تکنیک های عملیات روانی استفاده شده در انتخابات روسیه
درسی برای مدعیان تقلب در انتخابات
سناریوهای انقلاب های مخملی در موارد متعدد بسیار به یکدیگر شبیه اند و در این میان آمریکا سعی دارد با هر کشوری که صدای مخالف آن شنیده می شود به شکلی جدی برخورد نماید.
مهران امامی
پس از بازنگری های صورت گرفته در حوادث پس از انتخابات دومای روسیه و یافتن شباهت هایی عجیب آن با وقایع فتنه 88 ایران، این مسئله روشن می شود که تفاوت های موجود میان انقلاب های رنگین و انقلاب های منطقه ای از جنس بیداری اسلامی به شکل واضحی ناشی از سیاست های مداخله جویانه آمریکاست. با بررسی تحولات روسیه مشخص می شود که تا چه اندازه تحولات سوریه نیز در چارچوب برنامه و سناریوی غربی است و نیز تا چه حد تحولات مصر و تونس و یمن خارج از اراده و سناریوی غربی هاست.
مکانیزمهای عملیات روانی مورد استفاده در جریان آشوب سازی در انتخابات اخیر دومای روسیه را می توان در محورهای 11 گانه ذیل فهرست کرد:
1- تکنیک همراه سازی اوپوزیسیون و معترضان داخلی
حمایت از طیف های متفاوت معترضان از جمله احزاب و جمعیت های غرب گرا مانند آقای کاسپاروف (قهرمان سابق شطرنج)، بوریس نمتسوف (معاون نخست وزیر سابق روسیه) و میخائیل کاسیانف که نخست وزیر قبلی روسیه طی سالهای 2004 تا 2008 بوده و سایر افراد مهم این طیف که خواستار نزدیکی به غرب می باشند اولین اولویت این تکنیک است. ولادیمیر ریژکف نماینده سابق دومای کشوری روسیه که مورد حمایت غرب قرار دارد، هنگام گشایش تظاهرات اعتراضی گفت: ما کارت های سرخی را آماده کرده ایم و آنها را به عنوان یادگاری از بزرگترین تظاهرات نیروهای اوپوزیسیون با خود به خانه خواهیم برد. ما با این کارت ها به قطعنامه «دروغ، دزدی و خودسری» که ماهیت حکومت فعلی روسیه است، رای خواهیم داد.
گروه دیگری از معترضین افرادی هستند که به سیاست های اقتصادی دولت پوتین اعتراض دارند. این دسته معتقدند با این که درآمد نفتی و گازی روسیه طی چهارسال گذشته افزایش پیدا کرده است، ولی وضعیت اقتصادی روسیه نسبت به چهار سال قبل بدتر شده است. شعار محوری این گروه تخلفات صورت گرفته در انتخابات است و خواستار بازشماری برگه های آراء هستند. این سناریو به شکل مشابه در بدو شروع جریان فتنه در ایران نیز مطرح بود.
آمریکایی ها هم کماکان در حال استفاده از این فرصت ها هستند تا از این نارضایتی دوگانه حداکثر بهره برداری را داشته باشند وفشار تبلیغاتی بر روسیه را افزایش دهند تا روسیه را مجبور به تجدید نظر در رابطه با غرب کنند. جوزف بایدن معاون اوباما در سفر خود به روسیه در 9 مارس سال 2011 با میخائیل کاسیانوف، بوریس نمتسوف و ولادیمیر ریژکف در سفارت آمریکا در مسکو بصورت محرمانه ملاقات کرد. گرچه محتوای این ملاقات مشخص نیست اما نتایج آن در موضع گیری های آنها پس از انتخابات معلوم است. این مسئله را می توان مقایسه کرد با سفرهای برخی از معترضان ایرانی به لندن و ملاقات هایی که با جورج سوروس برگزار شد.
