کد خبر: ۱۸۳۱
تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۳۸۹ - ۱۰:۲۷- 12 February 2011

اصل چهارم

اصل چهارم :

کلیه قوانین و مقررات مدنی, جزائی, مالی, اقتصادی, اداری, فرهنگی, نظامی, سیاسی و غیر اینها باید بر اساس موازین اسلامی باشد. این اصل بر اطلاق یا عموم همه اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات دیگرحاکم است و تشخیص این امر بر عهده فقهای شورای نگهبان است.



تفسیر 1

تفسیر 2

تفسیر 3


تفسیر اول

شماره 1143/1 تاریخ 25/1/1360‌

شورای‌ محترم‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌

اجرای‌ قوانین‌ و تصویب‌نامه‌ها و آئین‌نامه‌های‌ گذشته‌ که‌ بر خلاف‌ موازین‌ اسلامی‌ است‌ و صدور حکم‌ بر طبق‌ آنها در محاکم‌، بخصوص‌ با توجه‌ به‌ اصل‌ چهارم‌ و اصل‌ یکصد و هفتادم‌ قانون‌ اساسی‌ به‌ هیچ‌ عنوان‌ موجه‌ نیست.

این‌ نظر به‌ شورای‌ عالی‌ قضائی‌ پیشنهاد شده‌ که‌ با توجه‌ به‌ این‌ دو اصل‌، همه‌ قوانین‌ و تصویب‌نامه‌ها و آئین‌نامه‌های‌ خلاف‌ اسلام‌ منسوخ‌ و محاکم‌ موظفند طبق‌ اصل‌ یکصدو شصت‌ و هفتم‌ بر طبق‌ موازین‌ اسلام‌ رأی‌ دهند و این‌ موازین‌ به‌ وسیله‌ شورای‌ عالی‌ قضائی‌ طبق‌ فتوای‌ امام‌ استخراج‌ وبه‌ دادسراها و دادگاههای‌ انقلاب‌ و دادسراها و دادگاههای‌ دیگر ابلاغ‌ گردد و به‌ این‌ ترتیب‌ تا تصویب‌ لوایح‌ قانونی‌ در مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ جلوی‌ اجرای‌ احکام‌ خلاف‌ اسلام‌ گرفته‌ شود.

خواهشمند است‌ نظر آن‌ شورا را کتباً اعلام‌ فرمائید.

از طرف‌ شورای‌ عالی‌ قضائی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ _ سیّد عبدالکریم‌ موسوی‌اردبیلی



شماره 1983 تاریخ 8/2/1360‌

شورای‌ محترم‌ عالی‌ قضائی‌

عطف‌ به‌ نامه‌ شماره‌ 1143/1 مورخ 25/1/1360 :

موضوع‌ در جلسات‌ شورای‌ نگهبان‌ مطرح‌ و مورد بررسی‌ قرار گرفت‌.نظر شورا به‌ شرح‌ ذیل‌ اعلام‌ می‌گردد:

«مستفاد از اصل‌ چهارم قانون‌ اساسی‌ این‌ است‌ که‌ به‌طور اطلاق کلیه‌ قوانین‌ و مقررات‌ در تمام‌ زمینه‌ها باید مطابق‌ موازین‌ اسلامی‌ باشد و تشخیص‌ این‌ امر بعهده‌ فقهای‌ شورای‌ نگهبان‌ است‌، بنابراین‌ قوانین‌ و مقرراتی‌ را که‌ در مراجع‌ قضائی‌ اجراء می‌گردد و شورای‌ عالی‌ قضائی‌ آنها را مخالف‌ موازین‌ اسلامی‌ می‌داند، جهت‌ بررسی‌ و تشخیص‌ مطابقت‌ یا مخالفت‌ با موازین‌ اسلامی‌ برای‌ فقهاء شورای‌ نگهبان‌ ارسال‌ دارید.»

