روایت دکتر پروین از ۳ عنصری که عامل شکست دشمن بعثی شد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان به نقل از خبرگزاری فارس: هفته دفاع مقدس فرصتی است برای بازخوانی یکی از سترگ‌ترین فصل‌های تاریخ انقلاب اسلامی؛ فصلی که در آن ملت ایران با دستان خالی، اما با ایمانی راسخ، در برابر ائتلاف جهانی ایستاد و حماسه‌ای جاوید آفرید.

این ایام یادآور رشادت‌ها و از خودگذشتگی‌هایی است که در جبهه‌ها، پشت خاکریزها، و حتی در اردوگاه‌های اسارت رقم خورد و روحیه استقامت و ایثار را به عنوان میراثی ماندگار برای نسل‌ها به جا گذاشت.

در این میان، روایت‌های کسانی که هم در میدان نبرد حضور داشته‌اند و هم در زندان‌های صدام تلخی اسارت را چشیده‌اند، گنجینه‌ای ارزشمند برای شناخت حقیقت دفاع مقدس است.

خاطرات یک حقوقدان عضو شورای نگهبان از روز‌های جنگ و اسارت، پنجره‌ای تازه می‌گشاید به عمق مقاومت مردانی که ایمان و امید را در سخت‌ترین شرایط زنده نگه داشتند و با توکل به خدا، درس ایستادگی را به تاریخ آموختند.

در گفت‌وگویی که پیش روی شماست، خیرالله پروین، عضو شورای نگهبان و از چهره‌های حاضر در روز‌های پرحادثه دفاع مقدس، از خاطرات خود در جبهه‌ها و زندان‌های بعثی و نیز از نگاه حقوقی به مسئله تجاوزات اخیر رژیم صهیونیستی به خاک ایران سخن گفته و به تحلیل ابعاد مختلف آن پرداخته است.

فارس: سلام عرض می‌کنیم خدمت جناب آقای دکتر پروین، عضو محترم شورای نگهبان. آقای دکتر خوش آمدید به استودیوی سپهر سیاست.

پروین: بنده هم خدمت شما سلام عرض میکنم. خیلی متشکرم، سلامت باشید.

فارس: ما در هفته دفاع مقدس قرار داریم، هفته‌ای که یادآور ایثارگری‌ها، شجاعت‌ها و اتحاد عظیم ملت ایران بود در برابر اتحاد دشمنانی که علیه ما نقش‌آفرینی کردند. آقای دکتر، شما در دفاع مقدس و ماجرا‌های پس از آن در جریان‌های لبنان و ... نقش موثری داشتید. لطفاً از روز‌های دفاع مقدس و اتحاد شکل‌گرفته و مهم‌ترین عنصری که به نظر شما دفاع مقدس را به این دستاورد عظیم انقلاب اسلامی تبدیل کرد، برای ما بفرمایید.

پروین: بسم‌الله الرحمن الرحیم، ابتدا هفته دفاع مقدس را گرامی می‌دارم و به روح شهدا، خانواده شهدا و کسانی که در راه دفاع از انقلاب، اسلام و ایران به شهادت رسیدند درود می‌فرستم و همچنین یاد و خاطره رزمندگان، ایثارگران و آزادگان و ملت مقاوم ایران را که طی هشت سال و چه‌بسا ده سال (چون دو سال هم وضعیت نه جنگ بود و نه صلح) گرامی می‌دارم.

در رابطه با جنگ الحمدلله تاکنون صحبت‌ها و مباحث زیادی مطرح شده، کتاب‌ها نوشته شده، ولی شاید هنوز حقیقت مطلب ادا نشده و نیاز هست در آینده کار زیادی انجام شود. این جنگ فقط یک مقطع مقطعی برای تاریخ ایران نبود؛ وقتی به گذشته نگاه می‌کنیم، شاید چنین اتفاقاتی دیده نشده بود، یا اگر بود بسیار ضعیف‌تر و سبک‌تر بود، با جمعیت کنونی مردم ایران و با سلحشوری آنان و با دشمنان غداری که داشتند.

انقلاب ما وقتی به وجود آمد، دنیا را تکان داد؛ نه یک کودتا بود که در نتیجه آن یک حکومت عوض شود، بلکه انقلابی بود که دنیا و منطقه را تغییر داد و ترس و دلهره‌ای در بسیاری از حاکمان جهان علی‌الخصوص منطقه ایجاد کرد.