2- استفاده از تکنیک بزرگنمایی رسانه ای تظاهرات
رسانه های غرب در سطح بسیار گسترده ای خبرهای مربوط به اعترضا عده ای از اهالی مسکو نسبت به انتخابات دوما را پوشش دادند. تقریبا تمام رسانه های غربی (آسوشیتدپرس، یونایتدپرس، رویترز، ...) دست به پوشش این اخبار زدند و اعتراضات را به معناس تلاش مردم روسیه برای کنار گذاشتن پوتین از قدرت دانستند. موج پوشش این خبر در حالی به راه افتاد که تعداد تظاهر کنندگان شهر مسکو نهایتا به 25 تا 40 هزار نفر عنوان می شود. حال آنکه این شهر بیش از 11 میلیون نفر جمعیت دارد.
بجز مسکو نیز تنها شهر دیگر روسیه که در آن تظاهرات نسبتا قابل توجهی برگزار شد، شهر سن پطرزبورگ است که در آن تنها 10 هزار نفر تظاهرات برگزار کردند.
این تظاهرات ها بخصوص با تلاش های انجام شده در فیس بوک آغاز شده بود و به نظر می رسد این تلاش ها همچنان نیز ادامه داشته باشد. کارشناسان معتقدند که موضع سرسخت حزب روسیه متحد در مخالفت با غرب با اجرای سپر دفاع موشکی ناتو و برخی دیگر از طرح های غربی اعم از تلاش برای تحریم سوریه از جمله علل مخالفت غرب با به قدرت رسیدن مجدد حزب روسیه متحد در این کشور است. عملکرد دوگانه در قبال تحولات مناطق مختلف جهان به یکی از شاخصه های عملکرد رسانه های غربی بدل شده است. پیش تر نیز دیده شده بود که رسانه های مزبور علی رغم پوشش گسترده حملات ناتو به لیبی از پوشش تظاهرات اعتراضی در بحرین و عربستان سعودی خودداری می کنند.
3- بکارگیری تئوریسین های انقلابات رنگی در راستای بستر سازی جهت تمهید اقدامات نرم و براندازانه
سه ماه پیش از برگزاری انتخابات دوما، در اقدامی غیرمنتظره، مایکل مک فال 47 ساله تئوریسین انقلاب های رنگین، که هیچگونه سابقه و تجربه خدمت دیپلماتیک نداشت، از سوی باراک اوباما به عنوان سفیر جدید آمریکا در روسیه به کنگره معرفی شد. مک فال ریاست مرکز کارنگی در مسکو را به عهده داشت و تیم کاری و ارتباطات وسیعی را در مسکو دارا بود. وی برجسته ترین کارشناس دانشگاهی آمریکا در زمینه روسیه محسوب می شود. اصول اساسی راهبرد سیاست خارجی مک فال، در مقاله اش با عنوان «دکترین آزادی» بیان شده است. مک فال در مقاله خود، دعوت به ترکیب عملیات های نظامی برای تغییر رژیم های غیردموکراتیک با «سیاست نرم پیشبرد دموکراسی در خارج از مرز ها» می کند و اولویت را به دومین گزینه می دهد. در این ضمن، لازم است به استراتژی های سابجکت های غیردولتی و استراتژی شبکه ای توجه کرد. مک فال در مقاله «یک گام به جلو، دو گام به عقب» در سال 2000 اظهار داشت که پوتین ممکن است «میلوشویچ روسیه» شود.
به نظر می رسد که این انتصاب جدید برای تسریع روند «دمونتاژ مدل سیاسی پوتین» انجام گرفته است. مک فال در متن استراتژی پیشنهادی خود در خصوص راهبرد جدید همکاری متقابل آمریکا و روسیه که در کنگره قرائت نمود مواردی را اذعان داشت. از جمله وارد کردن فشار بر روسیه بدون استفاده از زور و تهدید و استفاده از همه ابزارهای نفوذ نرم بدون استفاده از قوه قهری. انتخاب غیرمنتظره یکی از سیاستمداران انقلاب های مخملی به عنوان سفیر آمریکا در روسیه به همراه تیم خود، درست در آستانه انتخابات ریاست جمهوری روسیه انجام شد و قطعا کارسازی در جهت ایجاد اعتراضات خیابانی را در دستور کار داشته اند.
نکته جالب اینجاست که یکی از مقالات منتشره از مک فال در سال 2007 مقاله مشترکی است که با عباس میلانی، اوپوزیسیون ایرانی فعال در فتنه نوشته است. وی که ساکن آمریکا و مدیر مطالعات ایران در انستیتو هوور است، یکی از فعالان اصلی پروژه آمریکایی دموکراسی در ایران است.
