مجلس تراز انقلاب اسلامی(3)
مجلس وانقلاب اسلامی
اصل 58 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی را رکن اصلی قوه مقننه در نظام جمهوری اسلامی ایران می‌داند که از نمایندگان منتخب مردم تشکیل شده و مصوبات آن در صورت تأیید شورای نگهبان برای اجرا به قوه مجریه ایران و قوه قضائیه ابلاغ خواهد شد.
اگرچه مفاهیم مطرح شده در این نوشته آنچنان از پیچیدگی و اغماضی که نیازمند تعریف مفاهیم باشد، برخوردار نیستند؛ اما از جهت اینکه همه خوانندگان به لحاظ معنایی، با مفاهیم مورد نظر کتاب هم‌افق شوند، ذکر این فصل را توجیه‌پذیر می‌سازد. در این فصل به تناسب موضوع کتاب که تبیین «مجلس تراز انقلاب اسلامی» است، با چند واژه و مفهوم مرتبط با هم سروکار داریم؛ از قبیل: انقلاب اسلامی، مجلس شورای اسلامی، مجلس تراز انقلاب اسلامی.
1- انقلاب اسلامی
برای آشنایی با مفهوم انقلاب اسلامی ابتدا لازم است به تعریف واژه «انقلاب» بپردازیم و پس از آن، انقلاب اسلامی را تعریف و تبیین کنیم. مطالعه نظام‌مند مفهوم جدید انقلاب، از قرن 19میلادی آغاز شد. در فرهنگ‌‌های سیاسی و علوم سیاسی، انقلاب را چنین تعریف می‌کنند: «سرنگونی یک نظام اجتماعی کهنه و فرسوده و جایگزین کردن آن با نظام اجتماعی نو و مترقی.» یا: «سرنگونی حکومت طبقه یا طبقات رو به زوال و جایگزین کردن آن با نظام اجتماعی جدید.»
دیدگاه اسلام در مورد انقلاب، با تفسیر و تحلیل غربی و مارکسیستی آن کاملاً تفاوت دارد. در تحلیل اسلامی، مهم‌ترین عامل انقلاب، آرمان‌خواهی و عقیده به مکتبی است که نخست گروه پیشرو و مجاهدان را وارد میدان مبارزه انقلابی می‌کند و سپس با بسیج توده‌های گسترده مردم، انقلاب را به درون جامعه کشانده، از طریق توده‌های مردم به پیروزی می‌رساند. انقلاب از دیدگاه اسلام، نوعی جهاد داخلی است که در آن، گروهی برای خدا می‌جنگند و گروه دیگر مانع راه خدایند.
در انقلاب اسلامی، عناصر فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هرکدام به‌گونه‌ای تأثیرگذارند. همچنین در کنار این عناصر، بر خشم قهرآمیز مردم تکیه می‌شود. البته می‌توان ویژگی‌های اصلی انقلاب اسلامی را در تعریف زیر مطالعه کرد: «انقلاب اسلامی، دگرگونی بنیادی در ساختار کلی جامعه و نظام سیاسی آن، منطبق بر جهان‌بینی و موازین و ارزش‌های اسلامی و نظام امامت و بر اساس آگاهی و ایمان مردم و نیز حرکت پیشگام صالحان و قیام قهرآمیز توده‌های مردم است.»
مقام معظم رهبری در پیام خود به مناسبت بیستمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1377 بهتر به تعریف و فرایند انقلاب اسلامی اشاره می‌فرمایند: «امام بزرگوار ما با تکیه به تعالیم اسلام ناب محمدی(ص) و با اعتماد به ایمان دینی مردم و با شجاعت و اخلاص و توکل کم‌نظیر خود، راه مبارزه را در میان سختی‌ها و مصائب طاقت‌فرسا گشود و پیش رفت و صبورانه و پیامبرگونه، ذهن و دل مردم را با واقعیت‌های تلخ و راه علاج آن آشنا کرد. ملت ایران که از اولین قدم‌ها به ندای این مرد الهی و روحانی گوش فرا داده و به منطق حق و درس روشنگر او دل بسته بودند، با انگیزه نیرومند ایمان و عشق به اسلام، فداکاری‌ها و جانفشانی‌های فراموش ناشدنی کردند. امام بزرگوار ما در این مدت، در عین هدایت مردم و گستردن دامنه آگاهی همگانی و کشاندن توده میلیونی به مبارزه، اندیشه حکومت اسلامی را نضج و قوام بخشید و در مقابل دو مکتب رایج سیاسی عالم ... راه اسلامی را مطرح کرد که در آن بر دو عنصر دین و انسان به‌طور اساسی تکیه شده و ایمان دینی و اراده مردمی، بزرگ‌ترین شاخصه آن است.»
