننده توانایی‌ها، خواست‌ها، موضع‌گیری‌ها، اقتدار و پایبندی به آرمان‌های یک ملت است و احساس مسئولیت مردم نسبت به مسائل کشور از مجاری انتخابات، بیانگر راز پایداری و اقتدار جمهوری اسلامی ایران است. در واقع مقام معظم رهبری همچون سلف صالح و مراد خویش، حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه)، مجلس شورای اسلامی را عصاره یک ملت می‌دانند که با نگاهی مسئولانه در برابر اسلام، انقلاب و مصالح عالیه نظام باید به امور کشور بپردازند. این نگرش در پیام‌ها و دیدارهای ایشان به مجلس و کارگزاران نظام بارها مورد تأکید قرار گرفته است.
امام خامنه‌ای نیز مانند امام، مجلس را نهادی در رأس امور می‌دانند و درباره جایگاه مجلس تراز انقلاب می‌فرمایند: «مجلس شورای اسلامی، یک مرکز اساسی و تعیین‌کننده برای انقلاب است، همه سررشته‌های امور، به مجلس شورای اسلامی بر می‌گردد.»[3]
«مسئله مهم دیگر، جایگاه سیاسی مجلس است. شما، نماینده و عصاره و خلاصه ملت هستید. موضع‌گیری شما در مسائل سیاسی و بین‌المللی، به یک معنا حاکی از موضع‌گیری ملت ایران است. این موضع‌گیری، دوگونه می‌تواند باشد: گاهی می‌تواند دشمن را به دخالت بیشتر امیدوار کند؛ او را نسبت به نظام اسلامی، گستاخ و طلبکار و فزون‌طلب و به زیاده‌خواهی تشویق کند؛ می‌تواند هم درست به‌عکس باشد؛ احساس کند که در ملت ایران و نمایندگان او، صلابت، ایستادگی، آگاهی به منافع و مصالح، ایستادگی بر سر منافع ملی و مصالح ملی و ناسازگاری با کسانی وجود دارد که همه همتشان این است که منافع ملی را به بازیچه بگیرند و راهی برای سیطره بر این ملت پیدا کنند.»[4]
2- عصاره انقلاب
مجلس تراز انقلاب اسلامی مجلسی است که عصاره انقلاب اسلامی باشد. بدون تردید چنین مجلسی باید تمام ویژگی‌های مکتبی، اسلامی، ولایی و مردمی انقلاب اسلامی را دارا باشد تا شایسته اطلاق مجلس تراز انقلاب گردد؛ از جمله ویژگی‌های انقلاب اسلامی، اقدام قاطع و انقلابی در حراست از کیان اسلام و جامعه اسلامی در برابر دشمنان بیرونی و داخلی است. در وضعیت کنونی که دشمنان خارجی به کمک ایادی داخلی آن‌ها در صدد تنگ‌تر کردن حلقه فشار اقتصادی و تهاجم نرم به جمهوری اسلامی ایران هستند، انقلاب اسلامی نیازمند مجلسی انقلابی برای ایستادگی در برابر دشمنان است. امام خمینی(ره) درباره اقدام انقلابی و قاطع مجلس در مواقع لزوم به مناسبت برخی عملکردهای ضعیف که موجب سوء استفاده دشمنان و عناصر وابسته آن‌ها در برخی عرصه‌های فرهنگی شده بود، فرمودند:
«ما اگر مثل آن انقلاب‌هایی که در دنیا واقع می‌شود، از اول عمل کرده بودیم که به مجرد اینکه پیروزی حاصل شد، تمام درها را ببندیم و تمام رفت‌وآمدها را منقطع کنیم و تمام این گروه‌ها را خفه کنیم، یا کنار بگذاریم و منحل کنیم تمام این گروه‌هایی که بودند؛ و با شدت عمل کنیم با آن‌ها، این گرفتاری‌ها برای ما پیدا نمی‌شد که ما هر روز عزا بگیریم، هر روز شهید داشته باشیم و این از دست ما گذشت و در بارگاه خدا ما استغفار می‌کنیم. از این به بعد نباید این تکرار بشود، باید دولت قاطع باشد، باید مجلس قاطع باشد. اگر در مجلس اشخاصی هستند که اینها باز همان طبل را می‌زنند و همان حرف‌ها را می‌زنند، به اینها نباید گوش بدهند. باید مجلس، یک مجلسی باشد که با قاطعیت عمل کند.»[5]
مقام معظم رهبری هم معتقد است نمایندگان مجلس تراز انقلاب باید در داشتن روحیه انقلابی، شجاعت و ایمان به هدف، از شجاع‌ترین، مؤمن‌ترین و انقلابی‌ترین افراد باشند: «آن کسی که به‌عنوان وکیل این ملت انقلابی و مؤمن و شجاع به مجلس می‌رود، باید انقلابی، مؤمن و شجاع باشد، اگر نگوییم شجاع‌ترین، مؤمن‌ترین و انقلابی‌ترین باشد.»[6]