4- حمایت مالی جریان اعتراضی توسط ایالات متحده و در جهت مخدوش نمایی نتایج انتخابات
پیش از انتخابات دوما، فعالیت های حمایتی غرب از جریان های لیبرال، غربگرا و ضد پوتین آغاز شده بود. منشی مطبوعاتی رئیس جمهور آمریکا علنا در جمع خبرنگاران گفت: دولت آمریکا در جریان انتخابات در روسیه مبالغی برای حمایت از روند انتخابات در روسیه هزینه کرده است. چندی قبل مارک تونر سخنگوی رسمی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی خود در تاریخ 6 دسامبر 2011 نیز اعلام داشت: «دولت آمریکا بیش از 9 میلیون دلار برای انتخابات در روسیه هزینه کرده است.» که البته می توان حدس زد که رقمی بسیار بیش از این مبلغ بوده است. علاوه بر اظهارات رسمی مقامات غربی، افشای روابط پنهان از جمله رد و بدل شدن چند ایمیل بین وزارت امور خارجه آمریکا و سازمان «گلوس» که سازمان مستقل ناظر بر انتخابات روسیه بود از جمله این موارد است. پایگاه خبری روسی «لایف نیوز» متن ایمیل هایی را منتشر نمود که حاوی مکاتبات بین وزارت خارجه و این موسسه بودند. در این ایمیل ها جزئیات پرداخت پول از سوی وزارت خارجه آمریکا به گلوس برای منحرف کردن روند رای گیری از مسیر خود مشخص شده است. لایف نیوز ادعا می کند که به 60 مگابایت از مکاتبات گلوس دسترسی پیدا کرده است.
یکی از این ایمیل ها که از سوی «یولیا کاستلکینا»، تحلیلگر مالی USAID برای گلوس ارسال شده است دقیقا شبیه به یک فهرست سفارشات است. در نامه ای دیگر در خصوص شرایط کار نیز بحث شده است. در یکی از نامه ها این سوال از سوی گلوس مطرح شده است که برای «پیدا کردن یک نقض جعلی قانون انتخابات» چه میزان پول پرداخت خواهد شد؟
این مورد نیز به خوبی با پولهایی که بعدها در انتخابات ایران افشا شد که به جریان فتنه در امارات و با تامین عربستان سعودی پرداخت شده، تطابق دارد. حمایت های مالی گسترده از نیروهای مخالف دولت ها همواره یکی از دستور کارهای آمریکا بوده است.
5- تحریک فضای روانی عمومی با تشکیک در صحت انتخابات و ناعادلانه خواندن اساس آن
وزیر خارجه آمریکا به صورت علنی و رسانه ای در نشست مطبوعاتی اجلاس بروکسل عنوان داشت که آمریکا از امید و حقوق مردم روسیه برای آینده بهتر حمایت می کند و نگرانی ها در خصوص نتیجه انتخابات پارلمانی در روسیه بی پایه و اساس نبوده و مردم روسیه نیز این مسئله را درک می کنند. وی پس از این بلافاصله بعد از برگزاری انتخابات دومای دولتی روسیه اعلام کرده که این انتخابات آزاد و عادلانه نبوده است. وی یادآور شده بود که رهبران آمریکا به شدت نگران اخبار رسیده در مورد تخلفات صورت گرفته در جریان انتخابات هستند. وی افزوده بود، شهروندان روسی مانند مردم سایر کشورها مستحق هستند تا رای آنها شنیده و به حساب آید.
پس از وزیر خارجه آمریکا نوبت وزیر امور خارجه فرانسه بود. آلن ژوپه از روسیه خواست تا اجازه دهد که تظاهرات در این کشور ادامه یابد و از دستگیری معترضان نیز انتقاد کرد. وی گفت باید به معترضان اجازه تظاهرات داده شود. در ادامه رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نسبت به اوضاع حاکم بر روسیه به شدت ابراز نگرانی کرد. کاترین اشتون اعلام کرد در خصوص جو حاکم بر رسانه ها و مشکلاتی که در مسیر نظارت مستقل بر روند انتخابات پارلمانی روسیه قرار داشت به شدت نگران است. همچنین وزیر خارجه انگلیس در واکنش به نتایج انتخابات پارلمانی روسیه، خواستار انجام تحقیقات شفاف و سریع درباره ادعای تقلب در این انتخابات شد.