2- مجلس شورای اسلامی
اصل 58 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی را رکن اصلی قوه مقننه در نظام جمهوری اسلامی ایران می‌داند که از نمایندگان منتخب مردم تشکیل شده و مصوبات آن در صورت تأیید شورای نگهبان برای اجرا به قوه مجریه ایران و قوه قضائیه ابلاغ خواهد شد. البته طبق اصل بعدی، در برخی مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آرای مردم صورت گیرد که درخواست این مراجعه به آرای عمومی نیز باید فرایندی دموکراتیک داشته و به تصویب دوسوم مجموع نمایندگان مجلس برسد. به هرحال، از ویژگی‌های مجلس شورای اسلامی این است که از سایر قوا مستقل بوده و به‌طور قانونی نباید هیچ اثرگذاری از بیرون بر تصمیمات مجلس وجود داشته باشد.
بدون تردید به تبع اهمیت مجلس به‌عنوان رأس امور و قوه سرآمدکشور، انتخاباتی که برای شکل دادن به آن برگزار می‌شود، مهم خواهد بود. از این‌رو، در میان انواع انتخاباتی که در جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود، یکی از مهم‌ترین عرصه‌های مشارکت سیاسی مردم ایران، انتخابات مجلس شورای اسلامی است که تأثیرات آن را در حوزه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‌توان مشاهده کرد. به‌طور کلی این اهمیت و تأثیرگذاری از چند جهت قابل بررسی است:
اول: مجلس، رکن اساسی قوام ولایت فقیه است.
دوم: مجلس، اهرم اصلی جمهوریت نظام است.
سوم: مجلس، عامل زیربنایی وضع قوانین در چارچوب مبانی دینی کشور است که با انتخاب 290 نماینده برای مدت چهار سال سرنوشت تقنینی کشور را رقم می‌زند.
چهارم: مجلس، مرجع مهم پاسداری از اصول و مبانی گفتمان امام و رهبری است.
پنجم: مجلس، ناظر قوه مجریه برای مراقبت و پیشگیری از انحراف این قوه است.
ششم: نفس برگزاری انتخابات با آثار قابل توجه آن در مشارکت سیاسی و نمایش مردم‌سالاری.
3- مجلس تراز انقلاب
تراز از نظر لغوی به معنای میزان، عِدل و همسان و برابر است؛ اما از حیث اصطلاحی و آنچه که مطمح نظر ما در این نوشته است، این است که مجلس نهم در سایه مشارکت حداکثری و انتخاب آگاهانه مردم، به لحاظ رویکرد، انقلابی و مراعات‌کننده اصول اسلامی باشد و از حیث عملکرد، با ورود نمایندگانی دردآشنا، متخصص و کارآمد، گره‌گشای مشکلات مردم کشور گردد و بتواند در مقابل دشمنان همانند انقلاب اسلامی پایداری و ایستادگی کند و تسریع‌کننده حرکت رو به رشد انقلاب اسلامی باشد. چنین مجلسی به‌شدت به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی حساس است، بیداری اسلامی به وقوع پیوسته به تأسی از انقلاب را پاس می‌دارد و تلاش می‌کند در دوره نظام‌سازی کشورهای انقلابی با عملکردی انقلابی و اسلامی، الگوی اسلامی ایجاد شده در اذهان مردم منطقه را پس از سپری شدن دوره انقلابی، به حوزه و ساحت نظام‌سازی سیاسی هم سرایت دهد.
بر این مبنا و با توجه به تعاریف فوق، مجلس تراز انقلاب اسلامی مجلسی است که اولاً، عصاره تمام خصایص و ویژگی‌های مکتبی، اسلامی، ولایی و مردمی انقلاب اسلامی است؛ ثانیاً حامل و عامل گفتمانی باشد که از سوی امام خمینی(ره) بنیاد گذاشته شده و امروز تنها طریق مطمئن تداوم آن در بین گفتمان‌های رقیب، خط روشن امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) است.
از دستاوردهای چنین مجلسی، مرزبندی شفاف و روشن با مخالفان، معاندان و دشمنان قسم‌خورده انقلاب اسلامی و نظام ولایی در اوضاع متحول، حساس، پیچیده و چند وجهی سیاسی و جهانی است.
لینک کوتاه :