3- حامل و عامل گفتمان امام
مجلس تراز انقلاب بدون توجه به آرمان‌ها و گفتمان امام خمینی شکل نمی‌گیرد؛ اما گفتمان امام، فصل‌بندی خاص به خود را دارد؛ به عبارت دیگر دارای مبانی، شاخص‌ها و عناصری است که آن را از گفتمان‌های رقیب متمایز می‌کند. امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در خطبه اول نمازجمعه (14/3/1389) که به مناسبت بیست‌ویکمین سالگرد ارتحال ملکوتی بنیان‌گذار نظام مقدس جمهوری اسلامی در حرم مطهرشان برگزار شد، به مؤلفه‌ها و شاخص‌های مهم گفتمان و خط اصیل امام راحل اشاره فرمودند که در ادامه به آن اشاره می‌شود:
1-3- از دیدگاه معظم‌له یکی از مبانی و شاخص‌های اصلی اندیشه امام خمینی(ره) که در واقع دال مرکزی گفتمان امام(ره) است، اسلام ناب محمدی(ص) است: «اسلام ناب در اندیشه امام، اسلامِ ظلم‌ستیز، عدالت‌خواه، طرفدار محرومان و حقوق پابرهنگان و مستضعفان است... امام بزرگوار(ره)، جمهوری اسلامی را مظهر و زمینه‌ساز حاکمیت اسلام می‌دانستند و به همین علت، حفظ نظام اسلامی را واجب‌ترین واجبات اعلام کرده‌اند. امام(ره) براساس این هدف، تا آخرین لحظه و با قدرت تمام، پای حفظ جمهوری اسلامی ایستادند و یک مدل نو از نظام سیاسی را که متکی بر رأی مردم و شریعت اسلامی بود، به دنیا عرضه کردند.»[7]
بر این اساس،کسانی که شعار جمهوری ایرانی را در حوادث پس از انتخابات 88 سر دادند، در واقع با اصلی‌ترین نقطه در خط امام خمینی مخالف هستند و در جبهه اسلام آمریکایی قرار دارند. به تعبیر یکی از بزرگان، اگر قرار بود جمهوری ایرانی این مملکت را به استقلال و پیروزی برساند، زمان مصدق رسانده بود. تنها چیزی که ایران را سربلند و پیروز کرد، اسلام و حسین بن علی(ع) است.
2-3- شاخص عمده دیگر خط امام، جاذبه و دافعه امام در دایره مکتب اسلام است. مقام معظم رهبری در این مورد می‌فرمایند: «هرگونه تولی و تبری در عرصه سیاست هم باید تابع تفکر و مبانی امام باشد... دشمنی و قاطعیت امام فقط و فقط برای اسلام بود نه مسائل شخصی و به همین علت، امام همه اقوام و گروه‌های ملت را با هر سلیقه و دیدگاه همواره در آغوش مهربان خود جای می‌داد اما قاطعانه کمونیست‌ها، لیبرال‌ها و دلباختگان نظام‌های غربی را طرد می‌کرد و بارها و بارها با تعابیر سخت و تلخ، مرتجعان را نیز محکوم و طرد کرد... در پرتو این شاخص مهم خط امام، انسان نمی‌تواند خود را رهرو امام بداند؛ اما با کسانی که صریحاً پرچم معارضه با امام را بلند می‌کنند، هم‌جهت و همراه شود.»[8]
3-3- اطمینان به وعده الهی و در نظر گرفتن محاسبات معنوی و الهی یکی دیگر از شاخص‌های راه و حرکت امام از منظر خلف صالح ایشان است: «امام خمینی در تصمیم‌گیری و تدابیر خود، محاسبات معنوی را در درجه اول قرار می‌داد و هدف اصلی او از انجام هر کاری، فقط کسب رضای الهی بود.»[9]
4-3- از دیگر شاخص‌های مهم خط امام، مردم و نقش مردم است: «امام در عرصه تکیه بر مردم در انتخابات و دیگر مسائل جامعه و کشور، واقعاً کارهای عظیمی انجام داده‌اند.»[10] مردم‌سالاری دینی یک نوآوری سیاسی توسط امام خمینی است که در آن تعریف جدیدی از جمهوریت و اساساً مفهوم حاکم و فرمانبردار ارائه شده که متکی بر مبانی اندیشه سیاسی اسلام است. در نظام اسلامی بین حاکم و مردم فاصله‌ای نیست و ولایت، اقتدار همراه با برادری و رفاقت است. در مردم‌سالاری دینی، مردم ولی‌نعمتان مسئولان هستند و حاکمان باید خدمت‌گزاران مردم باشند.