دبیر شورای‌ نگهبان _ لطف‌الله صافی



تفسیر دوم

شماره 53018 12/7/1366
شورای محترم نگهبان

نظر به ینکه اخذ بهره و اختصارات تاخیر تادیه توسط دولت، موسسات و شرکتهای ایرانی از
دولتها وموسسات و شرمتهای خارجی براساس قراردادهای منعقده قالبا از سوی اطراف و مراجع
خارجی مغایر با موازین اسلامی و اصول چهل و سوم و چهل و نهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قلمداد میگردد علیهذا خواهشمند است با توجه به اینکه اصول قانون اساسی حاکم در روابط اتباع ایرانی است در اجرای اصول چهارم ونودوهشتم قانون اساسی اعلام نظر قرمایند :

آیا حق اخذ بهره و خسارات تاخیر تادیه توسط دولت و موسسات و شرکتهای ایرانی از دولتها، موسسات و شرکتهای خارجی که در قراردادهای منعقده ملحوظ یا براساس آنها ایجاد شده یا میشود و بنا به تفحص و تشخیص طرف ایرانی اطراف و مراجع خارجی به لحاظ مبانی عقیدتی خود دریافت این وجوه را ممنوع ندانسته و حتی قانونی و یا مشروع می دانند مغیرتی با احکام و موازین شرع مقدس اسلام و یا اصول قانون اساسی دارد ؟

نخست وزیر _ میر حسین موسوی



شماره 9348 24/10/1366

جناب آقای مهندس موسوی نخست وزیر محترم جمهوری اسلامی ایران

عطف به نامه شماره 53018 مورخ 12/7/1366 :

موضوع در جلسه شواری نگهبان مطرح و مورد بحث و بررسی قرار گرفت، نظر تفسیری شورای نگهبان به شرح ذیل اعلام می گردد:

«دریافت بهره و خسارات تاخیر تادیه از دولتها وموسسات و شرکته و اشخاص خارجی که بر حسب مبانی عقیدتی خود دریافت آنرا ممنوع نمی دانند شرعا مجاز است، لذا مطالبه وصول این گونه وجوه مغایر با قانون اساسی نیست و اصول چهل و سوم و چهل و نهم قانون اساسی شامل این مورد نمی باشد.»


دبیر شورا ی نگهبان _ لطف الله صافی



تفسیر سوم

شماره 1646/2236 _ 1 _ ر تاریخ‌ 18/2/1372

شورای‌ محترم‌ نگهبان‌

لطفاً با توجه‌ به‌ اصول‌ قانون‌ اساسی‌ در مورد مجمع‌ تشخیص‌ مصلحت‌ نظر آن‌ شورای‌ محترم‌ را در خصوص‌ مسائل‌ زیر بیان‌ فرمائید:

1_ آیا مجمع‌ می‌تواند پس‌ از تصویب‌ و ابلاغ‌ مصوبات‌ خود درباره‌ آنها تجدید نظر کند.

2_ اگر ابهامی‌ در مفهوم‌ مصوبات‌ بود رفع‌ ابهام‌ آن‌ و تفسیر مصوبه‌ با خود مجمع‌ است‌ و یا مرجع‌ تفسیر مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ و یا تفسیرها احتیاج‌ به‌ ارجاع‌ مجدد از سوی‌ مقام رهبری‌ است‌.

3_ و اصولاً آیا مصوبات‌ مجمع‌ قانون‌ است‌ و همه‌ ویژگیهای‌ قوانین‌ عادی‌ باید در مورد آنها مراعات‌ شود و من‌ جمله‌ تفسیر؟

4_ اگر تعارضی‌ بین‌ مصوبات‌ مجمع‌ و قوانین‌ عادی‌ و اساسی‌ و مقررات‌ رسمی‌ دیگر کشور به‌ وجود آید تکلیف‌ چیست‌؟ و حاکم‌ کدامند؟

5_ آیا مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ و سایر مراکزی‌ که‌ به‌ نحوی‌ حق‌ تعیین‌ ضوابط‌ و مقررات‌ و قوانین‌ را دارند می‌توانند مصوبات‌ مجمع‌ را رد و نقض‌ و یا فسخ‌ و ابطال‌ کنند؟

اکبر هاشمی‌ رفسنجانی _ رئیس‌ جمهور و رئیس‌ مجمع‌ تشخیص‌ مصلحت‌ نظام



‌شماره‌ 4575 تاریخ 3/3/1372

ریاست‌ محترم‌ مجمع‌ تشخیص‌ مصلحت‌ نظام‌

عطف‌ به‌ نامه‌ شماره 1646/2236_1_ ر مورخ 18/2/1372:

نظر تفسیری‌ شورای‌ نگهبان‌ بدین‌ شرح‌ اعلام‌ می‌گردد:

«1_ مجمع‌ تشخیص‌ مصلحت‌ نظام‌ نمی‌تواند مستقلاً در مواد قانونی‌ مصوبه‌ خود تجدید نظر کند.