واژه دفاع مقدس آن روز‌ها نام و نان بهایی نداشت و آنچه میدان دار بود، قیام بود و عروج. آن روز‌ها ماندن بی معنا بود و مردن در بستر، ننگی بزرگ. آن روز‌ها شهادت، شاهراهی به وسعت افق داشت. آن روز‌ها فاصله خاک تا افلاک و کویر تا بهشت، یک میدان مین بود. خاکریزها، بوی بهشتِ مردانی را گرفته بود که سر به سر، تن به مرگ می‌سپردند تا مبادا وجبی از کیان دین و وطن، به دست کفتاران حریص و متجاوز بیفتد؛ چرا که دفاع مقدس، رساترین واژه در قاموس ایستادگی این ملّت قهرمان است.

مردان این دیار در پی تجاوز کفتار صفتان ننگ و نفرین، در هفت شهر عشق، هشت بهار، آزادگی را پیمودند و حماسه آفریدند. دفاع مقدس در تاریخ ایران یکی از بزرگترین حوادث است. استکبار جهانی و ارتجاع عرب که نسبت به تمدن ایران عقده کهنه داشت فردی ماجراجو و زیاده خواه و بلند پرواز را تحریک کردند تا انقلاب نوپای ایران را از پا دربیاورد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، استکبار جهانی تلاش کرد که انقلاب را در مسیر دلخواه خود قرار دهد و اگر نشد، آن را تضعیف یا از بین ببرد. آنها توطئه‌های زیادی کردند؛ از تحریک قومیت‌ها، ایجاد گروهک‌ها و احزاب و هدفشان انحراف انقلاب بود، اما عنصر مهمی وجود داشت که آنها موفق نشدند: مردم.

وقتی استکبار از داخل ناامید شد، به دنبال ضربه زدن از خارج رفت و عراق را انتخاب کرد.

عراق با سابقه اختلافاتی و شخصیت صدام که خاص بود، تحریک شد. صدام حسین که با توجه به پیشینه تربیتی و وضعیت روحی روانی که در دوران نوجوانی و جوانی داشت مورد شناسایی دستگا‌های اطلاعاتی بعضی کشور‌ها قرار گرفت و یک سوابق ویژه برای او درست کردند تا در فرصت‌ها از او استفاده کنند.

جنگ صدام با ایران قبل از سال ۵۹ شروع شد

از همان پیروزی انقلاب کارشکنی‌ها و ماجرجوی‌های حزب بعث و در راس آن صدام شروع شد شاید همگان شروع حمله عراق به ایران را در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ بدانند ولی با توجه به مشاهدات، صدام زودتر از این جنگ را آغاز کرد. در آن زمان روزانه حملات به شهر‌های مرزی ما، تخریب پاسگاه‌ها و اقدامات دیگری را می‌دیدیم.

ماه‌ها قبل از ۳۱ شهریور ۵۹ با تعرض به پاسگا‌های مرزی و خطوط لوله نفت دنبال بهانه جویی برای آغاز جنگ بود صدام حتی سفیر ما را اخراج و سفارتخانه ایران را بست و کسانی مانند شهید صدر را اعدام کرد و توافقنامه الجزایر را در تلویزیون پاره کرد. اینها پیش از ۳۱ شهریور بود.

از طرفی سران مرتجع عرب هم او را تشویق و پشتیبانی مالی کردند. صدام حسین رییس جمهور عراق با ظاهر شدن در برابر دوربین‌های تلویزیون عراق با پاره کردن قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، آغاز تجاوز رژیم بعثی به خاک ایران را اعلام کرد.

سرانجام در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ رژیم بعثی عراق با تصمیم و طرح قبلی و با هدف برانداختن نظام نوپای جمهوری اسلامی جنگی تمام عیار را علیه ایران اسلامی آغاز کرد.

جنگی نابرابر در شرایطی به ایران تحمیل شد که از جانب استکبار جهانی بویژه آمریکا تحت فشار شدیدی قرار داشت. صدام از هر دو بلوک شرق و غرب پشتیبانی داشت، و هیچ دغدغه‌ای نداشت. انقلاب ما تازه شکل گرفته بود و هنوز مشکلات زیادی داشتیم و ثبات کامل نداشتیم. صدام از برخی خلأ‌های ناشی از انقلاب سوء استفاده کرد و جنگ را آغاز نمود، اما به خواسته‌هایش نرسید.