5-3- جهانی بودن نهضت اسلامی، از دیگر شاخص‌های خط امام است. «اقدام امام در خصوص اعلام «جهانی بودن نهضت و انقلاب اسلامی» با دخالت در امور دیگر کشورها و یا صدور انقلاب به شکل استعماری کاملاً متفاوت است و مقصود و مقصد امام این بود که ملت‌های جهان از عطر این حرکت تاریخی بهره‌مند شوند و با آگاهی به وظایفشان عمل کنند... دفاع منطقی و جانانه امام از ملت فلسطین، یک نمونه از نگاه جهانی امام به انقلاب اسلامی است و امام صریحاً می‌گفت اسرائیل غده‌ای سرطانی است و مشخص است که علاج غده سرطانی، قطع آن است. موضع‌گیری امام در مقابل اسرائیل غاصب، کاملاً صریح بود؛ اما اکنون اگر کسی به اشاره هم در این‌باره سخن می‌گوید، عده‌ای مدعی خط امام، به نوعی اعتراض می‌کنند.»[11]
6-3- محور بودن حال کنونی افراد در هرگونه قضاوت و ارزیابی، شاخص دیگر راه امام (ره) است: «امام بارها می‌گفت قضاوت در مورد اشخاص باید با محوریت حال فعلی آن‌ها صورت گیرد و این مسئله، شاخص مهمی در درک و پیروی از خط امام است. تمسک به گذشته افراد، هنگامی قابل قبول است که حال فعلی آنان در مقابل گذشته ایشان قرار نداشته باشد اما اگر چنین شد، طبعاً گذشته افراد دیگر نمی‌تواند معیار و ملاک باشد.»[12] برخورد قاطع امیر مؤمنان با طلحه و زبیر، نمونه‌ای تاریخی از ضرورت توجه به حال کنونی افراد در هرگونه قضاوت و ارزیابی است؛ لذا کسانی که در دوره دولت اصلاحات خواستار جست‌وجوی گفتمان امام در موزه بودند یا طرفدار چنین دیدگاه غلطی هستند، قطعاً نمی‌توانند در مجلس تراز انقلاب حضور پیدا کنند.
البته امروزه برخی از گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی در راستای توجیه نظرات و پیگیری منافع خاص خود تلاش می‌کنند قرائت‌های مختلفی از گفتمان امام ارائه دهند؛ اما مجلسی در تراز انقلاب اسلامی است که حامل و عامل گفتمانی از امام و بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی باشد، که مفسر آن مقام معظم رهبری است.
«وکیل آینده مجلس، باید دنبال راه امام و در خط او باشد؛ آن مرد بزرگ و انسانی که دشمنانش هم به عظمت و صداقت و شجاعت او اذعان و اعتراف می‌کردند.... این‌طور آدمی شایسته آن است که به‌عنوان وکیل این ملت به مجلس شورای اسلامی برود، آن کسی که بفهمد امام (ره) چه می‌گفت چه می‌خواست و چرا می‌خروشید.»[13]
رهبر معظم انقلاب، امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) معتقدند این انقلاب بدون نام خمینی در هیچ جای جهان شناخته شده نیست و همواره راه و خط امام را مبنای حرکت انقلاب و نظام اسلامی می‌دانند و مردم و مسئولان را به توجه دائمی به این مبانی دعوت می‌کنند: «امام خمینی(ره) انسان بزرگ و آگاهی بودند و مجموع فرمایشات و وصیت‌نامه ایشان، مبانی و اصول انقلاب است که باید تصویب قوانین و موضع‌گیری‌ها همواره در این جهت باشند... بههنگام تصویب قوانین باید مراقب بود تا قوانین با قانون‌گرایی، اخلاق، ارزش‌های دینی و مسائل تربیتی سازگاری داشته باشند.»
