مجلس و دولت به حکمرانی فضای مجازی توجه روزافزون داشته باشند/ تاکید بر ضرورت حل مشکل مسکن جوانان

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان به نقل از خبرگزاری حوزه، آیت الله علیرضا اعرافی در خطبه‌های نماز جمعه ۱۶ آبان ۱۴۰۴ که در مصلی قدس قم برگزار شد، عنوان کرد: فضای مجازی و تحولاتی که در فناوری‌ها و هوش مصنوعی رخ داده و همچنان هم پیش می‌تازد و به نوعی در همه قلمرو‌های زندگی بشر در حرکت است یک اتفاق ارزشمند و مزیت است؛ زیرا محصول قدرت فکری، نوآوری و ابتکار انسان است که موهبت الهی است. خداوند به بشر این توانایی و مکنت را موهبت کرده است که می‌تواند ابتکار، خلاقیت داشته باشد و عناصر گوناگون را در خدمت اهدافی قرار دهد.

مدیر حوزه‌های علمیه ادامه داد: علم اندوزی و توسعه مرز‌های دانش و فناوری امری درست و مطلوب است و اسلام چارچوب ضوابط و قواعدی ترغیب کننده گسترش مرز‌های دانش، پیشرفت بشر در همه قلمرو‌های علمی و فناوری و بهره گیری از عالم طبیعت است

خطیب جمعه قم اضافه کرد: در منطق اسلام هر اقدامی در زمینه ابتکارات، خلاقیت، توسعه مرز‌های تسخیر طبیعت و عالم و جهان فلسفه، فقه، احکام و منطق اخلاقی دارد. اصل حرکت علمی بشر، خلاقیت و ابتکار در چارچوب ضوابط و قواعدی که تصویر شده است مطلوب و نشانه قدرت خداوند است، زیرا خداوند انسان را به گونه‌ای آفریده است که در عرصه‌های گوناگون می‌تواند پیش رود وابتکارو خلاقیت داشته باشد.

عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: تسریع در دسترسی به اطلاعات، علوم و دانش‌ها، ایجاد فضای تبادل برای گردش اطلاعات در سطح ملی و جهانی، ایجاد زمینه‌های پیشرفت در اقتصاد و... از محاسن فناوری‌های جدید است.

چهار عرصه مورد تهدید در فناوری‌ها

وی اضافه کرد: هر امر خوبی هم اگر به درستی مدیریت و تدبیر نشود پیامد‌های منفی خواهد داشت که فضای مجازی و فناوری‌های هوشمند نیز از جمله آنها است. معایب و آسیب‌های این عرصه به دلیل سرعت و گستره آن بسیار مهم و حساس است. برخی از این معایب و زیان‌ها به جنبه‌های شناختی بر می‌گردد. اعتیاد به فضای مجازی و غریق شدن در ان آثار زیان بار روحی و روانی دارد. دور شدن نسل جوان از فضای واقعی و فرو افتادن در ناهنجاری‌هایی که بنیاد‌های اخلاقی و خانواده را تهدید می‌کند برای همه بشر مشترک است.

امام جمعه قم اظهار کرد: برخی از این آسیب‌ها افراد را به سمت شکستن مرز‌های اخلاق ارزش‌های دینی می‌برد که نتیجه آن فروپاشی اخلاق، خانواده و زندگی درست و ایمانی در جامعه است. علاوه بر آن تهدیدی را هم متوجه حکمرانی مستقل دنیا کرده است. ابزار‌هایی که حکمرانان مستکبر دنیا به کار می‌گیرند تا استقلال ملت‌ها را بگیرند و در آنها نفوذ کنند و ذائقه آنها را تغییر بدهند تا آنها را از استقلال و اعتماد به نفس جدا کنند.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور ادامه داد: ما هم معتقد به فرصت‌های بی بدیل در فناوری‌ها هوشمند هستیم و هم تهدید‌های فردی، خانوادگی، اجتماعی و حکمرانی و هضم آنها در سلطه جهانی وجود دارد. در مقابل این تهدید باید هوشمند باشیم و نظام تربیتی ما در خانواده و آموزش و پرورش به گونه‌ای باشد و فرزند ما با تهدید‌ها آشنا باشند. مراقبت، راهنمایی و اشراف لازم نیاز به تربیت ویژه‌ای دارد.