این اظهار نظر ها به خصوص از طرف آمریکایی ها گویای یک ادبیات با جمله بندی های حتی یکسان است که دو سال قبل در مورد انتخابات ایران انجام شد. کلینتون در مراسم رونمایی از سفارتخانه مجازی کشورشان نیز علنا به حمایت از هر گروه مخالف نظام تاکید داشت. مسئولین اروپایی نیز که بنا به فرمایش رهبر انقلاب در خطبه های نماز جمعه گذشته، تبدیل شده اند به رله کننده صحبت های مقام های آمریکایی و نقش بلندگویی را جهت افزایش موج خبری و تحریک مردم خود مطابق با سیاست های اعلام ایالات متحده بر عهده دارند.
6- تکنیک مطالبه سازی و افزایش هزینه های سیاسی، حقوق بشری و...
محورهای مطالبات معترضان مسکو در قالب بیانیه ای که منتشر کردند عبارت بود از:
آزادی زندانیان سیاسی/ ابطال انتخابات/ استعفای رئیس کمیسیون مستقل انتخابات/ تحقیق در خصوص تقلب در آراء/ ثبت نام احزاب مخالف/ بازنگری در قانون و تعیین قوانین دموکراتیک جدید/ برگزاری مجدد انتخابات و ...
این درخواست ها نز نسخه یکسانی بود که برای فتنه 88 نیز به همین شکل پیچیده شده بود. درخواست ها تقریبا یکسان است. در فتنه ایران برخی معترضان و نخبگان منحرف با وقاحت تمام صحبت از اصلاح قانون اساسی و انحلال شورای نگهبان و تعیین نهاد ناظر بین المللی می کردند که نقش آنها در این قسمت از پازل آمریکا به خوبی برجسته شد.
7- تکنیک ساختار شکنی با بهره گیری از شعارهای جسورانه در تجمعات خیابانی
معترضین تحت حمایت غرب با بهره گیری از شعارهای جسورانه که ارزش های مسجل، قطعی و بایدهای غیرقابل خدشه تاکنون را هدف گرفته بودند، مترصد در هم شکستن هیمنه اقتدار پوتین و حزب روسیه واحد هستند. لذا با انتخاب این شعارها در پی فروریختن مشروعیت این جریان در اذهان و افکار عمومی می باشند.برخی از شعارهای آنان برای خوانندگان این یادداشت قطعا آشنا به نظر خواهد رسید.
جادوگر رای من کجاست؟ / پارلمان جعلی به درد نمی خورد / انتخابات جعلی، قوانین جعلی و حکومت جعلی/ ما خواهان انتخابات صادقانه هستیم و تعدادی دیگر از شعارها با محتوای توهین به نخست وزیر.
شعارهای ساختار شکنانه در خصوص شخصیت های جمهوری اسلامی ایران و در صدر آنها رئیس جمهور و مقام معظم رهبری و به ویژه در مورد اصل ولایت فقیه در قانون اساسی نیز بر همین مبنا شکل گرفت و در دهان ها گذاشته شد. متهم کردن رئیس جمهور به رمالی و اهانت هایی که به ارزش های اسلامی و مذهبی و به ویژه در روز عاشورا انجام گرفت، حاکی از نقشه شومی بود که تئوریسین های انقلاب های مخملی با سرمایه گذاری های کلان در ذهن می پروراندند.
8- روبان سفید و تکنیک همگون سازی معترضین با استفاده از رنگ مشترک
لیدرهای جریان اعتراضی از مردم می خواهند برای نشان دادن همبستگی خود با معترضان، روبان سفید ببندند. به نظر می رسد روبان سفید الهام گرفته از نماد انقلاب های جمهوری های شوروی سابق است: نارنجی در اوکراین، گل سرخ در گرجستان و گل لاله در قرقیزستان. روبان های سفید نه تنها در وبلاگ ها، بلکه روی وسایل نقلیه و لباس روسها دیده می شود. به گزارش منتشره زیر در خبرگزاری آسوشیتدپرس توجه بفرمائید:
- آلنا راننده تاکسی که اهل شهر ماگادان در شرق دور روسیه است، می گوید: دیروز به فروشگاه رفتم و 25 سانتی متر روبان سفید خریدم و به آنتن ماشینم بستم. برای من روبان سفید ، نشانه ای بصری از اعتراضم است. من خواهان انتخاباتی هستم که آرای مردم را نمی دزدند. آلنا می گوید از طریق شبکه اجتماعی توییتر با روبان سفید آشنا شده است.