4- پایگاه مستحکم دفاع از اسلام و انقلاب
مجلس تراز انقلاب اسلامی، پایگاه مستحکم انقلاب و اسلام در برابر تهدیدات فزاینده، متنوع و پیچیده استکبار جهانی در اوضاع فعلی است. از منظر سیاسی حضرت امام(ره) ملت ایران باید با بصیرت وکیلی را به مجلس بفرستد که متعهد به قوانین اسلام و مدافع آن باشد: «امید است ملت مبارز، متعهد به مطالعه دقیق در سوابق اشخاص و گروه‌ها، آرای خود را به اشخاصی دهند که به اسلام عزیز و قانون اساسی وفادار باشند و از تمایلات چپ و راست مبرا باشند و به حسن سابقه و تعهد به قوانین اسلام و خیرخواهی امت معروف و موصوف باشند. باید ملت شریف بدانند که انحراف از این امر مهم اسلامی، خیانت به اسلام و کشور است و موجب مسئولیت عظیم است.»[14]
در نگاه مقام معظم رهبری نیز «این مجلس برای ملت سنگر است؛ اما سنگری در مقابل دشمنان، در مقابل آمریکا، در مقابل ضد انقلاب. آن کسی که مردم او را به این سنگر می‌فرستند، می‌فرستند تا در این سنگر، از انقلاب دفاع کند.»[15]
همچنین مقام معظم رهبری در این مورد می‌فرمایند: «مهم‌ترین سخن آن است که مجلس شورای اسلامی، رکن مهم نظام اسلامی و انقلابی است و باید پایگاه مستحکم اسلام و انقلاب باشد. چنین بوده و به تأیید الهی چنین نیز خواهد بود... دفاع قاطع و آشکار نمایندگان از انقلاب و نظام اسلامی و راه روشن و ماندگار امام عظیم‌الشأن و تبری از بلندگوهایی که با تکرار شعار ارتجاعی «جدایی دین از سیاست» در اندیشه حذف جهاد خونین بیست‌وچند ساله ملت ایران برای استقرار نظام مترقی جمهوری اسلامی‌اند، تلاش پرهزینه دشمن را بیهوده خواهد ساخت. این، کمترین انتظار ملت انقلابی و مسلمان از نمایندگان مجلسی است که با خون شهیدان و مجاهدت ایثارگران پدید آمده و برقرار مانده است.»[16]
مقام معظم رهبری در این رابطه می‌فرمایند: «ما در دوران این بیست‌وهفت سال بعضی از مسئولان نظام اسلامی را دیده بودیم که خجالت می‌کشیدند یک حکم اسلامی یا یک جهت‌گیری اسلامی را صریحاً بر زبان بیاورند؛ نه، ما طلبکاریم. من بارها گفته‌ام، در قضیه «زن» ما پاسخگوی غرب نیستیم، غرب باید پاسخگوی ما باشد. ما هستیم که سؤال مطرح می‌کنیم. در زمینه حقوق بشر، ماییم که طلبکار مدعیان منافق و دوروی حقوق بشر هستیم. بنابراین به اسلام اعتزاز داشته باشید.»
5- مانع و رادع انحراف
افراد یا جریان‌هایی که معمولاً در پی تغییر هویت انقلاب‌ها هستند، با پرچم رسمی و تابلوی مشخص جلو نمی‌آیند؛ بلکه حرکت آن‌ها پنهان و غیر آشکار است، بنابراین وجود شاخص در انقلاب‌ها به‌منظور جلوگیری از هرگونه انحراف، بسیار ضروری است. مهم‌ترین و اصلی‌ترین شاخص، امام و خط امام است که در رفتار، گفتار و وصیت‌نامه امام بزرگوار(ره) تجلی یافته است. در بند سوم به برخی از اصول اساسی خط و گفتمان امام اشاره شد.
بی‌شک امام منهای خط امام، امام بی‌هویت است و سلب هویت از امام، خدمت به امام خمینی(ره) نیست و اگر بخواهیم نسبت و رابطه‌ای بین مجلس تراز انقلاب و خط امام تعریف کنیم، باید گفت مجلس تراز، مولود اندیشه اسلامی امام راحل است. از این‌رو، مجلس تراز انقلاب اسلامی نه‌تنها باید مصونیت‌بخش و رادع و مانع از هرگونه انحراف در خط امام باشد، بلکه باید عدم انحراف مجموعه حاکمیتی نظام از مصالح اسلام و کشور را نیز با شاخص گفتمان امام و رهبری تضمین کند.