وی ادامه داد: در حکمرانی نیز باید دستگاه‌های مسئول و دست اندرکاران مسائل فناری‌ها هوشمند این مخاطرات را بدانند، ببینند و پیگیری کنند. اقداماتی در این مسیر انجام شده است که جای تشکر دارد، اما مجلس، دولت و دستگاه‌های مسئول باید به مقوله فضای مجازی و تربیت متناسب آن و حکمرانی فضای مجازی توجه روز افزون داشته باشند، چرا که رهبر معظم انقلاب نیز بار‌ها بر آن تاکید کرده‌اند.

امام جمعه قم افزود: اقداماتی هم در زیر ساخت‌های ملی برای اینکه بتوانیم حکمرانی خود را از هجمه بیگانگان حفظ کنیم انجام شده است، اما همچنان کافی نیست و به یک بیداری فوری و اساسی و در این دو بخش و تربیتی و حکمرانی در فناوری‌های هوشمند ضروری است.

لزوم دعا، همکاری و برنامه ریزی برای حل مشکلات

مدیر حوزه‌های علمیه در ادامه صرفه جویی در مصرف آب، برق و گاز را مورد تاکید قرار داد و گفت: با خشکسالی مواجه هستیم. در برخی استان‌ها هنوز باران نیامده است. باید توبه و استغفار کنیم. خواندن دعای ۱۹ صحیفه سجادیه را توصیه می‌کنم. در کنار این باید تلاش و برنامه ریزی برای غلبه بر کمبود‌ها داشته باشیم. با برنامه ریزی می‌توان بر بسیاری از مشکلات فائق آمد.

اولین اقدام برای کار فرهنگی آزردگی روحی از گناه است

امام جمعه قم بیان کرد: پایه اقدام فرهنگی این است از گناه آزرده شویم. گاهی به گونه‌ای شده است که افراد از گسترش گناه و بی عفتی در جامعه اساس آزردگی نمی‌کنند و این گناه بزرگی است. اولین جایی که باید حساسیت خود را حس کنیم در دل و جانمان است. در برابر گناه باید بدانیم خشم و اندوه لازم است و این پایه‌ای است که به روش درست تذکر بدهد و اقدام کند.

وی تاکید کرد: اگر امروز به روش درست اقدام نکنیم در آینده مبتلا به خطر‌های سنگین‌تری خواهیم شد که کسی به آن رضایت ندارد. این ضرورتی است که هم مسئولین و هم مردم باید آن را مهم بشمارند و تنطیمات درست انجام دهیم.

هر تحرک دشمنان با پاسخ کوبنده مواجه می‌شود

خطیب جمعه قم در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: علیرغم دو سال همجمه تاریخی وارد شده بر محور مقاومت و ایران که در حد جنگ جهانی برآورد می‌شود، اما به فضل خداوند ملت ایران، محور مقامت و امت اسلام بیدار است.

مدیر حوزه‌های علمیه یادآور شد: دشمنان بدانند هرگونه تحرکی در لبنان، عراق، ایران و... با برخورد قاطع مواجه خواهد شد و گمان نبرند که امت اسلام عقب نشسته است.

آیت الله اعرافی تصریح کرد: امروز محور مقاومت زنده است رهبری معظم فرماندهی می‌کنند. دنیای استکبار بداند آمادگی ما امروز ما در ایران، عراق و محور مقاومت بیش از هر زمانی است و هر تعدی با پاسخ کوبنده مواجه خواهد شد.

تاکید بر حل مشکل مسکن جوانان

امام جمعه قم همچنین مسأله مسکن را مورد توجه قرار داد و اظهار کرد: مسئولین تلاش می‌کنند و اقدامات زیادی انجام شده است، اما تقاضای زیادی برای تسریع در تامین مسکن برای جوانان وجود دارد. اگر بار مسکن از دوش جوان برداشته شود فضا برای زندگی آرام‌تر هم فراهم خواهد شد.