آمریکا برای به سازش کشاندن جمهوری اسلامی و در نهایت تسلیم آن حمایت پنهان و آشکار خود را در کلیه زمینه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی و ... از رژیم بعثی عراق به اجرا گذاشت. از سوی دیگر نیز ابرقدرت دیگر جهان یعنی شوروی که متحد عراق محسوب می‌شد، خصومتش را با نظام اسلامی که شعار نه شرقی و نه غربی را سرلوحه کار خود قرار داده بود و در جریان اشغال افغانستان توسط شوروی، این تجاوز را محکوم کرده بود، بیش از پیش نمود.

علیرغم کارشکنی‌های رییس جمهور وقت بنی‌صدر، دفاع مقدس مردم مسلمان و انقلابی ایران شکل گرفت و نیرو‌های جوان و شهادت طلب به جبهه‌ها شتافتند. پس از شکل‌گیری اتحاد و انسجام در میان نیرو‌های انقلابی و طرد نیرو‌های وابسته، حماسه‌ای مقدس شکل گرفت که در تاریخ ایران اسلامی بی‌سابقه بود.

این انقلاب ریشه مردمی داشت و تفاوت‌هایی با سایر انقلاب‌های دنیا داشت. انقلاب کبیر فرانسه، انقلاب آمریکا و انقلاب‌های دیگری در تاریخ بوده‌اند، اما انقلاب ایران ریشه در اعماق داشت، رهبری کاریزمایی داشت که در سایر انقلاب‌ها نبود.

مردم ایران با شعارهایی، چون استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی لرزه بر اندام کسانی انداخت که دنبال سیطره بر ملت‌ها بودند. مردم فهمیده بودند چه می‌کنند و انقلاب چگونه است. همچنین رهبری انقلاب که در بسیاری کشور‌ها نبود، در ایران وجود داشت. رهبری حضرت امام ویژگی‌های خاصی داشت که کمتر در تاریخ دیده شده است.

وقتی صدام از عاملی سخن گفت که بیش از همه باعث شکستش شد

صدام فکر می‌کرد جنگ را ظرف دو سه روز به پایان برساند. یادم هست در ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ نیرو‌های مرزی ما چند عراقی را اسیر کردند که وقتی با آنها صحبت می‌کردیم، اصلاً احساس نمی‌کردند اسیرند. این افراد مغرور بودند و می‌گفتند «وین تهران» یعنی تهران کجاست؟ به این خیال بودند که تهران فقط سه روز با آنها فاصله دارد. خود صدام در سخنرانی‌هایش می‌گفت بعد از سه روز در تهران خواهیم بود و حکومت آنجا تغییر می‌کند. یعنی آنها باور نداشتند که مردم ما این چنین مقاومت خواهند کرد.

استقامت مردم، هشیاری رهبری و توکل به خدا باعث شد دشمن در نهایت ناامید شود. حتی صدام بعد از هفت سال جنگ وقتی خبرنگار آمریکایی از او پرسید چرا با این همه امکانات هنوز پیروز نشدی، گفت: «امان من الفوج انسانی»؛ نیروی انسانی که هر چه بیشتر کشته می‌شود، باز هم جایگزین می‌شود.

هدف دشمن سرنگونی انقلاب اسلامی بود، اما مقاومت مردم باعث شد حامیان دشمن نتوانند موفق شوند. در نهایت سازمان ملل هم اعلام کرد آغازگر جنگ صدام بوده است. ان‌شاءالله خداوند ملت ما را یاری کند، دشمنان را از توطئه‌ها باز دارد و کشور ما در مسیر حق و عدالت پیش برود.

فارس: اگر نکته خاصی به ویژه درباره دفاع مقدس مد نظر دارید، در پایان این بخش از گفت‌و‌گو بفرمایید.

پروین: وقتی به دوران جنگ تحمیلی و حضور در جبهه یا اسارت در زندان‌های صدام می‌اندیشم، فضای ایثار و فداکاری آن زمان در ذهنم زنده می‌شود. امکانات بسیار کم بود، اما رزمندگان ما به خودشان و مسائل مادی فکر نمی‌کردند.