در این حوزه، امام راحل به جلوگیری از انحراف نظام از اصول اسلامی و انقلابی بسیار حساس بودند و علاوه بر اینکه نهادهای مسئول باید بر اساس مأموریت ذاتی در این امر مراقبت ویژه داشته باشند، از نمایندگان مجلس هم جداگانه می‌خواهند در صورت انحراف کسانی از بین خودشان، با برخوردی انقلابی به رد اعتبارنامه عناصر منحرف اقدام کنند:
«از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این عصر و عصرهای آینده می‌خواهم که اگر خدای نخواسته عناصر منحرفی با دسیسه و بازی سیاسی، وکالت خود را به مردم تحمیل نمودند، مجلس اعتبارنامه آنان را رد کنند و نگذارند حتی یک عنصر خرابکار وابسته، به مجلس راه یابد.»[17]
6- وفادار به اسلام ناب و انقلاب
مجلس تراز انقلاب اسلامی مجلسی است که در راستای عدم انحراف قوانین از اسلام و ماهیت خط انقلاب تلاش می‌کند. شاید یکی از عوارض دوران سازندگی و اصلاحات که بر بسیاری از مجاری و مناصب کشور، تکنوکرات‌ها و فن‌سالاران مسلط بودند، این بود که برخی افراد ساده‌اندیش و ظاهربین را از نقش عامل ایمان و عقیده و اصول پایه‌ای نظام غافل ساخت و این پندار غلط را بر آنان مسلط کرد که گویا با ورود به مراحل پیشرفت سازندگی کشور، دوران شعارهای مقدس و ارزش‌های اصیل به سرآمده است. این تصور باطل همراه با برخی انگیزه‌های مادی، سیاسی و شخصی، موجب شد که این‌گونه اشخاص، به ارزش‌ها بی‌اعتنایی کنند. رابطه تنه و شاخه با ریشه را انکار کنند. برای پیشگیری از این پدیده خطرناک، بر زبدگان ملت است که در همه برنامه‌ریزی‌ها به نقش بنیانی ارزش‌های اسلام و انقلاب، تکیه‌ای حقیقی - و نه زبانی و ظاهری – داشته باشند.
حضرت امام(ره) با ابراز امیدواری به اینکه همواره مجالس زمان خودشان و «در مجلس‌های آتیه، مسائل، مسائل اسلامی باشد و روش، روش اخلاقی - اسلامی»، در این مورد به‌تأکید می‌فرمایند: «من میل دارم که، شما هم میل دارید که این مجلس طوری باشد که اگر قانونی را گذراند وقتی که در شورای نگهبان برود بی‌چون و چرا قبول کنند. شما می‌دانید که مردم اسلام را می‌خواهند، دیانت را می‌خواهند، رضای خدا را می‌خواهند.»[18]
بنابراین امام در هر انتخاباتی به ملت ایران توصیه می‌کردند: «افرادی را انتخاب کنید که متعهد به اسلام، شرقی و غربی نباشند، بر صراط مستقیم انسانیت و اسلامیت باشند. وکیل‌هایی که آراسته هستند به اخلاق خوب، متعهد هستند به اسلام، وفادار هستند به کشور خودشان، خدمتگزار هستند به شما و به کشور، آن اشخاص را انتخاب کنید.»[19]
مقام معظم رهبری هم جهت‌گیری کلی همه نهادهای نظام به‌ویژه مجلس را اسلام، انقلاب و ارزش‌های متعالی آن‌ها می‌دانند: «نخستین نکته، ناظر به جهت‌گیری کلی مجلس است که باید در سمت و سوی هدف‌ها و شعارها و ارزش‌های متعالی اسلام باشد. این نکته اگرچه باتوجه به اینکه مجلس، عصاره ملت مسلمان و انقلابی و محصول انقلاب اسلامی است، سخن تازه‌ای نیست و توصیف افتخارآمیز «اسلامی» در دنباله نام مجلس شورا، خود گویای طبیعت و جهت آن هست، لیکن در وضع کنونی کشور که بحمدالله حرکت سازندگی با شتاب و استحکام، در حال اوج‌گیری است، توجه و اعتنا به این خصوصیت، نقش و اهمیت تازه‌ای می‌یابد... هرکس به نام سازندگی، ارزش‌های انقلابی را مورد بی‌اعتنایی قرار دهد، در دعوی سازندگی نیز دچار خطا و توهم است و هرکس به این عنوان که امروز روز عمل است، شعارهای درخشان انقلاب را تحقیر کند، مانند کسی است که بر سر شاخه نشسته و بن می‌برد... وظیفه مجلس شورای اسلامی در مرتبه اول، ایستادگی در برابر این توقعات و پای فشردن بر راه روشن و صراط مستقیم اسلام و انقلاب اسلامی است و این، مهم‌ترین توقع اینجانب و ملت بزرگ و شجاع ایران از نمایندگان منتخب مردم است.»[20]
«بنابراین مجلس در هیچ کشوری جای مخالفان نظام نیست و اگر کسانی که می‌گویند باید به مجلس برویم تا با قانون اساسی و جمهوری اسلامی مبارزه کنیم، این کاملاً غلط و غیرمنطقی است.»[21]
