میهمانان خارجی «همایش بینالمللی حقوق ملت و آزادیهای مشروع» با قانون اساسی و شورای نگهبان آشنا شدند
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی شورای نگهبان، میهمانان خارجی همایش بینالمللی «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتالله العظمی خامنهای» صبح امروز (سهشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۴) با حضور در پژوهشکده شورای نگهبان با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و نهاد شورای نگهبان آشنا شدند.
دکتر علی فتاحی زفرقندی قائممقام پژوهشکده شورای نگهبان در نشست با این میهمانان خارجی که از کشورهای مختلف همچون مالزی، تایلند، چین، عراق، پاکستان، فیلیپین و قزاقستان بودند، به بیان و تشریح اصول مختلف قانون اساسی پرداخت.
وی در خصوص حقوق ملت در قانون اساسی گفت: در قانون اساسی تضمین شده که همه حتی رهبری که عالیترین مقام کشور است در برابر قانون یکسان هستند. تفتیش عقاید در ایران ممنوع اعلام شده و نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزاد هستند.
قائممقام پژوهشکده شورای نگهبان افزود: همچنین در قانون اساسی حریم خصوصی و حقوق اقتصادی مانند حق شغل به رسمیت شناخته شده است. آموزش و پرورش نیز رایگان برای عموم مردم پیشبینی و بسیاری از حقوق ناظر بر دادرسی عادلانه تضمین شده است.
دکتر فتاحی زفرقندی تاکید کرد: یکی از بخشهای قابل افتخار قانون اساسی، به رسمیت شناختن حقوق زنان است. حق زن و حق خانواده در دو اصل جداگانه (اصول ۲۱ و ۱۰ قانون اساسی) مورد اشاره قرار گرفته است. دولت طبق قانون اساسی موظف به ایجاد زمینههای مساعد برای رشد شخصیت زن و احیای حقوق مادی و معنوی اوست.
تشریح کارکرد شورای نگهبان و چگونگی صیانت از شرع
قائممقام پژوهشکده شورای نگهبان در ادامه به شرح و بیان ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران طبق قانون اساسی پرداخت و گفت: در قانون اساسی سه قوه مجریه، مقننه و قضائیه به رسمیت شناخته شده و شبیه آن چیزی که در بسیاری از نظامهای دیگر به عنوان قوه تنظیمگر داریم، در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز این قوه وجود دارد که «رهبر» یا «ولیفقیه» نامیده میشود.
وی سپس درباره قوه مقننه بیان داشت: قانونگذاری در ایران به دو طریق انجام میشود؛ مسیر نخست نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی هستند. نظام جمهوری اسلامی ایران به صورت تک مجلسی طراحی شده است. مجلس میتواند در کلیه مسائل قانونگذاری کند. مصوبات برای بررسی و تطبیق با شرع و قانون اساسی به شورای نگهبان ارسال میشود.
دکتر فتاحی زفرقندی در خصوص اعضای شورای نگهبان عنوان کرد: اعضای این شورا متشکل از دو دسته عضو هستند؛ بخش نخست اسلامشناسان هستند که به آنها فقیه میگویند؛ فقها توسط رهبری انتخاب میشوند. وظیفه آنها بررسی مصوبات مجلس است تا مخالف موازین و دستورات اسلام نباشد.
وی پیش از آنکه به معرفی دسته دوم اعضا بپردازد، گفت که در کشورهای اسلامی ساختار این چنینی بهمانند شورای نگهبان برای صیانت از شرع در نظر گرفته نشده؛ اما در ایران هیچ قانون و مقررهای نباید خلاف احکام و موازین اسلامی باشد.
قائممقام پژوهشکده شورای نگهبان سپس درباره دسته دوم اعضا اظهار داشت: دسته دوم حقوقدانان هستند؛ آنها به همراه فقها تضمین میکنند که مصوبات مجلس برخلاف قانون اساسی نباشند؛ این شش عضو توسط مجلس انتخاب میشوند.
دکتر زفرقندی این نکته را هم بیان داشت که مجلس در کنار قانونگذاری وظیفه نظارتی نیز دارد. قانون اساسی این صلاحیت را به مجلس داده تا رییسجمهور و وزرا را استیضاح کند یا اینکه از آنها سوال بپرسد. همچنین برخی از تصمیمات دولت نیازمند تایید مجلس است؛ به طور مثال دولت بدون اجازه مجلس نمیتواند هیچ معاهده بینالمللی امضا کند یا اینکه از دولتهای خارجی قرض یا وام بگیرد.
یک وجه قابل افتخار در قانون اساسی
قائممقام پژوهشکده شورای نگهبان در ادامه به بیان وظایف و ماموریتهای قوای مجریه و قضائیه طبق قانون اساسی پرداخت و گفت: ساختار قوه مجریه متشکل از رئیسجمهور و وزراست. رئیسجمهور براساس شاخصههایی که قانون اساسی در اصل ۱۱۵ تعیین کرده، انتخاب میشود. نظارت بر شرایط مندرج در اصل ۱۱۵ را شورای نگهبان برعهده دارد.
وی خاطرنشان کرد: رییسجمهور مستقیماً توسط مردم انتخاب میشود و قانون اساسی وظایف متعددی برای وی مشخص کرده است. وزرا در انجام وظایف رئیسجمهور را یاری میدهند. وزرا با پیشنهاد رئیسجمهور و رای اعتماد مجلس انتخاب میشوند.
دکتر فتاحی زفرقندی در خصوص قوه قضائیه نیز به اصول ۱۵۶ قانون اساسی اشاره کرد و بیان داشت: در این اصل وظایف قوهضائیه مشخص شده است. در ایران هیچ کس بدون حکم دادگاه صالحه مجرم شناخته نمیشود.
وی این نکته را هم بیان داشت که یکی از وجوه قابل افتخار در قانون اساسی در نظر گرفتن نهادی برای رسیدگی به شکایات مردم از حکومت است که این نهاد دیوان عدالت اداری نام دارد.
در پایانِ صحبتهای قائممقام پژوهشکده شورای نگهبان، میهمانان به بیان سوالات و ابهامات خود در خصوص روند تصویب قوانین در نظام جمهوری اسلامی ایران، ساختار مجلس خبرگان رهبری و نهاد رهبری و شرایط بازنگری در اصول قانون اساسی پرداختند.
همچنین هر کدام از میهمانان یک جلد از کتاب قانون اساسی که توسط پژوهشکده شورای نگهبان به زبان انگلیسی ترجمه شده دریافت کردند.
گفتنی است؛ همایش بینالمللی حقوق ملت و آزادیهای مشروع فردا (چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۴) همزمان با روز بزرگداشت قانون اساسی باحضور میهمانان داخلی و خارجی در سالن همایشهای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران برگزار خواهد شد.
انتهای پیام/