آیت الله اعرافی در خطبه اول هم اظهار کرد: امام علی (ع) خطبه ۸۳ می‌فرماید: «الْآنَ عِبَادَ اللَّهِ وَ الْخِنَاقُ مُهْمَلٌ وَ الرُّوحُ مُرْسَلٌ فِی فَیْنَةِ الْإِرْشَادِ وَ رَاحَةِ الْأَجْسَادِ وَ بَاحَةِ الِاحْتِشَادِ وَ مَهَلِ الْبَقِیَّةِ وَ أُنُفِ الْمَشِیَّةِ»‌ای بندگان خدا فردا دیر است، هم اکنون که ریسمان مرگ بر گلوی شما نیفتاده و روح و برای بدست آوردن کمالات آزاد است و بدن‌ها در آسایش و سلامت است و فرصت‌های گران بها در اختیار شماست اقدام کنید، زیرا فردا دیر است. ممکن است همه فرصت‌ها گرفته شود. امروز می‌توانید توبه و بازگشت داشته باشید

وی افزود: امام علی (ع) در ادامه می‌فرماید: «وَ إِنْظَارِ التَّوْبَةِ وَ انْفِسَاحِ الْحَوْبَةِ قَبْلَ الضَّنْکِ وَ الْمَضِیقِ وَ الرَّوْعِ وَ الزُّهُوقِ وَ قَبْلَ قُدُومِ الْغَائِبِ الْمُنْتَظَرِ وَ إِخْذَةِ الْعَزِیزِ الْمُقْتَدِرِ» قبل از اینکه فشار‌های در پیش رو و تنگا‌های در انتظار شما و احتضار و حرکت به سمت عالم دیگر برسد تلاش کنید.

امام جمعه قم با اشاره به اینکه حضرت علی (ع) نزدیک‌ترین شخص به پیامبر (ص) است؛ بیان کرد: قرب امام علی (ع) به پیامبر قرب معنوی، معرفتی، ولایی و روحی است. پیامبر (ص) می‌فرماید: «أنَا مَدینَهُ العِلمِ وعَلِیٌّ باب‌ها؛ من شهر دانشم و علی، دروازه آن است.» این روایت اشاره می‌کند که هر آنچه در پیامبر (ص) و رسالت رسول خدا (ص) می‌خواهید از این در وارد شوید و دنبال کنید. مدینه علم و شهر معرفت پیامبر (ص) یک در دارد. امام علی (ع) جلوه گاه علم رسول خدا (ص) و پیامبر (ص) مظهر علم خدا است.

مدیر حوزه‌های علمیه اظهار کرد: اگر امام علی (ع) را بر اساس کمیت سخنان با دیگر صحابه مقایسه کنیم قابل قیاس نیست. از امام علی (ع) حدود ده هزار حدیث، خطبه، وصیت، دعا و کلمات قصار نقل شده است که بخشی از آن در نهج البلاغه انعکاس پیدا کرده است.

ویژگی‌های نهج البلاغه

بلاغت و فصاحت

امام جمعه قم با اشاره به اینکه نهج البلاغه از نماد‌های بزرگ علم و مواضع و مواقف امام علی (ع) است، افزود: اولین ویژگی نهج البلاغه این است که فصاحت و بلاغت عرب در این کتاب به اوج و قله رسیده است و نهج البلاغه فارغ از موضوعات دیگر کتاب بلاغت و ادب است. نهج البلاغه مکتب، مکتب ادب انسانی و ادب عرب است که سید رضی که یکی از شعرای عرب است در حوزه بغداد آن را جمع آوری کرد.