7- دارای تقوای جمعی
تقوای فردی که بستر و زمینه‌ساز تقوای جمعی و سیاسی است، از مفاهیم بلند و نورانی قرآن و از آموزه‌های اخلاقی دین مبین اسلام است. اسلام به ما مسلمانان یاد می‌دهد که «حب‌الدنیا رأس کل خطیئه». بر این مبنا کشش‌های مادی ضمن اینکه تقوای انسان را از بین می‌برد، به لحاظ سیاسی و اجتماعی هم می‌تواند نماینده را وام‌دار گروه یا جریان سیاسی خاص کند و بسترهای انحراف وی از رسالت‌های سنگین و حساس نمایندگی را فراهم سازد. این در حالی است که مجلس تراز انقلاب اسلامی باید محل مجتمع شدن انسان‌ها و نمایندگان مهذبی باشد که ضمن برخورداری از تقوای فردی، دارای تقوای جمعی نیز هستند. این موضوع زیربنایی، از چنان اهمیت فراوانی در نزد رهبری فرزانه انقلاب برخوردار است که نماینده بدون تقوا را اساساً شایسته پوشیدن این خلعت نمی‌دانند: «آن کسی که تقوای لازم را ندارد و اهل معنویات نیست و اهل دنیاست و فقط برای نام و نشان و استفاده‌های شخصی، این مسئولیت را می‌خواهد، او لایق و شایسته این کار نیست.»[22]
معظم‌له با تمایز قائل شدن در بین مفهوم تقوای فردی و جمعی، تقوای سیاسی و اجتماعی را به دلیل آثار و پیامدهای سترگ آن در اجتماع، بسیار حائز اهمیت می‌دانند و بر این اساس، در بیست‌ویکمین سالگرد ارتحال امام و در خطبه‌های نمازجمعه که در حرم مطهر ایشان برگزار شده بود، فرمودند: «تقوا در مسائل شخصی یک حرف است؛ تقوا در مسائل اجتماعی و مسائل سیاسی و عمومی خیلی مشکل‌تر است، خیلی مهم‌تر است، خیلی اثرگذارتر است. ما نسبت به دوستانمان، نسبت به دشمنانمان چه می‌گوییم؟ اینجا تقوا اثر می‌گذارد. ممکن است ما با یکی مخالف باشیم، دشمن باشیم؛ درباره او چگونه قضاوت می‌کنید؟ اگر قضاوت شما درباره آن کسی که با او مخالفید و با او دشمنید، غیر از آن چیزی باشد که در واقع وجود دارد، این تعدی از جاده تقواست. آیه شریفه‌ای که اول عرض کردم، تکرار می‌کنم: «یا ایها الذین امنوا اتقوا الله و قولوا قولاً سدیدا». قول سدید، یعنی استوار و درست؛ این‌جوری حرف بزنیم. من می‌خواهم عرض بکنم به جوانان عزیزمان، جوان‌های انقلابی و مؤمن و عاشق امام، که حرف می‌زنند، می‌نویسند، اقدام می‌کنند؛ کاملاً رعایت کنید. این‌جور نباشد که مخالفت با یک کسی، ما را وادار کند که نسبت به آن کس از جاده حق تعدی کنیم، تجاوز کنیم، ظلم کنیم؛ نه، ظلم نباید کرد. به هیچ کس نباید ظلم کرد.»[23]
همچنین مقام معظم رهبری در اولین دیدار با نمایندگان مجلس هشتم، توصیه‌های اخلاقی بسیار نغزی دارند که در رأس همه آن‌ها، احتراز و مراقبت از جذابیت‌های مادی و پول است:
«انسان گاهی اوقات وارد یک میدانی می‌شود، پاک وارد می‌شود، لیکن ممکن است خدای نکرده پاک از آنجا بیرون نیاید. انگیزه‌های مادی جذابند، خطرناکند. پول چیز خطرناکی است عزیزان من! ببینید امام سجاد (ع) در آن دعای مرزدارانِ صحیفه سجادیه، که به مرزداران و سربازان و مجاهدان جبهه دعا می‌کند، از جمله دعاهایش این است که پروردگارا! یاد مال فتون را از دل اینها ببر. این تعبیر «فتون»، فتنهانگیز، فقط در مورد مال در این دعا بهکار رفته؛ «المال الفتون». مال، فتنهانگیز است. فتنه همیشه به معنای فتنه در عرصه اجتماع نیست؛ بدتر از او، فتنه در عرصه دل انسان است. اگر راه دل‌بستن به پول و به زندگی و به تشریفات و به جاه و جلال و اینها را بر روی دل باز کردید، دیگر واقعاً حد یقف ندارد.»[24]
همچنین معظم‌له چند سال پیش در جمع مردم قزوین ضمن مقایسه نظام انتخاباتی غربی‌ها با ساختار دو یا چند حزبی با نظام اسلامی، درباره رعایت اخلاق اسلامی در رقابت‌ها و به‌طور کلی فعالیت انتخاباتی فرمودند: «در نظام جمهوری اسلامی غیر از دانایی و کفایت سیاسی، کفایت اخلاقی و اعتقادی هم لازم است. افرادی نگویند که اخلاق و عقیده، مسئله شخصی انسان‌هاست. بله، اخلاق و عقیده، مسئله شخصی انسان‌هاست؛ اما نه برای مسئول.