- ویتالی از شهر تولای روسیه می گوید: من روبان سفید را به کیفی که برای حمل اسناد و مدارک به سر کارم می برم بستم. مردم از من می پرسند که این چیست و من جواب می دهم که آن موضع سیاسی ام به عنوان شهروند است. او می افزاید که اگر در شهرش تولا تظاهراتی برگزار نمی شد، حتما به مسکو می رفت تا آنجا به معترضان بپیوندد.
و در ادامه به همین ترتیب فهرستی از انسان هایی که معلوم هم نیست وجود خارجی داشته باشند در این گزارش ارائه می شود که از روبان سفید برای اعتراض استفاده کرده اند. این مسئله تحت عنوان جنبش سبز در انتخابات ایران سر بر آورد و البته مطابق فهرست ارائه شده، برخی به اصطلاح هنرمند و ورزشکار نیز از این علامت حمایت کردند و با فتنه گران همراه شدند.
9- استفاده از ابزارهای سایبری (توییتر، فیس بوک، وبلاگ ها و...)
اطلاعات مربوط به این اتفاقات بصورت سازماندهی شده از طریق شبکه های اجتماعی پخش می شود. فیس بوک که از ابزارهای دیپلماسی عمومی ایالات متحده آمریکا به حساب می آید، علیه انتخابات دومای روسیه و با هدف تقلب آمیز جلوه دادن این انتخابات بکار گرفته شده است. 33 هزار تن از معترضان به انتخابات با راه اندازی صفحه ای در فیس بوک و «لایک کردن» آن خواستار حضور در تظاهرات بر ضد حزب حاکم این کشور در میدان مرکزی مسکو شده اند.
پیش تر نیز مقامات آمریکایی از شبکه های اجتماعی برای ایجاد اغتشاش در سایر کشورها بهره برده بودند. در وبلاگ «بلایالنتا» (روبان سفید) که از 9 اکتبر راه اندازی شده بود، یکی از نویسندگان وبلاگ نوشته است «اسمم النا ست و در مسکو زندگی می کنم. مانند بسیاری از شما هرگز به سیاست فکر نمی کردم و هرگز عضو حزبی نبودم. مانند بسیاری از شما، پس از آن که دیدم رهبران کشورمان در مقابل چشم همه سِمت خود در کرملین را به همدیگر دادند، متوجه شدم باید کاری کرد. در این وبلاگ لینک هایی قرار دارد که وبلاگ های سیاسی مشابه را به شما معرفی می کند و البته با نگاهی به تاریخ آرشیو مطالب آنها، زمان زیادی از راه اندازی شان نمی گذرد!
کارکرد فیس بوک در ایران با توجه به مسدود بودن آن، بیش از آن که کارکرد اطلاع رسانی برای تجمع داشته باشد، معرفی کننده اعتراضات و ترسیم کننده چهره تحریف شده از نظام و انتخابات است. با توجه به اینکه معمولا معترضان سازمان دهی شده دارای چندین حساب کاربری به اسامی مختلف هستند، ولی صفحات اعتراضی آنها معمولا از چند هزار لایک فراتر نمی رود. که بیانگر خالی بودن آنها از بدنه اجتماعی فعال است.
در مقابل آمریکا و انگلیس در اعتراضات خیابان موسوم به اشغال وال استریت و اشغال لندن، گرفتار همین تکنولوژی ساخته خود شدند و نهایتا با توافق با زوکربرگ سازنده فیس بوک به سانسور اطلاعات و کلید واژه ها و جمع آوری اطلاعات معترضان برای دستگیری آنها پرداختند.