یادم هست در ابتدای جنگ یکی از افسران ارتش مراجع کرد و در خواست نان داشت. ما نان تازه نداشتیم، اما کمی نان خشک داشتیم و همان را با هم تقسیم کردیم. روستاییان هم هرچه داشتند با اخلاص در اختیار می‌گذاشتند. در زندان‌های صدام در همان شرایط سخت، روحیه‌ی بچه‌ها آن‌قدر بالا بود که حتی نمایندگان صلیب سرخ تعجب می‌کردند.

آنها می‌گفتند: «زندانیان دنیا معمولاً از ما کمک می‌خواهند تا آزاد شوند، اما شما چنین درخواستی ندارید.» پاسخ داده شد: «امیدمان به خداست، نه به صلیب سرخ.»

در این دوران سخت، شخصیت بزرگی مانند حاج آقا ابوترابی فرد نقش بسیار مهمی در مدیریت روحی و معنوی اسرا داشت. ایشان با اخلاق کریمانه، صبر مثال‌زدنی و رفتار پدرانه، میان اسرا انسجام و امید ایجاد می‌کرد. بسیاری از آزادگان خاطرات فراوانی از شجاعت، صبوری و هدایت‌های ایشان دارند. واقعاً می‌توان گفت حضور حاج آقا ابوترابی فرد در اردوگاه‌ها نعمتی بزرگ بود و او به معنای واقعی «سید آزادگان» بود.

روحیه‌ی ایثار و استقامت در طول هشت سال جنگ و حتی در اسارت ادامه داشت. بسیاری از مردم هم در پشت جبهه در شرایط سخت بدون آب، برق و امکانات مادی زندگی کردند، اما هرگز تسلیم نشدند. این همه، بخشی از سرمایه‌ی معنوی ملت ماست که باید برای نسل‌های آینده ثبت و روایت شود. من خاطراتی از آن دوران در دست تألیف دارم که امیدوارم به‌زودی منتشر شود. خداوند شهیدان را قرین رحمت کند و ملت ما را در مسیر استقامت یاری دهد.

مسیر پیگیری حقوقی تجاوز جنگ ۱۲ روزه چگونه است

فارس: رهبر انقلاب اخیرا فرمودند که باید مسیر حقوقی تجاوز جنگ ۱۲ روزه دنبال شود و دستگاه دیپلماسی و حقوقی مسئول پیگیری هستند. نظر شما چیست و چه راهکار‌هایی برای گرفتن حق ملت ایران وجود دارد؟

پروین: بعد از جنگ جهانی دوم و تجاوزاتی که به کرامت انسانی شد، دولت‌ها احساس کردند باید نهادی برای صلح و امنیت ایجاد کنند. جامعه ملل موفق نشد، بنابراین سازمان ملل شکل گرفت.

در منشور سازمان ملل آمده است که حاکمیت دولت‌ها برابر است و هیچ دولتی نباید مورد تجاوز قرار گیرد. هدف منشور صلح و امنیت جهانی است. اما متاسفانه در دهه‌های اخیر شاهد تجاوز‌های متعددی بودیم: حمله غیرقانونی به افغانستان، عراق، لیبی، سوریه و نیز وضعیت اوکراین.

رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا به جمهوری اسلامی ایران تجاوز کرد؛ به فضای ما حمله کرد، فرماندهان و دانشمندان ما را به شهادت رساند. همه این‌ها خلاف منشور سازمان ملل است. ما باید قدرت بازدارندگی داشته باشیم و در عین حال از مسیر حقوقی موضوع را پیگیری کنیم.

شورای امنیت وظیفه دارد از منشور صیانت کند و جلوی جنگ‌ها را بگیرد. ما حق داریم از طریق شورای امنیت، دیوان دادگستری بین‌المللی و سایر مراجع حقوقی پیگیر خسارات و مجازات متجاوز باشیم. دستگاه‌های ذی‌ربط کشور اعم از وزارت خارجه و قوه قضاییه پیگیر این موضوع هستند و امیدواریم با پیگیری‌های جدی به نتیجه برسیم. ملت ایران حق زندگی و کرامت دارد و هر متجاوزی بخواهد این حقوق را سلب کند باید پاسخگو باشد.

انتهای پیام/