2_ تفسیر مواد قانونی‌ مصوب‌ مجمع‌ در محدوده‌ تبیین‌ مراد با مجمع‌ است‌. اما اگر مجمع‌ در مقام‌ توسعه‌ و تضییق‌ مصوبه‌ خود باشد مستقلاً نمی‌تواند اقدام‌ نماید.

3_ مطابق‌ اصل‌ چهارم‌ قانون‌ اساسی‌ مصوبات‌ مجمع‌ تشخیص‌ مصلحت‌ نظام‌ نمی‌تواند خلاف‌ موازین‌ شرع‌ باشد و در مقام‌ تعارض‌ نسبت‌ به‌ اصل‌ قانون‌ اساسی‌ مورد نظر مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ و شورای‌ نگهبان‌ (موضوع‌ صدر اصل‌ 112) و همچنین‌ نسبت‌ به‌ سایر قوانین‌ و مقررات‌ دیگر کشور مصوبه‌ مجمع‌ تشخیص‌ مصلحت‌ نظام‌ حاکم‌ است.»

لازم‌ به‌ ذکر است‌ که‌ در مورد تعارض‌ مصوبات‌ مجمع‌ با سایر اصول‌ قانون‌ اساسی‌ شورای‌ نگهبان‌ به‌ رأی‌ نرسید.

دبیر شورای‌ نگهبان _ احمد جنتی
ارسال نظر
captcha
آخرین اخبار

کتاب نظارت اساسی تطبیقی به نمایشگاه کتاب رسید

اجرای برنامه پنج‌ساله دوم حوزه‌های علمیه براساس پیام تاریخی رهبر معظم انقلاب

«ولایت فقیه» دژ مستحکم انقلاب در برابر دشمنان/ حوزه‌های علمیه سرمایه اسلام، تشیع و ایران اسلامی هستند

تبریک دکتر طحان‌نظیف به‌مناسبت میلاد امام رضا (ع)

حوزه و روحانیت بدون مردم هیچ است

تشکیل جمهوری اسلامی یکی از برکات حوزه علمیه قم است

وظیفه حوزویان شناخت و عمل به منشور رهبر انقلاب است/ لزوم صیانت از حوزه دربرابر هجمه‌های داخلی و خارجی

حکم فقهی رمزارز همانند پول کاغذی است

شماره پنجم و ششم اساسنامه منتشر شد

حضور پژوهشکده شورای نگهبان با ۴۰ اثر جدید در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران

پربازدید ها

چهل‌وهفتمین شماره فصلنامه دانش حقوق عمومی منتشر شد

دکتر صادقی‌مقدم: انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری همزمان با انتخابات شورا‌ها در اردیبهشت ۱۴۰۵ برگزار می‌شود

دکتر پروین: تقویت شورا‌ها به معنای گسترش دموکراسی مشارکتی است

گزارش تصویری جلسه شورای نگهبان ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴

آیت‌الله جنتی: حادثه بندر شهید رجایی همه را داغدار کرد؛ همدلی مردم ایران تحسین برانگیز بود/ بدون اغماض با هرگونه قصور و تقصیری در این باره برخورد شود

نباید سنت‌های کارآمد حوزه که قرن‌ها دارای نتایج درخشان بوده را فراموش کرد

پیام تسلیت سخنگوی شورای نگهبان در پی حادثه بندرعباس

پیام سخنگوی شورای نگهبان به مناسبت میلاد حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و روز دختر

حوزه علمیه خدمتگزار انقلاب و مردم است

مطرح شدن انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان یک پدیده بی‌بدیل جهانی، ثمره مجاهدت حوزه و عالمان دینی است