من اگر در جایگاه مسئولیت قرار گرفتم و اخلاق زشتی داشتم؛ فهم بدی از مسائل جامعه داشتم و معتقد بودم که باید جیب خودم را پر کنم، نمی‌توانم به مردم بگویم این عقیده و اخلاق شخصی من است و اخلاق و عقیده ربطی به کسی ندارد! برای یک مسئول، عقیده و اخلاق مسئله شخصی نیست؛ مسئله‌ای اجتماعی و عمومی است؛ حاکم شدن بر سرنوشت مردم است. آن کسی که به مجلس می‌رود، یا به هر مسئولیت دیگری در نظام جمهوری اسلامی می‌رسد، اگر فاسد، بیگانه‌پرست و در خدمت منافع طبقات برخوردار جامعه بود، دیگر نمی‌تواند نقشی را که ملت و طبقات محروم می‌خواهند، ایفا کند. اگر آن شخص، انسان معامله‌گر، رشوه و توصیه‌پذیر و مرعوبی بود؛ در مقابل تشر تبلیغات و سیاست‌های خارجی جا زد، دیگر نمی‌تواند مورد اعتماد مردم قرار گیرد و برود آنجا بنشیند و تکلیف ملک و ملت را معین کند. این شخص غیر از کفایت ذاتی و دانایی ذاتی، به شجاعت اخلاقی، تقوای دینی و سیاسی و عقیده درست هم احتیاج دارد.»[25]
8- بازوی کارآمد نظام و رهبری
مجلس تراز انقلاب اسلامی، مجلسی است که بازوی کارآمد نظام و رهبری برای حل مسائل اساسی کشور است. مجلس کارآمد اولاً نیازهای واقعی مردم را در سطح ملی می‌شناسد و به‌اصطلاح دردآشنای مردم است، ثانیاً قوانینی در راستای گره‌گشایی از این مشکلات و نیازها تصویب می‌کند.
مقام معظم رهبری درباره ضرورت شناخت نیازهای واقعی مردم در پیامی به نمایندگان می‌فرمایند: «نیازها و مطالبات حقیقی مردم را می‌شناسید؛ اشتغال، مبارزه با فساد مالی، زدودن محرومیت از مناطق محروم، مهار تورم و مقابله با گرانی، روان شدن چرخه خدمت‌رسانی، گسترش و اعتلای فرهنگ و اخلاق، رونق یافتن علم و تحقیق، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی مسئولان حکومتی، در شمار برجسته‌ترین این نیازها است و اینها است که عدالت اجتماعی را ممکن و پیشرفت و توسعه را محقق می‌سازد. نیازهای موهوم و ساخته دست تبلیغات‌چی‌های بیگانه و بدخواه، نباید به‌جای این خواسته‌های حقیقی بنشیند.»[26]
و در مورد کارآمدی مجلس اعتقاد دارند: «آنچه که برای مردم در این انتخابات و همه گزینش‌های ملی و انتخابات‌ها مهم است، این است که سطح کارآمدی نظام، روزبه‌روز ارتقا پیدا کند؛ این اساس مسئله است. اگر مردم دنبال رئیس‌جمهور یا دنبال نماینده مجلس می‌گردند یا دنبال دیگر کسانی هستند که می‌خواهند آن‌ها را با انتخاب تعیین کنند، در پی آن هستند که انسان‌های کارآمدی را بر اریکه مسئولیت بنشانند تا آن‌ها بتوانند سطح کارآمدی نظام را افزایش بدهند و مشکلات مادی و معنوی مردم را حل کنند؛ این خواست مردم است.»[27]
رسیدن به این اهداف از منظر رهبری در گرو این است که وقت نمایندگان صرف امور بیهوده و حاشیه‌ای نشود و از تمام ظرفیت کاری مجلس استفاده گردد: «نکته‌ای که بسیار مهم است، این است که از همه ظرفیتِ کاری مجلس استفاده کنید. اگر قرار باشد یک روز دستگاهی بخواهد موفق‌ترین مجلس ایران را در دوره بعد از انقلاب ارزیابی کند، بلاشک موفق‌ترین مجلس، مجلسی است که توانسته از همه ظرفیتِ کاری خود استفاده کند. ظرفیت قانون‌گذاری، یکی از ظرفیت‌های بسیار مهم است. ابزارهای نظارت در دست شما قرار دارد. دیوان محاسبات را دست‌کم نگیرید. من در مجالس قبلی مکرر به مسئولان و دست‌اندرکاران می‌گفتم دیوان محاسبات را خیلی جدی بگیرید؛ این ابزار بسیار مهمی است. به شما هم این نکته را عرض می‌کنم.»[28]
9- دارای مرزبندی شفاف
مجلس تراز انقلاب اسلامی مرزبندی شفاف‌تری با مخالفان، معاندان و دشمنان انقلاب و نظام ولایی در وضعیت جنگ نرم دارد. از این‌رو، برخورد با غیر خودی‌ها و وحدت با خودی‌ها در نمایندگان چنین مجلسی موج می‌زند.