10- آلترناتیو سازی برای رهبران موجود
پس از آنکه نتایج انتخابات مجلس دومای روسیه منجر به بروز اعتراضات احزاب اوپوزیسیون شد، نوعی همگرایی ضد پوتینی در بین رهبران مخالف دولت ایجاد شد. در جدیدترین اقدام به معرفی کاندیدهای مورد حمایت غرب برای رقابت با ولادیمیر پوتین در انتخابات ریاست جمهوری روسیه کرده اند. بدین ترتیب احزاب مخالفی که نتوانستند در پارلمان مانع از قدرت گیری مجدد حزب حاکم شوند در تلاش هستند تا با اتحاد درونی بیشتر و همچنین کسب برخی حمایت های خارجی شانس خود برای به چالش کشیده شدن پوتین را این بار در انتخابات ریاست جمهوری بیازمایند. حزب اوپوزیسیونی چپ میانه روسیه که در اکتبر سال 2006 تشکیل شد، بر مبنای نتایج رسمی اعلام شده در انتخابات پارلمانی اخیر 64 کرسی را از آن خود کرده است. میرونوف که موسس حزب است، پیش از این به عنوان رئیس مجلس علیای روسیه فعالیت می کرد.
11- تلاش جهت مرتبط سازی اعتراضات خیابان روسیه به جنبش بیداری اسلامی در خاورمیانه
شبکه الجزیره در ماه گذشته توافق همکاری های استراتژیک با شکبه فاکس نیوز آمریکا که ارگان رسمی جریان راست گرای افراطی در آمریکا و حامی لابی صهیونیستی است به امضا رسانده تا هجمه تبلیغاتی شدیدی را علیه روسیه آغاز کند. این شبکه بعد از مواضع سوال برانگیز خود در مورد لیبی و سوریه، انتشار اخبار تحریک آمیز علیه روسیه در جهان عربی و بخش انگلیسی را در اولویت کاری خود قرار داده است. این در حالی بود که شبکه فاکس نیوز نیز تصاویری ساختگی در مورد خشونت ها و اعتراضات مردمی در روسیه را پخش کرد که مشخص شد این تصاویر مربوط به یونان بوده است.
از سوی دیگر شبکه الجزیره نیز تبلیغات خود را با تحریک به اعمال خشونت علیه مرکز فرهنگی روسیه در پایتخت سوریه آغاز کرد. این شبکه مدعی شدکه تظاهرات کنندگان در مقابل این مرکز در مخالفت با مواضع حزب روسیه واحد در قبال دمشق تجمع کرده اند. بعدها مشخص شد که انتشار این خبر مانند دستور عملیات بود. چرا که دو ساعت بعد از این خبر، ده ها نفر در اطراف این مرکز تجمع کردند. بنا به گزارش خبرگزاری شام، دو زن اقدام به شلیک گلوله از سلاح هیا کمری که با خود داشتند کردند و تعدادی نیز با دوربین تلفن های همراه خود تصاویر این صحنه ها را به الجزیره می رساندند.
قطعا حافظه تاریخی مردم ایران نیز در بهمن سال گذشته و پس از راهپیمایی با شکوه مردم به خاطر می آورد که جریان فتنه در آخرین نفس خود سعی داشت تا مردم را با ادعای حمایت از انقلاب مصر به خیابان ها بازگرداند که در دو هدف خود شکست خود. اول ارتباط دادن اعتراضات فتنه گران 88 با بیداری اسلامی و دوم صف آرایی مخالفان در صحنه و اعلام وجود.
با نگاهی اجمالی به تکینک های اشاره شده، نیاز چندانی به نتیجه گیری باقی نمی ماند. سناریوهای انقلاب های مخملی در موارد متعدد بسیار به یکدیگر شبیه اند و در این میان آمریکا سعی دارد با هر کشوری که صدای مخالف آن شنیده می شود به شکلی جدی برخورد نماید. انتخابات بعدی اوکراین و ناآرامی های قرقیزستان و همچنین مردم هوادار بشار اسد در سوریه همگی به خوبی نشان دادند که سیاست های آمریکا که با فریب افکار عمومی به نتیجه می رسد نمی تواند ادامه داشته باشد و حقیقت دیر یا زود همانگونه که در ایران برملا شد، در جهان آشکار خواهد شد.
منبع: خبرگزاری فارس
لینک کوتاه :
