نظرات استدلالی شورای نگهبان ؛
نظرات استدلالی شورای نگهبان درباره لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش منتشر شد
مرحله اول: آذرماه 1387
مرحله دوم: جلسه 6/7/1390 شورای نگهبان
1- مقدمه
لایحه «عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش» که بنا به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی به هیأت وزیران ارائه شده بود، در تاریخ 12/4/1387 در این هیأت به تصویب رسید و برای طی تشریفات قانونی و تصویب در مجلس شورای اسلامی به این نهاد ارسال شد. در مقدمه توجیهی این لایحه آمده است: «مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن (وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی) با بیش از 35 سال سابقه فعالیت پژوهشی و آموزشی، یکی از غنی ترین مراکز تحقیقاتی از لحاظ امکانات، تجهیزات آزمایشگاهی و سرمایه انسانی در عرصه تحقیقات در زمینه ساختمان و مسکن در ایران و حتی خاورمیانه می باشد. از طرفی این مرکز در راستای سیاست های توسعه روابط بین المللی و شرکت مؤثر در مجامع و سازمان های بین المللی مرتبط با ساختمان و مسکن به منظور ارتقاء سطح دانش فنی و دستیابی به علوم و فنون جدید در نظر دارد به عضویت کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش درآید. با عنایت به مراتب مذکور، این لایحه برای طی مراحل قانونی به مجلس شورای اسلامی تقدیم می شود.»
این لایحه، در مجلس شورای اسلامی برای بررسی به صورت یک شوری در تاریخ 22/5/1387 به کمیسیون عمران به عنوان کمیسیون اصلی ارجاع شد که کمیسیون مزبور آن را در جلسه 25/6/1387 پس از بحث و بررسی با اصلاحاتی به تصویب رساند. مجلس شورای اسلامی نیز در تاریخ 19/8/1387، مصوبه مزبور را با اصلاحاتی تصویب و برای طی مراحل قانونی مقرر در اصل 94 قانون اساسی به شورای نگهبان ارسال کرد. این شورا پس از بررسی مصوبه، با توجه به عدم انضمام اساسنامة کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش به ماده واحدة مصوب مجلس، اظهارنظر در خصوص این مصوبه را امکان پذیر ندانست و برای رفع ایراد به مجلس برگشت داد. کمیسیون عمران مجلس برای رفع ایراد شورای نگهبان با تشکیل جلسه در 11/5/1390 اصلاحات لازم را در مصوبه انجام داد و عنوان لایحه را نیز به «عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش» تغییر داد. این لایحه در جلسه علنی مجلس مورخ 29/6/1390 به تصویب نمایندگان رسید. پس از وصول مصوبه به شورای نگهبان، این شورا در جلسه 6/7/1390 پس از بررسی مصوبه، با اعلام عدم مغایرت آن با موازین شرع و قانون اساسی، نظر خود را طی نامه شماره 43965/30/90 مورخ 6/7/1390 به مجلس شورای اسلامی اعلام کرد.
2- بحث و بررسی شورای نگهبان پیرامون لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش مصوب 19/8/1387 مجلس شورای اسلامی (مرحله اول)
2-1- ماده واحده
"ماده واحده- به دولت اجازه داده می شود نسبت به عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش اقدام نماید. تغییر دستگاه طرف عضویت با هیأت وزیران است."
2-1-1- نظرات استدلالی
2-1-1-1- دیدگاه مغایرت
الف) با توجه به اینکه تصویب عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش مستلزم تصویب و پذیرش کنوانسیون (اساسنامه) موجد این کنسرسیوم می باشد، و از آنجا که متن مزبور به ضمیمه ماده واحده به شورا ارسال نگردیده است، این مصوبه قابلیت بررسی در شورای نگهبان را ندارد.
ب) مشخص نیست که متن مورد اشاره در این ماده واحده به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است یا خیر؟ بنابراین اظهارنظر در خصوص این مصوبه، از این حیث نیز امکان پذیر نیست.
2-1-2- نظر شورای نگهبان
- نظر به اینکه تصویب عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش مستلزم تصویب و پذیرش کنوانسیون موجد این کنسرسیوم (اساسنامه) می باشد و از آنجا که متن مزبور ضمیمه ماده واحده به شورا ارسال نگردیده است، مضافاً به اینکه مشخص نمی باشد که متن مورد اشاره به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است یا خیر؟ بنابراین اظهارنظر در خصوص مورد ممکن نبوده، پس از دریافت کنوانسیون موجد (اساسنامه) مصوب اظهارنظر خواهد شد.
ضمناً جهت جلوگیری از اطاله امور در خصوص اقدامات بعدی نظر مبارک را به نظریات ابراز شده توسط این شورا در موارد مشابه؛ از جمله نظریه شمارة 29442/30/87 مورخ 11/9/1387 جلب می نماید.
3- بحث و بررسی شورای نگهبان پیرامون لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش مصوب 29/6/1390 مجلس شورای اسلامی (مرحله دوم)
3-1- ماده واحده
"عنوان لایحه و ماده واحده آن به شرح زیر اصلاح می شود:
عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش
ماده واحده- به دولت اجازه داده می شود در «کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش» به شرح اساسنامه پیوست عضویت یابد و نسبت به پرداخت حق عضویت مربوط اقدام نماید. تعیین و تغییر دستگاه اجرایی طرف عضویت بر عهده دولت است.
تبصره- در اجرای اساسنامه ضمیمه این قانون رعایت اصول هفتاد و هفتم (77) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است."
3-1-1- نظرات استدلالی
- ایرادهای مذکور در اظهارنظر پیشین شورای نگهبان نسبت به لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش، با اصلاحات به عمل آمده در مجلس، برطرف شده است.
3-1-2- نظر شورای نگهبان
ماده واحده و اساسنامه لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش با توجه به اصلاحات به عمل آمده در مجلس شورای اسلامی، مغایرتی با قانون اساسی و موازین شرع ندارد.
نظر نهایی شورای نگهبان:
مصوبه مجلس در خصوص لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش، با توجه به اصلاحات به عمل آمده، مغایر با موازین شرع و قانون اساسی شناخته نشد.
پیوست ها
1. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
2.متن لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش مصوب 19/8/1387 مجلس شورای اسلامی.
3. نظر مورخ 23/9/1387 شورای نگهبان در خصوص لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش مصوب 19/8/1387 مجلس شورای اسلامی.
4. متن اصلاحیه لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش مصوب 29/6/1390 مجلس شورای اسلامی.
5. نظر مورخ 6/7/1390 شورای نگهبان در خصوص اصلاحیه لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش راه مصوب 29/6/1390 مجلس شورای اسلامی.
6. نظرات استدلالی شورای نگهبان در بررسی لایحه عضویت مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در کنسرسیوم بین المللی زمین لغزش (Pdf).