وی ادامه داد: در بغداد که یک حوزه بسیار پیشرو و مترقی در قرن‌های ۳ و ۴ و در عصر غیبت صغری و پس از غیبت صغری بود که صد‌ها کتاب منبع دیگر ما در آن تدوین شد. حوزه بغداد نقش و سهم زیادی در حفظ مصادر و منابع اهل بیت و مجامع روایی داشته است. در بغداد شیخ مفیدها؛ سید مرتضی ها، شیخ طوسی‌ها و ده‌ها ستاره پر فروغ در خدمت معارف اسلام و اهل بیت تلاش کردند و ذخائر بزرگی را به ارمغان آوردند.

عمق ژرفایی

خطیب جمعه قم، عمق و ژرفایی را دیگر ویژگی نهج البلاغه بیان کرد و افزود: معارف پیچیده و دقیق در توحید، معاد، دنیا شناسی و حکمرانی در قالب این ادب زیبا و بیان جذاب در آمده است ویژگی دیگر نهج البلاغه است. حقایق ناب و زلال معارف الهی از درون نهج البلاغه می‌جوشد و این ژرفایی بسیار ممتاز و برجسته است.

جامعیت

مدیر حوزه‌های علمیه کشور اضافه کرد: نهج البلاغه جامعیت در معارف اسلام دارد. اجتماع خطوط اساسی نظامات دینی و تصویر منظومه معارف دین در نهج البلاغه بسیار نمایان و مشهود است.

وی با بیان اینکه نهج البلاغه حکایتگر نظام حکمرانی اسلام است، تصریح کرد: اغلب نهج البلاغه در زمان حاکمیت امام علی (ع) و نظام ولایی و اسلامی صادر شده است. این معارف بلند و خطوط اساسی و نظامات اسلام در نهج البلاغه همراه با دوره حاکمیت مولا همراه است.

پاسخ به دو شبهه درباره نهج البلاغه

وی گفت: برخی شبهه ایجاد کردند سید رضی تدوین کرده یا کار دیگر است. محققین بررسی کردند که تدوین احادیث مولا توسط سید رضی صورت گرفته است و نسخه‌های از خط سید رضی در کتابخانه آیت الله مرعشی (ره) و دیگر کتابخانه‌های ایران و عراق وجود دارد و جای تردیدی و شبهه‌ای که توسط سید رضی تدوین شده است باقی نیست.

امام جمعه قم بیان کرد: شبهه‌ای دیگر مطرح می‌شود که این سخنان امام علی (ع) است یا سخنان دیگران است. شیعه و سنی پژوهش‌های متعددی در این عرصه انجام داده‌اند و بیان کردند که حدود ۴۰۰ خطبه امام علی (ع) در قرن قبل از تولد سید رضی در جامعه رواج داشته است و عده‌ای آن را حفظ کرده‌اند و علمای اهل سنت نیز به آن اشاره کردند. کتاب‌های متعددی نوشته شده است مصادر نهج البلاغه مشخص کرده است که راویان متعدد آن را نقل کرده‌اند.

وی ادامه داد: همچنین شواهد زیادی نشان می‌دهد که این کلمات و سخنان بلند و جذاب و پر مغز و محتوا در میان جامعه شیعه و جامعه اسلامی اشتهار داشته است و همه معتقد بودند که از امیر مومنان (ع) است.

خطیب جمعه قم اظهار کرد: از سوی دیگر اگر کسی با ادبیات خطبه‌ها، نامه‌ها و کلام‌هایی که قطعا از امام علی (ع) است آشنا باشد متوجه می‌شود که همه این سخنان در ادبیات امام علی (ع) می‌گنجد.

آیت الله اعرافی تاکید کرد: نهج البلاغه گزیده‌ای از مجموعه بیانات امام علی (ع) است که این گزیده با نگاه ویژه‌ای انتخاب شده است. در زمینه تکمیل نهج البلاغه دو کتاب مهم وجود دارد یکی تمام نهج البلاغه است و دیگری کتاب مفصل‌تری مربوط به مرحوم محمودی به نام نهج السعاده است که حدود شش هزار حدیث و متن حدیثی را از مولا نقل کرده است و ۵۰۰ خطبه در آن آمده است.

انتهای پیام/