امام خمینی در این مورد معتقد بودند: «امید آن دارم که مجلس شورای اسلامی و دولت انقلابی اسلامی، تصفیه کامل از عناصر ضد انقلاب و ضد اسلامی را به‌طور قاطع و انقلابی شروع نمایند و آخرین عرض من آن است که از اختلاف که منشأ همه بدبختی‌هاست و مخالف رضای خدای متعال است، احتراز و نمایندگان محترم مجلس از رفتار و گفتاری که در مجالس زمان طاغوت بر خلاف موازین شرعیه و اخلاقیه انجام می‌گرفت، اجتناب نموده، در مخالفت‌های آرایی و سیاسی از حدود اخلاق انسانی تجاوز ننمایند.»[29]
کسانی که مواضع‌شان شفاف نیست، نمی‌توانند نمایندگان صالحی برای امت اسلامی باشند. افرادی که در جریان فتنه 88 نفرت خود را از سران فتنه علنی نکردند و فکر می‌کنند با پوشش میانه‌روی می‌توانند با هر دو طرف همکاری داشته باشند، شرایط اصلح ندارند.
بنا به فرموده مقام معظم رهبری نیز: «جناح‌های سیاسی باید مواضع‌شان را مشخص کنند. باید صریحاً نسبت به آن کسی که با اسلام مخالف است، با انقلاب مخالف است، با راه امام مخالف است، با اساس اسلامی برای نظام مخالف است، موضع و مرزهاشان را روشن کنند. همین‌طور در مقابل کسانی هم که علی‌الظاهر متدینند؛ اما به تحول انقلاب و به اصل انقلاب هیچ اعتقادی ندارند و متحجران و جامدان باید مرزهایشان را مشخص کنند. نمی‌گویم جنگ و دعوا و مبارزه کنند؛ اما موضع خود را مشخص کنند.»[30] «در دوران فتنه و غبارآلود بودن فضا، وظیفه همه به‌ویژه خواص، موضع‌گیری شفاف و پرهیز از سخنان و مواضع دو پهلو است.»[31]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] - صحیفه نور، ج 14، ص 239.
[2] - همان، ج 18، ص 54.
[3] - بیانات رهبر معظم انقلاب در 23/9/1368.
[4] - بیانات در دیدار با نمایندگان دوره هفتم مجلس، 27/3/1383.
[5] - صحیفه نور، ج 12، ص 254.
[6] - مقام معظم رهبری، روزنامه اطلاعات، 2/12/74.
[7] - خطبه‌های نمازجمعه مقام معظم رهبری در حرم مطهر امام(ره)، بیست و یکمین سالگرد ارتحال امام، 14/3/89.
[8] - همان.
[9] - همان.
[10] - همان.
[11] - همان.
[12] - همان.
[13] - مقام معظم رهبری، 1/12/74.
[14] - همان، ج 12 ص 3.
[15] - حدیث ولایت، ج5 ص 282.
[16] - مقام معظم رهبری، 6/3/79.
[17] - همان ج 21 ص 186.
[18] - صحیفه نور ج 17، ص 161.
[19] - صحیفه نور، ج 11 ص 284.
[20] - مقام معظم رهبری،11/3/75.
[21] - مقام معظم رهبری، 26/9/82.
[22] - مقام معظم رهبری، روزنامه اطلاعات، 2/2/74.
[23] - مقام معظم رهبری، نماز جمعه حرم مطهر امام(ره)، 14/3/89.
[24] - بیانات در دیدار با نمایندگان دوره هشتم مجلس، 12/3/1387.
[25] - بیانات در اجتماع مردم قزوین، 25/9/1382.
[26] - مقام معظم رهبری، 6/3/83.
[27] - مقام معظم رهبری، 24/8/83.
[28] - بیانات در، دیدار با نمایندگان دوره هفتم مجلس، 27/3/1383.
[29] - صحیفه نور ج 11 ص 273.
[30] - مقام معظم رهبری، 23/2/79
[31] - بیانات در دیدار با شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی دی ماه 88
لینک کوتاه :
